Chính sách mới có hiệu lực từ ngày 1/1/2021

Nghị định 135/2020/NĐ-CP ban hành ngày 18/11/2020 của Chính phủ quy định về tuổi nghỉ hưu có hiệu lực từ ngày 1/1/2021. Theo đó, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường theo khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động được quy định cụ thể như sau:

Kể từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Có hiệu lực từ ngày 23/1/2021, Nghị định 143/2020/NĐ-CP ngày 10/12/2020 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 108/2014/NĐ-CP ngày 20/11/2014 của Chính phủ về chính sách tinh giản biên chế và Nghị định số 113/2018/NĐ-CP ngày 31/8/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 108/2014/NĐ-CP.

Trong đó, Nghị định 143/2020/NĐ-CP sửa đổi quy định về các trường hợp tinh giản biên chế đối với cán bộ, công chức, viên chức trong biên chế và cán bộ, công chức cấp xã hưởng lương từ ngân sách nhà nước hoặc quỹ tiền lương của đơn vị sự nghiệp theo quy định của pháp luật.

Nghị định 131/2020/NĐ-CP ngày 2/11/2020 của Chính phủ quy định về tổ chức, hoạt động dược lâm sàng của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có hiệu lực từ ngày 1/1/2021.

Theo đó, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không tổ chức khoa dược vẫn phải tổ chức bộ phận dược lâm sàng để thực hiện các hoạt động dược lâm sàng phục vụ người bệnh ngoại trú có thẻ bảo hiểm y tế và người bệnh nội trú.

Có hiệu lực từ ngày 10/1/2021, Nghị định số 136/2020/NĐ-CP ban hành ngày 24/11/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng cháy và chữa cháy và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy.

Trong đó, Nghị định quy định rõ về điều kiện an toàn về phòng cháy và chữa cháy đối với: cơ sở, khu dân cư, hộ gia đình, phương tiện giao thông cơ giới.

Nghị định 146/2020/NĐ-CP ban hành ngày 18/12/2020 sửa đổi, bổ sung Điều 5 Nghị định số 20/2011/NĐ-CP ngày 23/3/2011 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Nghị quyết số 55/2010/QH12 ngày 24/11/2010 của Quốc hội về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp.

Theo đó, về hạng đất tính thuế, Nghị định 146 nêu rõ: Kéo dài thời hạn thực hiện hạng đất tính thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết ngày 31/12/2025 (quy định cũ đến ngày 31/12/2020) trên cơ sở hạng đất đã được quy định và thực hiện trong giai đoạn từ năm 2011 đến hết năm 2020.

Trường hợp địa phương được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh hạng đất tính thuế sử dụng đất nông nghiệp theo quy định thì thực hiện theo quy định đó đến hết ngày 31/12/2025.

Nghị định 146/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/1/2021.

Năm 2020, đại dịch Covid-19 khiến nền kinh tế Việt Nam phải đối mặt với những thách thức lớn. Tháng 5/2020, Chính phủ ban hành Nghị quyết 84 về các nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và bảo đảm trật tự an toàn xã hội trong bối cảnh đại dịch Covid-19.

Một trong những quy định đáng chú ý là giảm 50% lệ phí trước bạ khi đăng ký ôtô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước nhằm kích thích tiêu dùng.

Quy định nêu rõ "từ 28/6 đến hết 31/12, mức thu lệ phí trước bạ bằng 50% mức thu quy định tại Nghị định số 20 năm 2019 của Chính phủ và các nghị quyết hiện hành của HĐND, hoặc quyết định hiện hành của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về mức thu lệ phí trước bạ tại địa phương".

Tuy nhiên, từ ngày đầu tiên của năm 2021, chính sách này sẽ chính thức hết hiệu lực. Người dân mua ôtô trong nước sẽ không được miễn 50% lệ phí trước bạ kể từ ngày 1/1.

Mức lệ phí trước bạ năm 2021 sẽ được áp dụng lại theo Nghị định số 20 của Chính phủ và các nghị quyết hiện hành của HĐND, hoặc quyết định hiện hành của UBND cấp tỉnh về mức thu lệ phí trước bạ tại địa phương.

Nội dung đáng chú ý này được đề cập trong Nghị định (NĐ) 137/2020/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo, có hiệu lực từ ngày 11-1-2021.

Theo điều 17 của NĐ này, người dân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ (đủ 18 tuổi, không mắc bệnh tâm thần…) được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp như lễ, Tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương… Tuy nhiên, khi sử dụng chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được Bộ Quốc phòng cấp phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.

