Tại hội thảo “Xây dựng thương hiệu, môi trường dệt may bền vững - Các giải pháp tiết kiệm năng lượng” do Hiệp hội Dệt May Việt Nam tổ chức ngày 11/4, ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam - cho biết, ngành công nghiệp dệt may đang đứng trước những cơ hội và thách thức trong tiến trình hội nhập. Cụ thể, công nghiệp dệt may của Việt Nam đang chịu áp lực cạnh tranh rất lớn trên thị trường thế giới về chi phí giá thành, chất lượng sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng và an toàn cho chính người lao động trong ngành.
Ngoài thách thức nêu trên, theo tính toán của các chuyên gia, trung bình mỗi năm ngành dệt may Việt Nam mất 3 tỷ USD cho chi phí năng lượng sản xuất. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm ngành dệt may Việt Nam giảm chi phí cạnh tranh trên thị trường.
Theo thống kê của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), nhu cầu về sử dụng năng lượng của Việt Nam tăng trưởng rất nhanh, đến năm 2020 nhu cầu sử dụng năng lượng đã tăng gấp 3 lần so với năm 2010. Trong đó, ngành dệt may đang chiếm 11% tổng nhu cầu năng lượng trong các ngành kinh tế công nghiệp. Mặc dù trong giai đoạn 2013-2015, cường độ sử dụng năng lượng của ngành dệt may đã giảm đi rõ rệt nhưng vẫn và nước có cường độ sử dụng năng lượng lớn trên thế giới vì theo tính toán cứ 1 đồng sản xuất thì ngành dệt may lại phải mất 1 đồng cho chi phí năng lượng.
Liên quan đến vấn đề này, ông Hoàng Văn Tâm, Phó Chánh Văn phòng Ứng phó biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh - Bộ Công Thương cho rằng, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường đang là một trong những thách thức lớn trong việc thâm nhập thị trường của ngành dệt may. Trong quá trình hội nhập khi các hàng rào thuế quan bị dỡ bỏ thì các hàng rào phi thuế quan - các rào cản thương mại cho ngành dệt may xuất hiện ngày càng rõ nét.
Đối với việc tiết kiệm năng lượng, hiện nay một số thị trường lớn như Mỹ, EU đã có quy định về rào cản dán nhãn cacbon trong đó yêu cầu các nhà nhập khẩu phải tính toán mức độ phát thải cacbon trên dây chuyền công nghệ sản xuất ra trên từng sản phẩm dệt may. Tại Việt Nam, nhiều DN dệt may cho biết đã nhận được yêu cầu của một số nhà mua hàng về việc dán nhãn cacbon trên sản phẩm dệt may xuất khẩu.
Trước thực trạng trên, các chuyên gia cho rằng, việc tiết kiệm năng lượng trong sản xuất dệt may không chỉ giúp tiết kiệm chi phí sản xuất, gia tăng lợi nhuận cho DN mà còn giúp bảo vệ môi trường, nâng cao năng lực cạnh tranh của DN dệt may trong hội nhập vì trong các FTA Việt Nam đã kí kết, đặc biệt là các FTA thế hệ mới như CPTPP đều có các cam kết về cam kết về môi trường, yêu cầu phát thải cacbon thấp.
Nhằm hỗ trợ các DN dệt may triển khai các giải pháp tiết kiệm năng lượng, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đang hỗ trợ cho Việt Nam thực hiện Chương trình Năng lượng phát thải thấp (VLEEP). Chương trình dự kiến hỗ trợ 50 dự án đầu tư tiết kiệm năng lượng cho các DN trong các ngành công nghiệp, trong đó có dệt may. Ngoài dự án trên, Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ) cũng đang tích cực triển khai các biện pháp hỗ trợ DN về cung cấp thông tin, hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo, đưa ra các giải pháp tiết kiệm năng lượng phù hợp với từng DN và kết nối nguồn tài chính để các DN dệt may có thể áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng hiệu quả để phát triển bền vững hơn trong thời gian tới.
Theo Bộ Công Thương, việc áp dụng công nghệ phát thải thấp, tiết kiệm năng lượng có thể giảm được 30% chi phí cho ngành dệt may. Đồng nghĩa, mỗi năm ngành dệt may Việt Nam có thể giảm 1 tỷ USD chi phí năng lượng, nhờ đó sẽ tăng đáng kể hiệu quả kinh tế và sức cạnh tranh trên thị trường.
Nguồn: Thùy Dương/Báo Công Thương điện tử