Theo số liệu của chính phủ báo cáo cho Tổ chức Sáng kiến Số liệu chung JODI, tồn kho dầu thô trong nước của Saudi Arabia sụt giảm 16 trong 19 tháng từ tháng 11/2015 tới tháng 5/2017.
Tồn kho trong nước giảm xuống 259 triệu thùng vào cuối tháng 5/2017, mức thấp nhất kể từ tháng 1/2012. Tồn kho đã giảm 30 triệu thùng so với cùng tháng một năm trước và hiện nay giảm 71 triệu thùng từ mức đỉnh trong tháng 10/2015.
Như các nhà sản xuất khác, Saudi Arabia giữ tồn kho ở một phạm vi hợp lý, gồm nhu cầu trang trải khi bão dưỡng mỏ dầu và quản lý sự thay đổi theo mùa trong tiêu thụ và xuất khẩu.
Tồn kho được giữ để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu cũng như cho các nhà máy lọc dầu trong nước và các nhà máy điện đốt dầu thô để sản xuất điện năng.
Cách tốt nhất để theo dõi tồn kho là so sánh chúng với tổng nhu cầu xuất khẩu, lọc dầu và đốt dầu thô trực tiếp hàng ngày.
Trong tháng 6/2014, chỉ trước khi giá dầu bắt đầu sụt giảm, tồn kho dầu thô của Saudi Arabia đạt tổng cộng 286 triệu thùng, tương đương khoảng 28,4 ngày gồm cả xuất khẩu, lọc dầu và sử dụng trực tiếp.
Vào tháng 10/2015, khi giá trên đường tới điểm thấp nhất vào tháng 1/2016, tồn kho đã tăng lên 329 triệu thùng, tương đương với nhu cầu tổng hợp 32,7 ngày. Kể từ đó, tồng kho dần giảm và đã giảm xuống chỉ 259 triệu thùng hay 25,7 ngày nhu cầu sử dụng trong tháng 5/2017.
Tồn kho dầu thô của Saudi Arabia có một yếu tố mạnh mẽ theo mùa do kế hoạch bảo trì nhà máy lọc dầu và tiêu thụ dầu thô tăng để phát điện trong những tháng nóng mùa hè.
Tuy nhiên, có một xu hướng sụt giảm cả trong tồn kho tuyệt đối và theo ngày sử dụng kể từ cuối năm 2015 do sản lượng không đáp ứng được nhu cầu sử dụng tổng hợp.
Sự gia tăng sau đó giảm trong tồn kho dầu thô của Saudi Arabia minh họa sự dư thừa quá mức của thị trường dầu thô trong giai đoạn 2014/15 cũng như sự tái cân bằng dần thực hiện trong năm 2016/17.
Trong quá trình sụt giảm, Saudi Arabia đã nỗ lực tìm khách hàng cho sản phẩm của họ. Hiện nay vương quốc này đang tận dụng nhu cầu mạnh để cắt giảm tồn kho dư thừa xuống những mức bình thường. Giả thiết số liệu này là chính xác, sự sụt giảm trong tồn kho kéo dài dường như giải thích tại sao các quan chức Saudi Arabia tìm thấy niềm tin, khi họ nói thị trường dầu mỏ toàn cầu đang tái cân bằng.
Nói chung dầu thô di chuyển chuỗi cung ứng từ các khu vực sản xuất thực tới các khu vực tiêu thụ và lọc dầu thực. Bất chấp hoạt động kinh doanh quan trọng đối với các hàng hóa cụ thể, chuyển động của dầu thô xảy ra chỉ theo một hướng.
Về lý do thương mại, không có lý do để chuyển dầu thô trở lại chuỗi cung ứng, rời xa người tiêu dùng và các nhà máy lọc dầu trở lại các nhà sản xuất.
Các kho dầu thô được định vị gần với các nhà máy lọc dầu và người dùng cuối cùng, đối tượng do khả năng cung cấp sẵn sàng và chi phí lưu trữ thấp.
Do đó tồn kho ở các nước sản xuất có xu hướng là nơi cuối cùng được lấp đầy trong các giai đoạn dư cung nhưng là nơi đầu tiên được lấy đi trong giai đoạn cung cấp không đủ.
Sự gia tăng tồn kho dầu thô tại Saudi Arabia trong các giai đoạn sau của sụt giảm năm 2015 và sụt giảm tiếp theo từ năm 2016 là phù hợp với mô hình này.
Bước ngoặt trong kho dự trữ của Saudi Arabia trong tháng 10/ tháng11/2015 gần như trùng hợp với bước ngoặt giá dầu thô và xu hướng trong tháng 12/2016 và tháng 1/2016.
Tồn kho dầu thô của Saudi đã giảm mạnh hơn tồn kho tại các khu vực lọc dầu chủ yếu gồm cả Mỹ. Tồn kho dầu thô của Saudi Arabia giảm 30 triệu thùng kể từ tháng 5/2016 trong khi Mỹ chỉ giảm 6 triệu thùng trong cùng giai đoạn.
Tồn kho của Saudi giảm 71 triệu thùng kể từ tháng 10/2015 trong khi tồn kho dầu thô của Mỹ vẫn tăng 48 triệu thùng trong cùng giai đoạn.
Việc giải phóng các kho dự trữ của nhà sản xuất trong chuỗi cung ứng năm 2016 và nửa đầu năm 2017 bổ sung vào khả năng dư cung tiếp tục. Nhưng khi tồn kho dư thừa của các nhà sản xuất cạn kiệt, tình trạng nguồn cung sẽ siết chặt hơn trong nửa đầu năm 2017 và trong năm 2018.
Nguồn: VITIC/Reuters
 

Nguồn: Vinanet