Mặc dù đã có những nỗ lực giải quyết của các Bộ, ngành, địa phương, các lực lượng chức năng tại chỗ, song tình trạng ùn ứ nông sản cục bộ tại cửa khẩu biên giới phía Bắc khi vào dịp cao điểm vẫn còn diễn ra. Vấn đề này sẽ không thể giải quyết căn cơ nếu không có những biện pháp mang tính đồng bộ và lâu dài, từ khâu tổ chức sản xuất, chế biến đóng gói đến khâu tổ chức giao nhận, xuất khẩu, từ các cơ quan quản lý nhà nước đến các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp.
Hiện nay cũng bắt đầu vào thời điểm cận kề Tết Nguyên đán Canh Tý năm 2020, lưu lượng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giữa hai nước đã sôi động hơn. Để tạo thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu các mặt hàng nông sản, thực phẩm và trái cây trong năm 2020, đặc biệt đối với các loại trái cây có đặc tính mùa vụ, đảm bảo chất lượng hàng hóa đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu nhằm phát huy tối đa cơ hội thị trường, đồng thời tránh ảnh hưởng đến tốc độ thông quan và gây ùn ứ tại khu vực cửa khẩu, đặc biệt là thời điểm trước và sau Tết Nguyên đán, Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương khuyến cáo và đề nghị các doanh nghiệp cần phải theo dõi sát diễn biến hoạt động xuất khẩu nông thủy sản nói chung và trái cây nói riêng qua các tỉnh biên giới phía Bắc như Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh, Cao Bằng… nhằm chủ động kế hoạch sản xuất, đóng gói đáp ứng đúng yêu cầu của nước nhập khẩu và kịp thời điều tiết tiến độ vận chuyển, giao nhận hàng hóa tại khu vực cửa khẩu biên giới khi có phát sinh hiện tượng bất thường, ùn ứ nhằm đảm bảo an toàn chất lượng hàng hóa. Bên cạnh đó, cần chủ động phân loại, lựa chọn chủng loại nông sản, trái cây và tổ chức đóng gói ngay tại nơi sản xuất đáp ứng yêu cầu của đối tác nhập khẩu (về quy cách, chất lượng, nhãn mác, bao bì…) trước khi đưa lên khu vực biên giới để quá trình giao nhận hàng hóa diễn ra thuận lợi, nhanh chóng; đồng thời nâng cao chất lượng, nghiêm túc thực hiện các quy định về truy xuất nguồn gốc, kê khai vùng trồng, cơ sở đóng gói cũng như các yêu cầu liên quan nhằm đáp ứng quy định, tiêu chuẩn đã thỏa thuận với nước nhập khẩu, giảm thiểu thiệt hại trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
Trong quá trình thực hiện giao nhận, xuất khẩu hàng hóa, nếu có phát sinh vướng mắc, đề nghị phản ánh về Bộ Công Thương (thông qua Cục Xuất nhập khẩu theo địa chỉ email: linhntm@moit.gov.vn, 0912 178 739; huyenngt@moit.gov.vn, 0964 588 813) để kịp thời trao đổi thông tin và phối hợp điều tiết hoạt động xuất khẩu hàng hóa khi cần thiết.
Ngoài ra, Cục Xuất nhập khẩu cũng đã trao đổi, làm việc với Sở Công Thương các tỉnh biên giới phía Bắc như Lạng Sơn, Cao Bằng, Lào Cai, Quảng Ninh, Điện Biên, Lai Châu và Hà Giang, theo đó đề nghị theo dõi sát tình hình và cập nhật, đưa thông tin công khai, thường xuyên về diễn biến thông quan xuất nhập khẩu hàng hóa nói chung và nông sản, thực phẩm, trái cây nói riêng qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh để các địa phương vùng trồng trọng điểm, doanh nghiệp và hộ nông dân nắm bắt thông tin, kịp thời chủ động kế hoạch giao nhận hàng hóa; chủ động phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Công Thương và các cơ quan, lực lượng chức năng liên quan trên địa bàn tỉnh để triển khai kịp thời, hiệu quả các công tác điều phối hoạt động xuất khẩu nông sản, trái cây trong thời điểm trước và sau Tết Nguyên đán Canh Tý năm 2020 (như điều tiết phương tiện, phân luồng giao thông, trao đổi với phía Trung Quốc để tăng thời gian làm việc, bố trí cơ sở vật chất và nhân lực trong việc cấp C/O ưu đãi nhằm tạo thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp, có thể sắp xếp làm thêm giờ, kể cả ngày nghỉ trong trường hợp cần thiết…).
