Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Không để xảy ra tình trạng thiếu điện trong mọi tình huốngQuan hệ Việt Nam - Lào: Điểm nhấn hợp tác trong lĩnh vực năng lượngInfographics: Động lực phát triển kinh tế cửa khẩu biên giới Việt Nam - Lào
Ngày 7/4/2024, theo thông tin từ Đoàn công tác của Bộ Công Thương Việt Nam tại Lào, trong chuyến công tác tại Viêng-chăn từ ngày 6-8/4/2024, Đoàn công tác của Bộ Công Thương Việt Nam do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên làm Trưởng đoàn đã có cuộc hội đàm với Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào Phosay Sayasone để trao đổi các giải pháp nhằm đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản giữa hai nước Việt Nam - Lào.
Tháp tùng Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên tham dự hội đàm có lãnh đạo, đại diện các đơn vị thuộc Bộ Công Thương như: Văn phòng Bộ; Tổng cục Quản lý thị trường; Cục Xúc tiến thương mại; Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số; Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo; Cục Điều tiết điện lực; Cục Xuất nhập khẩu; Vụ Thị trường châu Á - châu Phi; Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương; Viện Nghiên cứu cơ khí; Văn phòng Ban Chỉ đạo Hội nhập quốc tế về kinh tế; Báo Công Thương...
Về phía Lào, cùng tham dự hội đàm với Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào Phosay Sayasone còn có các Thứ trưởng, lãnh đạo các Cục, Vụ chức năng liên quan...
Tham dự hội đàm còn có đại diện các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản của hai nước. Phía Việt Nam có ông Ngô Hoàng Ngân - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam (TKV), ông Đỗ Chí Thanh - Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam; ông Ngô Sơn Hải - Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN)...
Mở đầu hội đàm, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cảm ơn sự đón tiếp thịnh tình và chu đáo của Bộ trưởng Phosay Sayasone, các Thứ trưởng và các cán bộ của Bộ Năng lượng và Mỏ Lào. Đồng thời vui mừng khi chuyến công tác của Đoàn Bộ Công Thương Việt Nam diễn ra vào đúng dịp Tết cổ truyền Bun-Pi-May của Lào, do vậy, Bộ trưởng đã gửi lời chúc năm mới sức khỏe, hạnh phúc, may mắn, thành công tới Bộ trưởng Phosay Sayasone cùng các đồng chí Thứ trưởng, các cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đang công tác tại Bộ Năng lượng và Mỏ Lào.
Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào Phosay Sayasone mong muốn hai bên tăng cường hợp tác hơn nữa về năng lượng và khoáng sản, cùng nhau lập kế hoạch, chương trình hợp tác cụ thể hơn, có thêm nhiều dự án, công trình hợp tác kiểu mẫu, hiệu quả. Bộ trưởng Phosay Sayasone đề xuất một số vấn đề hai bên cần tập trung giải quyết hiện nay như: Thành lập đoàn công tác để thúc đẩy tiến độ ban hành khung giá Việt Nam mua điện từ Lào sau năm 2025; thành lập đoàn làm việc để thúc đẩy đấu nối đường dây điện 500 kV từ Lào về Việt Nam theo Quy hoạch điện VIII của Việt Nam; giải quyết một số vấn đề liên quan các nhà máy thủy điện Xê-ca-mản 1 và 3; hỗ trợ, trao đổi kinh nghiệm về thành lập cơ quan điều tiết điện lực; thúc đẩy và tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa từ Lào tới các cửa khẩu/cảng tại Quảng Trị và Huế; hỗ trợ hợp tác về công tác thanh tra; công tác quy hoạch và xây dựng bản đồ khoáng sản…
Tại hội đàm, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cảm ơn và đánh giá cao những đề xuất cụ thể của Bộ trưởng Phosay Sayasone. Thông tin với Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào về tình hình hoạt động sản xuất công nghiệp, thương mại, đầu tư của Việt Nam thời gian qua, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, hiện nay Việt Nam rất cần điện và năng lượng để phục vụ phát triển sản xuất. Việt Nam đang nổi lên như một công xưởng của thế giới, là 1 trong 20 nền kinh tế xuất khẩu hàng đầu và là 1 trong 15 quốc gia thu hút vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) nhiều nhất trong năm 2023 với tổng số vốn FDI lên tới 15 tỷ USD. Những năm qua, Việt Nam đã thu hút gần 500 tỷ USD vốn đầu tư FDI.
Đáng chú ý, những năm gần đây, quy mô và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam tăng mạnh qua từng năm. Năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt 732,5 tỷ USD. Năm 2023 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt hơn 681 tỷ USD, và lọt Top 20 nước có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất thế giới.