Nghị định cũng giải thích rõ pháo hoa khác với pháo hoa nổ. Loại pháo hoa người dân được sử dụng là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp… tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian nhưng không gây ra tiếng nổ (điều 3, NĐ 137/2020/NĐ-CP).

Thông tư 44 quy định việc Tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng khẩu trang y tế, găng tay y tế và bộ trang phục phòng, chống dịch có hiệu lực từ ngày 22/1/2021 đến hết ngày 31/12/2021.

Đối với những lô hàng khẩu trang y tế, găng tay y tế và bộ trang phục phòng, chống dịch đã làm thủ tục hải quan tạm nhập trước ngày Thông tư này có hiệu lực, được tiếp tục thực hiện tái xuất theo quy định.

Bộ luật Lao động 2019 sẽ áp dụng từ ngày 1.1.2021 có nhiều nội dung mới nổi bật có thể kể đến như: Chỉ còn 2 loại hợp đồng lao động (HĐLĐ). Người lao động (NLĐ) có quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ không cần lý do. Người sử dụng lao động (NSDLĐ) phải chịu chi phí mở tài khoản cho NLĐ nếu trả lương qua ngân hàng…

Liên quan tới quy định về lương, thưởng, Bộ luật Lao động 2019 cũng quy định: NSDLĐ không được ép NLĐ dùng lương mua hàng hóa, dịch vụ của mình/đơn vị khác. Đồng thời, NSDLĐ phải thông báo bảng kê trả lương cho NLĐ vào mỗi lần trả lương; NLĐ được nghỉ 2 ngày dịp Quốc khánh 2.9 và hưởng nguyên lương; Lao động nữ làm công việc nặng nhọc khi mang thai có thể được giảm bớt 1 giờ làm việc hằng ngày và hưởng nguyên lương.

Bộ luật Lao động cũng quy định những quy định mới về vấn đề nghỉ hưu của NLĐ. Điều 169 Bộ luật Lao động mới nêu rõ: Tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035. Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với nam; đủ 55 tuổi 04 tháng đối với nữ. Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng với lao động nam; 04 tháng với lao động nữ

Luật Chứng khoán 2019 bổ sung hành vi bị cấm trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Đơn cử như: Sử dụng tài khoản, tài sản của khách hàng khi không được khách hàng ủy thác hoặc trái quy định của pháp luật hoặc lạm dụng tín nhiệm để chiếm đoạt tài sản của khách hàng. Cho người khác mượn tài khoản để giao dịch chứng khoán, đứng tên sở hữu chứng khoán hộ người khác dẫn đến hành vi thao túng giá chứng khoán.

Đồng thời, luật cũng quy định phải niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên sàn sau khi kết thúc đợt chào bán. Tương tự đối với việc chào bán trái phiếu ra công chúng thì tổ chức phát hành cũng phải có cam kết và phải thực hiện niêm yết trái phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán.

Công ty đại chúng chỉ được chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng nếu có lãi.

Luật Giám định tư pháp sửa đổi 2020 bổ sung quy định: Viện Kiểm sát Nhân dân (KSND) tối cao có thêm phòng giám định kỹ thuật hình sự. Theo quy định mới, các tổ chức giám định tư pháp công lập về kỹ thuật hình sự sẽ bao gồm: Viện Khoa học hình sự thuộc Bộ Công an; Phòng kỹ thuật hình sự thuộc Công an cấp tỉnh; Phòng giám định kỹ thuật hình sự thuộc Bộ Quốc phòng; Phòng giám định kỹ thuật hình sự thuộc Viện KSND tối cao. Phòng giám định kỹ thuật hình sự thuộc Viện KSND tối cao là phòng được quy định mới tại Luật này, thực hiện giám định về âm thanh, hình ảnh từ các dữ liệu điện tử (khoản 8 Điều 1).

Luật cũng quy định về thời hạn giám định tư pháp tối đa không quá 4 tháng. Đây là quy định hoàn toàn mới được bổ sung, theo đó, thời hạn giám định tư pháp đối với các trường hợp không thuộc giám định bắt buộc về tố tụng hình sự tối đa là 3 tháng. Trường hợp vụ việc giám định có tính chất phức tạp hoặc khối lượng công việc lớn thì tối đa là 4 tháng.

