Cụ thể, tăng trưởng của khu vực năm 2020 dự báo sẽ chỉ đạt 2,2%, mức thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 1998 - năm có tốc độ tăng trưởng chỉ đạt 1,7% - và chưa bằng một nửa mức 5,2% dự báo ban đầu. Tăng trưởng của năm 1999 đạt mức 5,2%. Về triển vọng tăng trưởng của khu vực trong năm 2021, ADB cho rằng khu vực vốn suy yếu do xung đột thương mại Mỹ-Trung trong năm 2019 có thể lấy lại đà tăng 6,2% trong năm 2021 với điều kiện dịch bệnh được kiểm soát và các hoạt động kinh tế được khôi phục.
ADB cảnh báo nguy cơ khủng hoảng tài chính do dịch bệnh và dự đoán Covid-19 sẽ làm cho toàn cầu mất đi 2.000-4.100 tỷ USD, tương đương với 2,3%-4,8% GDP, do hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp khắp thế giới bị bó hẹp, đóng băng.
“Không ai có thể nói chắc dịch Covid-19 sẽ gây tác động ở tầm mức nào. Các biện pháp phong tỏa, hạn chế có thể sẽ còn kéo dài hơn dự báo. Chúng ta không thể xem nhẹ khả năng bất ổn nghiêm trọng và khủng hoảng tài chính”, ông Yasuyuki Sawada, chuyên gia kinh tế trưởng của ADB nhận định.
ADB điều chỉnh tăng mức dự báo về lạm phát năm 2020 của các nước Châu Á đang phát triển từ 3,1% lên 3,2%, nhưng cho rằng giá lương thực cuối năm nay sẽ hạ xuống khiến lạm phát năm 2021 chỉ ở mức 2,3%.
ADB dự báo Trung Quốc chỉ đạt mức tăng trưởng 2,3% trong năm 2020, giảm so với mức 5,8% dự báo ban đầu và so với tăng trưởng 6,1% của năm ngoái do hoạt động kinh tế ngưng trệ trong 2 tháng đầu năm. Tuy nhiên, GDP nước này có thể sẽ tăng 7,3% trong năm 2021.
Tăng trưởng của Ấn Độ - nền kinh tế lớn nhất Nam Á, dự báo sẽ tiếp tục trì trệ sau khi đã suy yếu trong năm 2019, với tăng trưởng trong tài khóa 2020 dự báo chỉ đạt 4%, trước khi hồi phục lên 6,2% trong năm 2021.
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sau khi đạt mức tăng trưởng 4,4% trong năm 2019 dự báo chỉ tăng trưởng 1,0% trong năm nay, trước khi hồi phục 4,7% trong năm tới.
“Không có nền kinh tế Châu Á nào thoát khỏi ảnh hưởng của dịch bệnh”, chuyên gia Sawada nhận định. Những nước và vùng lãnh thổ dựa nhiều vào ngành du lịch, khai thác nguyên nhiên liệu bị ảnh hưởng mạnh nhất bởi lệnh cấm, hạn chế đi lại, phong tỏa cách thành phố và dự báo đều tăng trưởng âm trong năm nay. Một số nước/lãnh thổ sẽ có mức tăng trưởng âm như: Thái Lan (-4.8%), Hong Kong (-3.3%), Maldives (-3.0%), Timor Leste (-2.0%), Fiji (-4.9%), Vanuatu (-1.0%), Đảo Cooks (-2.2%), Palau (-4.5%) và Samoa (-3.0%).
Những nước có quan hệ thương mại lớn với Trung Quốc cũng phải đối mặt với nguy cơ suy giảm tăng trưởng sâu.
Việt Nam là một trong số ít các nước có GDP tăng trưởng khá, ước đạt 4,8% trong năm 2020, sau đó là 6,8% trong năm 2021.
Theo ADB, kinh tế Việt Nam đầu năm 2020 chịu tác động bởi ảnh hưởng về nguồn cung, do tác động từ dịch Covid-19 bùng phát và tiếp theo là các tác động giảm mạnh về cầu hiện vẫn đang diễn ra tại các quốc gia là đối tác thương mại và đầu tư chính của Việt Nam.