Theo ông Trần Quốc Toản - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, để nâng cao hiệu quả xuất khẩu, công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất nhằm điều tiết kịp thời, góp phần hạn chế tối đa tình trạng ùn ứ có thể xảy ra tại khu vực biên giới vào dịp cao điểm này, tránh gây thiệt hại cho doanh nghiệp và hộ nông dân, các Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại các tỉnh, thành phố vùng nuôi, trồng trọng điểm cũng như các Hiệp hội ngành hàng nông, thủy sản cần thường xuyên rà soát công tác sản xuất, điều chỉnh canh tác thời vụ (diện tích, năng suất, sản lượng, chất lượng…) cho phù hợp để nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm, điều tiết nguồn cung sản phẩm nông sản hợp lý, trước mắt là trong vụ Xuân - Hè và vụ Thu - Đông năm 2020; chủ động theo dõi tình hình giao dịch mua bán trong nước, ngoài nước của các doanh nghiệp trên địa bàn đối với nông thủy sản, trái cây trong mùa vụ năm 2020; phối hợp chặt chẽ với các các Bộ, ngành, địa phương liên quan theo dõi sát tình hình để kịp thời điều tiết lượng hàng hóa nông sản, trái cây lưu thông qua các tỉnh biên giới phù hợp với điều kiện, năng lực thông quan thực tế tại các cửa khẩu. Các nội dung này đã và đang được Cục Xuất nhập khẩu trao đổi, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai thực hiện. Bộ Công Thương hiện cũng đang phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Giao thông vận tải tổ chức phân luồng ở khu vực biên giới, đẩy nhanh tiến độ xây dựng các hạ tầng logistics như kho lạnh ở Trà Lĩnh (Cao Bằng), khu trung chuyển ở Lạng Sơn, trung tâm logistics ở Bắc Giang; đồng thời vận động các cơ quan chức năng, chính quyền các địa phương phía Trung Quốc (đặc biệt là Quảng Tây, Vân Nam) mở thêm các cửa khẩu chỉ định nhập khẩu nông sản, trái cây tại khu vực biên giới.
Về mặt lâu dài, để duy trì thị phần và mở rộng thị trường Trung Quốc, trong thời gian tới, các doanh nghiệp cần phải nâng cao nhận thức về tính đoàn kết, điều phối, hài hòa lợi ích để hỗ trợ giải quyết có hiệu quả tình trạng ép giá, ép cấp trong thương mại nông, thủy sản qua biên giới với doanh nghiệp Trung Quốc; chủ động nắm bắt thông tin, thị hiếu và nhu cầu thị trường, các quy định về tiêu chuẩn chất lượng của Trung Quốc và các khuyến cáo của cơ quan quản lý nhà nước như Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; thay đổi cơ bản tư duy tiếp cận thị trường, phương thức giao dịch, tổ chức sản xuất, xuất khẩu nông, thủy sản sang Trung Quốc. Đồng thời, xây dựng kế hoạch, chiến lược kinh doanh lâu dài, bài bản với doanh nghiệp Trung Quốc; chú trọng xây dựng mạng lưới phân phối phù hợp với thị trường; tăng cường công tác phát triển thương hiệu, mẫu mã và bao bì, đồng thời nâng cao trình độ nghiệp vụ thương mại, hiểu biết về ngôn ngữ nhằm đáp ứng đúng yêu cầu, thị hiếu của thị trường.
Nội dung công văn số 0015/XNK-NS ngày 03/01/2019 gửi các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, thực phẩm và trái cây sang thị trường Trung Quốc, xem tại đây.
Cục Xuất nhập khẩu

Nguồn: Moit.gov.vn