Tham dự Hội thảo có Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An; Chánh Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo 389 Quốc gia Đàm Thanh Thế; Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường Trần Hữu Linh; Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số Đặng Hoàng Hải; Phó Cục trưởng Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng Trịnh Anh Tuấn... cùng đại diện nhiều doanh nghiệp thương mại điện tử lớn như Lazada, Shopee, Sendo, Tiki, Adayroi...
Để chủ động phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn kịp thời, hiệu quả tình trạng hàng giả, hàng nhái, góp phần làm trong sạch môi trường kinh doanh, tạo niềm tin cho người tiêu dùng, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử bền vững, Hội thảo, tập huấn và Lễ ký cam kết “Nói không với hàng giả trong thương mại điện tử” được tổ chức với mục đích:
Một là, tăng cường công tác phối hợp và thực thi giữa các đơn vị thuộc Bộ Công Thương, các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan về công tác chống hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên môi trường internet.
Hai là, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các doanh nghiệp sở hữu các website thương mại điện tử trong việc bảo vệ người tiêu dùng; cam kết bán hàng hàng hóa đảm bảo chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng và không tiếp tay cho các đối tượng lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam đang có sự bứt phá mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng trung bình những năm qua là từ 25 % -30%/năm. Riêng năm 2018, tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử Việt Nam đạt mức 30% với tổng doanh thu bán lẻ thương mại điện tử (B2C) đạt trên 8 tỷ đô la.
Song hành với tốc độ phát triển của thương mại điện tử thì cũng phát sinh nhiều vấn đề liên quan. Do tính chất đặc thù của thương mại điện tử như người mua và người bán không gặp mặt mà chỉ liên lạc trên môi trường mạng, các công cụ tìm kiếm thuận tiện, cho phép người mua tìm kiếm dễ dàng, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đã xuất hiện ngày càng nhiều trên các gian hàng trực tuyến. Những vi phạm liên quan tới hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, buôn lậu, gian lận thương mại ngày càng trở nên tinh vi trên môi trường Internet.
Việc lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ không chỉ ở Việt Nam mà còn diễn ra khắp nơi trên thế giới và cả trên những sàn TMĐT lớn… gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế và cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Thậm chí Jack Ma (Nhà sáng lập và điều hành tập đoàn Alibaba) đã nhận định: vấn nạn hàng giả như là căn bệnh “ung thư” của các website TMĐT.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho biết, trong vòng 4 năm, từ 2014 đến 2018, lực lượng quản lý thị trường toàn quốc xử lý 1.024.000, tổng số tiền xử phạt và nộp ngân sách 92 nghỉn tỷ đồng. Riêng năm 2018, xử lý 232.000 vụ và nộp ngân sách 490 tỷ đồng. Đây là những con số thể hiện sự quyết liệt trong chỉ đạo của Chính phủ cũng như Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, Bộ Công Thương và các địa phương. Trong điều kiện kinh tế mở như hiện nay, số lượng vụ phát hiện, đưa đi khởi tố càng nhiều càng thể hiện công tác chống hàng giả, hàng nhái đang diễn ra vô cùng phức tạp, trọng trách đặt lên vai lực lượng quản lý thị trường càng nặng nề hơn.
Theo Thứ trưởng, lực lượng QLTT đã đạt được nhiều thành tựu, tuy nhiên, quyền lợi của người tiêu dùng vẫn chưa được đảm bảo. Cần đề ra giải pháp về thể chế, chế tài, đặc biệt, tuyên truyền sâu rộng đến người tiêu dùng mới có thể đẩy mạnh được vấn nạn hàng giả, hàng nhái. Thứ trưởng cũng nhấn mạnh "Nếu không kiểm soát từ đầu nguồn thì công tác này gặp rất nhiều khó khăn".