Mặc dù vậy, ông Eric Sidgwick, Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam vẫn khẳng định: “Cho dù các hoạt động kinh tế suy giảm và các rủi ro do dịch Covid-19 vẫn còn, Việt Nam vẫn là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh nhất khu vực châu Á”.
Theo ADB, tốc độ tăng trưởng kinh tế giảm xuống mức 3,8% trong quý 1 so với mức 6,8% cùng kỳ năm 2019. Lạm phát trong tháng 3 giảm 0,7% so với tháng 2, song lạm phát bình quân trong quý 1 đã tăng lên 5,6%, mức cao nhất của cùng kỳ trong suốt giai đoạn 2016-2020, chủ yếu là do giá dịch vụ y tế và giá thịt lợn đều tăng; trong đó, giá thịt lợn tăng kéo theo việc tăng giá của các loại thịt thay thế. Trong cả năm 2020, lạm phát bình quân dự kiến sẽ ở mức 3,3% và tiếp tục tăng lên 3,5% vào năm 2021. Ngoài ra, hoạt động sản xuất kinh doanh đình trệ đã làm nhu cầu tín dụng suy yếu đáng kể. Vào cuối tháng 2, tăng trưởng tín dụng ước tăng 0,1% so với cuối năm 2019, mức thấp nhất trong cùng kỳ của 6 năm qua.
Việc hạn chế đi lại và giãn cách xã hội nhằm ngăn chặn lây lan vi rút dẫn đến tiêu dùng nội địa chậm lại. Ngành công nghiệp chế biến chế tạo duy trì được sản xuất cho dù có những khó khăn trong thời gian đầu, chủ yếu dựa vào nguyên vật liệu tồn kho, tuy nhiên nguồn nay cũng đang giảm dần. Bên cạnh đó, sản xuất nông nghiệp bị đình trệ, do cầu tiêu thụ nông sản xuất khẩu giảm và ảnh hưởng nghiêm trọng của xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tăng trưởng của khu vực dịch vụ, khu vực bị tác động nhiều nhất của đại dịch, giảm xuống chỉ còn 3,2% trong quý 1 so với mức 6,5% cùng kỳ năm trước.
Để hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng, ngày 4-3, Chính phủ đã công bố gói hỗ trợ trị giá khoảng 10,8 tỷ USD để cơ cấu lại thời hạn trả nợ miễn, giảm lãi suất và phí. Chính phủ cũng đưa ra hai gói hỗ trợ ngân sách trị giá 1,3 tỷ USD bao gồm giảm các loại thuế, phí cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng, đồng thời, cũng giãn thời hạn nộp thu và dự tính các hỗ trợ về mặt ngân sách của Chính phủ sẽ còn tăng lên. Ngân hàng Nhà nước cũng cắt giảm các lãi suất chính sách từ 0,5%-1%, hạ trần lãi suất tiền gửi bằng VND với các kỳ hạn dưới 6 tháng và hạ trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND đối với những lĩnh vực ưu tiên.
Các chuyên gia ADB cũng cho rằng, nền tảng của kinh tế Việt Nam vẫn được duy trì nếu đại dịch được khống chế trong nửa đầu năm 2020, nền kinh tế sẽ phục hồi trở lại với mức tăng trưởng 6,8% trong năm 2021 - theo như dự báo của ADB trước khi xảy ra Covid-19 - và nền kinh tế sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong trung và dài hạn. ADB cho rằng, các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - tầng lớp trung lưu đang phát triển và khu vực tư nhân năng động, đáng chú ý là kinh tế hộ gia đình và các doanh nghiệp tư nhân trong nước – vẫn vững mạnh. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng hưởng lợi từ việc Trung Quốc khống chế được dịch Covid-19 và việc phục hồi tăng trưởng trở lại của Trung Quốc sẽ góp phần khôi phục lại chuỗi giá trị toàn cầu.

Nguồn: VITIC/Reuters