Theo đánh giá chung của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), thị trường lúa gạo đầu năm 2017 có tín hiệu khởi sắc.

Vừa dứt những cơn mưa trái mùa đẫm hạt trong những ngày cận tết, nắng ấm trở lại. Lúa trên đồng đang no hạt, chín vàng chờ ngày gặt.

Do nhận thấy diễn biến thời tiết mưa nhiều, lũ nhỏ về muộn và nhất là phòng xa tình hình xâm nhập mặn như đầu năm 2016, một số địa phương vùng ven biển như Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, nông dân không SX lúa thu đông đã chuyển lịch thời vụ xuống giống ĐX sớm hơn nhằm tránh khô hạn và mặn đầu năm 2017.

Đã có một số trà lúa chín sớm thu hoạch trước tết. Trong khi đó vùng lúa ĐX sớm ở Cần Thơ và các tỉnh Vĩnh Long, Hậu Giang lúa cũng đã chín vàng đồng. Lác đác trên nhiều thửa ruộng liền kề nông dân đưa máy gặt chạy ra đồng.

Điều nông dân thấy vui mừng là giá lúa vụ ĐX đầu năm nay bật lên cao hơn 100 - 150 đồng/kg so với trước Tết. Giá lúa tươi Jasmine 5.000 đồng/kg, lúa IR50404 từ 4.450 đồng/kg lên 4.600 đồng/kg...

Tại Sóc Trăng giống lúa thơm đặc sản ST luôn được thương lái đặt hàng mua trước. Lúa ST20 nông dân SX theo hợp đồng với DN giá 6.500 đồng/kg, được xem nằm trong tốp cao nhất đầu vụ.

Trong khi đó lúa Thơm RVT thương lái đẩy giá thu mua lên 5.900 đồng/kg. Một số người kinh doanh lúa gạo cho rằng việc thương lái tăng giá thu mua ngay sau tết là nhằm dự trữ hàng trong chân kho và có DN xuất khẩu ra giá đặt hàng. Theo Cục Trồng trọt, vụ lúa ĐX 2016 - 2017 vùng ĐBSCL có gần 1,6 triệu ha, giảm gần 5.000ha so với cùng kỳ. Trong đó vùng SX lúa ĐX có diện tích lớn tập trung ở khu vực đầu nguồn như các tỉnh Kiên Giang trên 300.000ha, Đồng Tháp 205.000ha, An Giang trên 183.000ha.

Tuy nhiên hiện vẫn còn một số nông dân lo ngại tái diễn hiện tượng lúa rớt giá kéo dài như vụ ĐX năm trước. Dù xảy ra hạn mặn sớm và gây thiệt hại ở một số địa phương khiến giá lúa có tăng lên chút ít sau đó, một số người trữ lúa ĐX chờ giá nhưng vẫn không tăng lên được là do nguồn cung các vụ lúa tiếp theo và thị trường xuất khẩu gặp cạnh tranh.

Mặt khác, gần đây có ý kiến đề xuất kế hoạch tạm trữ nhằm kích hoạt, giữ giá lúa cho nông dân và gạo Việt. Song, có DN trong ngành gạo lập luận: Tạm trữ chỉ có tác động tâm lý, không nên lặp lại “kịch bản” cũ. Phương án tạm trữ không phải lúc nào cũng là giải pháp hữu hiệu.

Việc hỗ trợ lãi suất trong 3 tháng chỉ xấp xỉ 3% trong khi biến động giá có thể xảy ra cao hơn nhiều. Hơn nữa vừa qua đã thấy có DN lo sợ rủi ro, từ chối tham gia tạm trữ theo kế hoạch. Còn nông dân trồng lúa vẫn phải tự mình chịu trách nhiệm.

Dù vậy thị trường lúa gạo hiện đang ở mức cao là thời điểm thuận lợi, lạc quan. Bà Lưu Thị Lan, Phó Giám đốc Cty CP Gentraco cho biết: Theo đánh giá chung của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), thị trường lúa gạo đầu năm 2017 có tín hiệu khởi sắc.

Chuyển động mới cho thấy các DN đang có sự chuyển đổi đầu tư tập trung vào xây dựng vùng nguyên liệu, SX lúa gạo đạt theo tiêu chuẩn quốc tế để nhắm vào thị trường cao cấp. Việc này tuy khó nhưng chắc chắn giá trị hạt gạo sẽ tăng cao. Hơn nữa xu hướng SX lúa gạo theo nhu cầu thị trường đang cạnh tranh không thể cứ nhắm mãi vào SX lúa gạo phẩm chất trung bình bán vào thị trường cấp thấp.

Vừa qua gạo xuất qua Trung Quốc, khách hàng đã bắt đầu kiểm tra gắt gao, tới tận kho kiểm hàng và không còn dễ dãi như trước đây. Do đó Cty Gentraco đang hướng vào SX gạo sạch theo quy trình khép kín đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế BRC về vệ sinh an toàn thực phẩm từ việc cung cấp giống, trồng trọt, thu hoạch và chế biến đến khi giao sản phẩm cho khách hàng.

Một cách làm bài bản nâng cao chất lượng lúa gạo Việt để đạt hiệu quả bền vững.

Sóc Trăng có 142.000ha lúa ĐX. Do trước tết thời tiết thất thường, mưa trái mùa, nhiệt độ thấp, ẩm độ tăng cao, xuất hiện sâu bệnh nên có ảnh hưởng đến năng suất lúa. Ở một số địa phương thu hoạch sớm trước tết năng suất bình quân khoảng 5 - 5,5 tấn/ha, phần diện tích lúa gặt sau tết năng suất có tăng lên khoảng 6 tấn/ha. Qua kiểm tra xâm nhập mặn vùng SX lúa ven biển hiện nay đảm bảo thu hoạch an toàn. Tỉnh khuyến cáo các địa phương vùng ven biển có nguy cơ khô hạn, mặn xâm nhập, nông dân cắt vụ lúa xuân hè và chuyển sang SX cây trồng khác.

Bà Nguyễn Thị Kiều, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Cần Thơ: Lúa ĐX đã thu hoạch được trên 2.000ha trong tổng số 85.400ha, năng suất bình quân 7,3 - 7,4 tấn/ha. Trong đó cơ cấu giống lúa Jasmine 85 chiếm 60% (giảm 5% so vụ ĐX năm trước), còn lại các giống lúa OM5451, OM 4218, OM6976 và IR50404. Một số DN liên kết nông dân SX lúa giống VD20, Nàng Hoa. Tiêu thụ lúa đầu vụ khá hơn, thương lái đặt tiền cọc trước 500.000 đồng/công, trong khi trước đây chỉ đặt cọc 200.000 đồng/công. Lúa khô Jasmine 85 giá 5.300 - 5.400 đồng/kg....

Nguồn: nongnghiep.vn