Dịch Covid 19 gây ảnh hướng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh ngành thủy sản khiến cho xuất khẩu thúy sản liên tục sụt giảm trong những tháng đầu năm, theo đó giảm mạnh ở thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc trong 2 tháng đầu năm. Từ tháng 3 dịch Covid-19 bùng phát ở các nước EU và Mỹ khiến xuất khẩu sang những thị trường này bị đình trệ. Do vậy, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ giảm 11% trong tháng 4 và tiếp tục giảm 10% trong tháng 5.

Xuất khẩu sang thị trường EU cũng giảm sâu 21% trong tháng 5 sau khi giảm 23% trong tháng 4. Trong các thị trường chính nhập khẩu thủy sản Việt Nam, 2 tháng qua có thị trường Nhật Bản và Trung Quốc vẫn duy trì tăng trưởng dương. Sau khi kiểm soát được dịch Covid, từ tháng 3/2020 nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc phục hồi, nhập khẩu thủy sản của Việt Nam sang nước này tăng liên tục: tăng 35% trong tháng 4 và tiếp tục tăng mạnh 20% trong tháng 5.
Trong khi đó, Nhật Bản ổn định nhu cầu nhập khẩu với giá trị nhập khẩu từ Việt Nam tăng liên tục qua các tháng đầu năm. Trong tháng 5, xuất khẩu sang Nhật tăng 9% sau khi tăng 16% trong tháng 4. Dự kiến với đà tăng trưởng này, Nhật Bản sẽ tiếp tục là thị trường lớn nhất tiêu thụ thủy sản Việt Nam năm nay và sẽ bù đắp phần đáng kể cho sự sụt giảm tại các thị trường EU, Mỹ. Tính đến hết tháng 5 xuất khẩu sang Trung Quốc chỉ còn thấp hơn cùng kỳ năm ngoái khoảng 2%, đến cuối tháng 6, kết quả xuất khẩu sang thị trường này sẽ tương đương hoặc tăng nhẹ so với cùng kỳ năm 2019.
Trong 4 tháng đầu năm 2020, dịch Covid-19 đã tác động không nhỏ tới xuất khẩu cá tra Việt Nam sang nhiều thị trường, tổng giá trị xuất khẩu cá tra trong 4 tháng đầu năm đạt 449 triệu USD, giảm 6,6% về lượng và giảm 26,9% so với cùng kỳ năm trước. Chỉ tính riêng tháng 4 xuất khẩu cá tra, basa đạt hơn 60 nghìn tấn, trị giá 115,3 triệu USD tăng 0,3% về lượng nhưng lại giảm 19% so với cùng kỳ năm 2019.
Giá cá tra nguyên liệu tại ĐBSCL liên tục đứng ở mức thấp từ đầu năm 2020 tới nay; hiện nay giá 18.000 – 19.000 đ/kg đối với loại 700-800 g/con, trong khi giá thành sản xuất từ 21.000 - 22.000 đồng/kg, giảm 40% so với cùng thời điểm năm 2019. Nguyên nhân, do Dịch COVID-19 lan rộng làm đình trệ hoạt động sản xuất và xuất nhập khẩu tại các thị trường, nhu cầu giảm, giá xuất khẩu hạ khiến xuất khẩu sang Trung Quốc và EU đều giảm sâu 36%, xuất khẩu sang Mỹ giảm 13%, xuất khẩu sang ASEAN giảm 28%. Hiện nay tình trạng hạn mặn bất thường đã xảy ra ở ĐBSCL khiến cho vùng nuôi cá tra nguyên liệu bị ảnh hưởng, người nuôi ở một số địa phương đã ngưng thả nuôi do không đủ điều kiện nước, thủy lợi cho việc thả vụ mới.
Hầu hết các mặt hàng đều sụt giảm, trừ tôm. Tổng sản lượng đạt 27,756 triệu tấn trị giá 237,6 triệu USD, tăng hơn 10% về lượng và giảm 4,3% về tri giá so với cùng kỳ. Tính chung 4 tháng đầu năm đạt 98,3 nghìn tấn đạt 859,5 triệu USD giảm 6% về lượng và giảm 2.4% về trị giá so với cùng kỳ.
Sau một thời gian sụt giảm do ảnh hưởng từ dịch COVID-19, từ đầu tháng 5/2020, giá tôm nguyên liệu tại ĐBSCL đang dần tăng trở lại, mở ra kỳ vọng thuận lợi cho sản xuất vụ tôm mới. Trong tháng 5, giá tôm chân trắng loại 100 con/kg giá 95.000 - 100.000 đồng, tăng 15.000 - 20.000 đồng/kg so với cách đây 3 tháng. Tôm sú cỡ 30 con/kg giá 200.000 - 230.000 đồng, tăng 30.000 - 40.000 đồng/kg. Nguyên nhân do nhu cầu tiêu thụ tôm thế giới tăng, việc kiểm soát dịch COVID-19 ở Trung Quốc, Hàn Quốc có chiều hướng tốt hơn sẽ có thêm hi vọng cho người nuôi và nhà máy chế biến khi những ách tắc tại thị trường xuất khẩu phần nào được tháo gỡ. Nguồn cung tôm giảm sẽ tác động làm tăng giá tôm trong thời gian tới, nhất là sau khi dịch COVID-19 được kiểm soát.
Ước tính tổng xuất khẩu hải sản đến cuối tháng 5/2020 đạt trên 1,1 tỷ USD, giảm trên 4% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó giảm mạnh cá ngừ (-18%) và mực bạch tuộc (-19%), các sản phẩm hải sản khác vẫn tăng nhẹ (cá biển khác tăng gần 5%). duy trì tăng trưởng 6% trong tháng 4 và tháng 5 do vậy sau 5 tháng xuất khẩu tôm vẫn có tăng trưởng dương gần 4% với gần 1,2 tỷ USD. Xuất khẩu cá tra đến tháng 5 đang hồi phục dần so với tháng 4, tuy nhiên so với cùng kỳ ngoái vẫn thấp hơn 15% và kết quả sau 5 tháng ước đạt gần 600 triệu USD, giảm 24%.
Dự báo xuất khẩu thủy sản trong những tháng tới sẽ hồi phục dần vì thị trường EU đã bắt đầu mở cửa thông thương trở lại từ tháng 5, nhu cầu sẽ tăng dần trong những tháng tới. Tuy nhiên, diễn biến dịch Covid còn phức tạp tại Mỹ và một số nước khác nên sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến thương mại thủy sản chung của toàn cầu. Do vậy, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam khó hồi phục mạnh trong những tháng cuối năm.

Nguồn: VITIC