Trong quý I/2024, tăng trưởng GDP gần 6%, sản xuất công nghiệp tăng 6%, ngành chế biến chế tạo tăng 6,8%; xuất siêu hơn 8 tỷ USD... Theo dự báo, xuất nhập khẩu năm 2024 có thể đạt 790 tỷ USD trong kịch bản tăng trưởng cao với những diễn biến kinh tế thuận lợi.
Với tốc độ và quy mô phát triển như vậy, Việt Nam rất cần năng lượng để phát triển sản xuất. Tuy nhiên, dự báo đến năm 2030, quy mô nền kinh tế của Việt Nam tăng, do đó, nhu cầu về điện sẽ tăng gấp đôi hiện nay, đồng thời phải chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh, sạch và bền vững. Để bảo đảm an ninh năng lượng, Việt Nam đã và đang phải đối mặt không ít thách thức.
Toàn cảnh hội đàm giữa Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào Phosay Sayasone
Trong quan hệ Việt Nam - Lào, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, hợp tác trong lĩnh vực năng lượng khoáng sản là trụ cột quan trọng và việc hợp tác năng lượng xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của hai nước.
Bộ trưởng nhất trí với các đề xuất của Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào, đồng thời nêu thêm nhiều nội dung, giải pháp quan trọng nhằm thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản giữa hai nước. Nhất trí sẽ thành lập các nhóm công tác của hai bộ, hai nước để tháo gỡ những khó khăn trong hợp tác về năng lượng, khoáng sản. Các nhóm công tác này hằng tháng, hằng quý phải trình lên lãnh đạo hai Bộ những khó khăn vướng mắc cần tháo gỡ và thường xuyên giải quyết thảo luận các vấn đề thông qua trực tuyến hằng tháng, hằng quý kết hợp gặp gỡ trực tiếp giữa lãnh đạo hai Bộ trong khoảng thời gian 6 tháng đến 1 năm. Hai bên cũng cần có văn bản ký kết, ghi nhớ và cụ thể hóa các nội dung hợp tác…
Về một số vấn đề cụ thể, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, đối với việc thúc đẩy tiến độ ban hành khung giá Việt Nam mua điện từ Lào sau năm 2025 là rất cần thiết. Theo đề nghị của đồng chí Bộ trưởng và căn cứ Thỏa thuận hợp tác năm 2024 giữa hai Chính phủ, Bộ Công Thương Việt Nam đã tích cực chỉ đạo EVN nghiên cứu, đề xuất khung giá mua điện sau 2025 để báo cáo Bộ Công Thương, sau đó báo cáo Chính phủ thông qua. Hiện nay EVN cũng đã hoàn thành nghiên cứu, dự thảo khung giá và đang gửi xin ý kiến Hội đồng thành viên EVN thông qua trước khi báo cáo Bộ Công Thương. Sau khi có báo cáo chính thức của EVN, Bộ Công Thương sẽ thẩm định và báo cáo Thủ tướng phê duyệt. Dự kiến đầu quý II năm nay, khung giá mua điện từ Lào sau 2025 sẽ chính thức được ban hành.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên phát biểu, đề xuất nhiều giải pháp thúc đẩy hợp tác năng lượng, khoáng sản giữa hai nước Việt Nam - Lào
Về việc phía Lào đề nghị Việt Nam hỗ trợ chuyên môn, trao đổi kinh nghiệm về thành lập cơ quan điều tiết điện lực (giống như Cục Điều tiết Điện lực của Bộ Công Thương), Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao và trự tiếp giao Cục Điều tiết Điện lực là đầu mối, phối hợp với phía Lào, chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ chuyên môn, đón tiếp các đoàn học tập, trao đổi kinh nghiệm của phía Bạn.
Về việc phía Lào đề nghị Việt Nam thúc đẩy và tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa từ Lào tới các cửa khẩu/cảng tại Quảng Trị và Huế, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, Việt Nam chắc chắn luôn tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa từ Lào về Việt Nam, đặc biệt là qua các cửa khẩu, tới các cảng tại Việt Nam.
Tại Quảng trị có cửa khẩu quốc tế La Lay - cửa khẩu quan trọng cho việc vận chuyển hàng hóa, đặc biệt là than, phục vụ trực tiếp cho việc mua bán than giữa Lào và Việt Nam. Than từ Lào về Việt Nam qua cửa khẩu La Lay sẽ tới các cảng Chân Mây, Thuận An của Thừa Thiên Huế hoặc cảng Cửa Việt.
