Từ năm 2008, khủng hoảng kinh tế đã khiến nhu cầu tiêu thụ thủy sản của Mỹ, trong đó có cá ngừ sụt giảm. Năm 2013, theo báo cáo của NOAA, hầu hết các mặt hàng cá ngừ tại thị trường Mỹ đều tăng giá, trong đó chỉ số giá cá ngừ vằn tăng mạnh nhất 112%. Đây có thể được xem là nguyên nhân chính cho sự sụt giảm nhu cầu tiêu thụ tại thị trường này.

Thêm vào đó, sau các vụ bê bối về chất lượng cá ngừ đóng hộp hồi cuối tháng 12/2012 và đầu năm 2013 đã khiến người tiêu dùng Mỹ mất lòng tin vào các sản phẩm này. NK cá ngừ của Mỹ sụt giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 7 năm trở lại đây đã phản ánh rõ nét nhất điều này. Tổng khối lượng NK cá ngừ của Mỹ trong năm 2013 chỉ đạt hơn 255 nghìn tấn, tương đương 1,4 tỷ USD, giảm 3% về khối lượng và 4% về giá trị so với năm 2012

Hiện Mỹ đang NK cá ngừ từ hơn 90 nước trên thế giới. Trong đó, Việt Nam đã tụt xuống vị trí thứ 4 trong số các nước XK cá ngừ sang đây với tổng giá trị XK đạt 187,416 triệu USD giảm 23,4% so với năm 2012. Đứng đầu là Thái Lan, tiếp đến là Ecuador và Trung Quốc.

Trong đó, XK cá ngừ tươi/sống/đông lạnh và chế biến sang Mỹ đều giảm so với cùng kỳ năm trước. XK cá ngừ tươi/sống/đông lạnh/khô mã HS03 trong năm đạt 95,68 triệu USD, giảm gần 35% so với cùng kỳ năm trước. Còn XK cá ngừ chế biến đạt 91,7 triệu USD, giảm hơn 6,1%.

Tính tới thời điểm này, mặc dù Thái Lan vẫn là nhà cung cấp chính cá ngừ sang Mỹ nhưng nhìn chung XK cá ngừ của nước này và các nước ASEAN lại đang sụt giảm so với năm 2012. Trong bối cảnh đó, NK cá ngừ từ Trung Quốc và Ecuador vào Mỹ đang tăng trưởng khá, lần lượt là 20% và 2%. Bên cạnh đó, XK cá ngừ của các nước quốc đảo như Mauritius, Síp vẫn tiếp tục tăng.

Do nhu cầu tiêu dùng tại thị trường Mỹ vẫn ở mức thấp và do những bất lợi về mặt địa lý và năng lực khai thác, các sản phẩm cá ngừ Việt Nam sẽ khó cạnh tranh với  các nước nói trên.

Ngoài ra, thời gian tới Mỹ sẽ thắt chặt quản lý đối với các sản phẩm cá ngừ vì đạo luật thông tin cho người tiêu dùng về bảo vệ cá heo (DPCIA) đã có hiệu lực. Trong khi khả năng thích ứng với các điều kiện, quy định để đạt được các tiêu chuẩn khai thác bền vững của Việt Nam còn yếu. Và Việt Nam mới chỉ có 18 DN được chứng nhận dán nhãn “An toàn cá heo” khi XK sang thị trường Mỹ. Việc đẩy mạnh XK cá ngừ của Việt Nam sang đây, nhất là các sản phẩm cá ngừ đóng hộp sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.

Nguồn: Vasep

Nguồn: Vasep