Luật quy định về điều kiện bổ nhiệm hòa giải viên. Công dân Việt Nam thường trú tại Việt Nam, trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu trong việc chấp hành pháp luật thì được bổ nhiệm làm Hòa giải viên nếu có đủ các điều kiện theo quy định tại Điều 10. Nhiệm kỳ của Hòa giải viên là 3 năm kể từ ngày được bổ nhiệm (Điều 11).

Luật cũng quy định 7 trường hợp không tiến hành hòa giải, đối thoại tại Tòa án tại Điều 19.

Luật xác định rõ 7 nguyên tắc để bảo đảm quyền và nghĩa vụ của thanh niên. Luật Thanh niên 2020 lần đầu tiên quy định về Tháng thanh niên là vào tháng 3 hằng năm.

Đồng thời, Luật quy định cụ thể về các chính sách của nhà nước đối với thanh niên trong 6 nhóm lĩnh vực: Chính sách về học tập và nghiên cứu khoa học; Chính sách về lao động, việc làm; Chính sách về khởi nghiệp; Chính sách về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe; Chính sách về văn hóa, thể dục, thể thao; Chính sách về bảo vệ Tổ quốc (Điều 16 đến Điều 21).

Luật bổ sung quy định về chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với các tổ chức thanh niên trong việc tham gia xây dựng và thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên.

Chính thức cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ. Số lượng ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện giảm còn 227. Bổ sung nhiều ngành, nghề ưu đãi đầu tư. Thêm hình thức ưu đãi đầu tư. Nhiều điểm mới về chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt. Sẽ ban hành danh mục ngành, nghề hạn chế tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài. Chỉ còn 4 trường hợp nhà đầu tư không phải ký quỹ để bảo đảm thực hiện dự án đầu tư.

Bỏ quy định về thông báo mẫu dấu doanh nghiệp trước khi sử dụng. Thêm đối tượng không được thành lập doanh nghiệp. Rút ngắn thời gian báo trước khi tạm ngừng kinh doanh từ 2021. Thay đổi khái niệm doanh nghiệp nhà nước.

Có 9 loại công trình được miễn giấy phép xây dựng. Rút ngắn thời gian cấp giấy phép xây dựng xuống còn 20 ngày. Xây nhà ở tại nông thôn từ 7 tầng trở lên phải xin giấy phép. Sửa quy định về quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Quy định nhiều điểm mới về giấy phép xây dựng.

Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi 2020 có một số nội dung đáng chú ý như bổ sung thêm văn bản quy phạm pháp luật vào hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; sửa quy định về thời điểm có hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật…

Thu hẹp các lĩnh vực đầu tư theo phương thức PPP. Theo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư 2020 thì lĩnh vực đầu tư theo phương thức PPP đã thu hẹp chỉ còn 5 lĩnh vực gồm: Giao thông Vận tải; Lưới điện, nhà máy điện, trừ nhà máy thủy điện và các trường hợp Nhà nước độc quyền theo quy định của Luật Điện lực; Thủy lợi; cung cấp nước sạch; thoát nước và xử lý nước thải; xử lý chất thải; Y tế; giáo dục - đào tạo; Hạ tầng công nghệ thông tin.

Dừng triển khai dự án mới áp dụng loại hợp đồng BT từ 2021.

Luật Tổ chức Quốc hội sửa đổi năm 2020 quy định hợp nhất Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND, giữ nguyên Văn phòng UBND cấp tỉnh.

Luật Tổ chức Quốc hội sửa đổi 2020 quy định rõ 07 tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội từ 1.1.2021. Theo đó, đại biểu Quốc hội cần đáp ứng đủ các tiêu chuẩn sau: (1) Có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam (quy định mới được bổ sung); (2) Trung thành với Tổ quốc, Nhân dân và Hiến pháp, phấn đấu thực hiện công cuộc đổi mới, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; (3) Có phẩm chất đạo đức tốt, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, gương mẫu chấp hành pháp luật; (4) Có bản lĩnh, kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, mọi biểu hiện quan liêu, hách dịch, cửa quyền và các hành vi vi phạm pháp luật khác; (5) Có trình độ văn hóa, chuyên môn, có đủ năng lực, sức khỏe, kinh nghiệm công tác và uy tín để thực hiện nhiệm vụ đại biểu Quốc hội; (6) Liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến của nhân dân, được nhân dân tín nhiệm; (7) Có điều kiện tham gia các hoạt động của Quốc hội.