“Mua bán than là vấn đề rất được quan tâm của Chính phủ hai nước và hai Bộ. Việc Việt Nam mua than từ Lào bên cạnh lợi ích mang lại cho Lào cũng sẽ góp phần đảm bảo cung ứng điện trong nước của Việt Nam. Do vậy, việc tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa, vận chuyển than từ Lào qua các cửa khẩu về Việt Nam và ra các cảng cũng là mục tiêu của phía Việt Nam” - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.
Đối với việc quy hoạch và lập bản đồ địa chất, trên cơ sở Việt Nam vừa lập quy hoạch khoáng sản sẽ tích cực hỗ trợ phía bạn. Tuy nhiên việc lập bản đồ là lĩnh vực do Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam quản lý…
Tại cuộc hội đàm Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh một số giải pháp về hợp tác mua bán than. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết nhu cầu nhập khẩu than của Việt Nam đang rất cao, đặc biệt đến từ các tập đoàn lớn và đẩy mạnh xuất khẩu than cũng là mong muốn của nước bạn Lào nhưng quan trọng nhất phải tập trung giải quyết vấn đề giá than sao cho hợp lý. Trong giai đoạn 2025 - 2030, Việt Nam có nhu cầu nhập khẩu than rất lớn (khoảng 60 - 100 triệu tấn/năm). Để đáp ứng nhu cầu này, Bộ Công Thương Việt Nam sẵn sàng kết nối thông tin giữa các tập đoàn/doanh nghiệp 2 nước Việt Nam - Lào để thúc đẩy hợp tác mua bán than.
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khó khăn cho thương mại than giữa hai nước hiện nay chính là vấn đề giá thành than của Lào vẫn còn cao, do vậy, cần tìm các giải pháp để hạ giá thành bán than từ Lào về Việt Nam, giá than Lào ít nhất phải bằng giá thế giới thì mới có thể cạnh tranh được.
Để đáp ứng nhu cầu nhập khẩu than từ Lào về Việt Nam, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị, các chủ mỏ than của Lào cơ cấu lại quy trình sản xuất tinh gọn, hiệu quả, đầu tư hệ thống băng tải vận chuyển than qua biên giới để giảm giá thành khai thác, sản xuất, vận chuyển than; đề nghị Bộ Năng lượng và Mỏ Lào xem xét báo cáo Chính phủ Lào bãi bỏ thuế xuất khẩu than (10%). Thuế này được ban hành để tạo nguồn thu cho Chính phủ nhưng thực tế sẽ làm cho giá bán than Lào tăng, dẫn đến than không bán được và từ đó Chính phủ và doanh nghiệp đều thiệt hại.
Song song đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam cũng đề nghị Bộ Năng lượng và Mỏ Lào báo cáo Chính phủ Lào đầu tư nâng cấp và mở rộng các tuyến đường hiện có từ Cạ-lưm đi La Lay và từ Cạ-lưm đi Lao Bảo để cải thiện năng lực vận chuyển so với hiện nay.
Ở trong nước, Bộ Công Thương Việt Nam cũng đã chỉ đạo các đơn vị tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, bao gồm việc khuyến khích các doanh nghiệp ưu tiên ký kết hợp đồng/cam kết mua bán than của Lào để phục vụ sản xuất điện trong nước.
Lắng nghe những trao đổi từ Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào Phosay Sayasone vui mừng và cảm ơn cá nhân Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cùng các thành viên trong Đoàn công tác của Bộ Công Thương đến thăm và làm việc tại Lào trong dịp này. Bộ trưởng Phosay Sayasone nhất trí với các phương án, giải pháp do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đưa ra, đồng thời khẳng định, Bộ Năng lượng và Mỏ Lào sẵn sàng phối hợp với Bộ Công Thương Việt Nam triển khai, xây dựng các kế hoạch để thúc đẩy hợp tác năng lượng giữa hai nước Việt Nam - Lào.
Cùng đó, sẽ giao các đơn vị chức năng phối hợp chặt chẽ với các Vụ/Cục chuyên ngành của phía Việt Nam để cùng tháo gỡ khó khăn cho các dự án vướng mắc cũng như khai thác hơn nữa tiềm năng hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực mua bán điện, quản lý mỏ và khai thác khoáng sản.
Nhân dịp này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào Phosay Sayasone đã ký kết Bản ghi nhớ giữa hai bên về hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và khai thác khoáng sản. Đây tiếp tục là một trong những sự kiện quan trọng, là bước tiến mới trong quan hệ hợp tác năng lượng giữa hai nước Việt Nam - Lào.