Hội thảo được tổ chức với một số nội dung chính như: Chia sẻ và thảo luận về thực trạng phát triển thương mại điện tử và các hành vi vi phạm phổ biến liên quan đến hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; Làm rõ trách nhiệm của các doanh nghiệp sở hữu website thương mại điện tử đối với khách hàng; Chia sẻ kinh nghiệm của một số sàn TMĐT hàng đầu Việt Nam về các giải pháp nhằm đẩy lùi hàng giả trên các Sàn TMĐT; Định hướng công tác đấu tranh chống hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thời gian tới.
Ông Trần Hữu Linh - Tổng Cục trưởng Tổng Cục Quản lý thị trường cho biết, hiện nay TMĐT trở thành kênh tiêu thụ hiệu quả hàng giả, hàng gian, hàng cấm của nhiều đối tượng, làm mất lòng tin của người tiêu dùng. Theo Tổng cục trưởng, các trường hợp vi phạm chủ yếu là không đăng ký, tập trung vào các cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ. Hầu hết các trang web này đều đăng hình ảnh hàng hóa thật để thu hút người tiêu dùng, giá rất rẻ do là hàng nhái, giả... nhất là mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, rượu, pháo... nhưng nguồn gốc, chất lượng là vấn đề đáng bàn. Hơn nữa, hàng hóa luân chuyển đến các công ty chuyển phát hầu hết không có hóa đơn chứng từ và hàng hóa được thanh toán qua trung gian, các cơ quan chuyển phát đã vô hình chung trở thành vận chuyển hàng giả, hàng gian... gây nhiều khó khăn cho lực lượng quản lý thị trường.
Ông Trần Hữu Linh kiến nghị, với đặc điểm của internet được khởi tạo nhanh và gỡ đi cũng nhanh nên cần chế tài xử lý mạnh hơn. Cùng với đó, xây dựng một Nghị định quản lý mới có chương riêng về xử lý vi phạm hành chính trong TMĐT phải mạnh hơn xử lý vi phạm ngoài đời thực, dừng cấp tên miền, gắn trách nhiệm của các sàn thương mại điện tử và nhất là sự phối hợp giữa Bộ Công Thương với các cơ quan tài chính, thuế... Riêng lực lượng quản lý thị trường sẽ đẩy mạnh tập huấn nâng cao trình độ đấu tranh với hàng giả, hàng gian, liên kết giữa các doanh nghiệp sàn thương mại điện tử và người tiêu dùng để nhận biết các sàn thương mại uy tín, ông Trần Hữu Linh nhấn mạnh.
Chia sẻ về định hướng một số hoạt động đấu tranh chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong TMĐT, ông Nguyễn Hữu Tuấn - Trưởng phòng Quản lý Hoạt động thương mại điện tử (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương) đề xuất một số giải pháp: hoàn thiện khung khổ pháp lý; rà soát, phân loại các website ứng dụng; nâng cao năng lực thực thi pháp luật vè thương mại điện tử; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm; giải pháp tổng thể bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật...
Tâm điểm của Hội thảo là Lễ ký cam kết “Nói không với hàng giả trong thương mại điện tử” có sự tham gia của đại diện một số Sàn TMĐT hàng đầu Việt Nam như: Adayroi.com, Lazada.vn, Sendo.vn, Shopee.vn, Tiki.vn. Các Sàn TMĐT sẽ gắn logo “Nói không với hàng giả” trên website nhằm minh bạch thông tin về số Hotline, quy trình tiếp nhận và xử lý phản ánh, khiếu nại về hàng giả khi mua sắm trên các Sàn. Các doanh nghiệp đại diện tham gia Lễ ký cam kết đã thể hiện rõ trách nhiệm và quyết tâm mạnh mẽ trong việc chung tay đẩy lùi nạn hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, hướng tới phát triển thương mại điện tử bền vững.
Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp và đẩy mạnh công tác thực thi pháp luật, thanh tra, kiểm tra về thương mại điện tử, chiều ngày 18/4/2019, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số sẽ chủ trì buổi tập huấn về “Thực thi pháp luật trong thương mại điện tử” cho đối tượng là các cán bộ thuộc Bộ Công Thương, các cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương, các Cục quản lý thị trường địa phương,...
Nguồn: Moit.gov.vn