Mỹ tạm ngừng chính sách xoay trục về châu Á?

Các đây 4 năm, vào tháng 10 và tháng 11, Tổng thống Mỹ Barack Obama và Ngoại trưởng Mỹ khi đó là bà Hillary Clinton cùng Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Tom Donilon đều đưa ra tuyên bố về chiến lược xoay trục sang châu Á của Mỹ.

Tại Canberra, Tổng thống Obama phát biểu trước quốc hội Australia rằng: “”Trải qua 2 cuộc chiến trong 1 thập kỷ qua, chúng tôi đã mất mát cả máu thịt, của cải, Mỹ hiện giờ hướng sự quan tâm đến tiềm năng cực lớn của khu vực châu Á Thái Bình Dương”.

Cố vấn Donilon sau đó đã bình luận chiến lược xoay trục là mục tiêu hợp tác kinh tế và duy trì quan tâm đến các định chế trong khu vực cũng như bảo vệ các quy tắc, thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, mục tiêu này trở nên mờ nhạt qua thời gian, chính sách xoay trục hiện xoay quanh câu hỏi liệu Mỹ có thực sự chuyển hướng quan tâm từ Trung Đông sang châu Á hay không, thay vì mục tiêu mà họ có thể đạt được ở châu Á đã đề ra trước đó.

Ngày nay, chính sách xoay trục về cơ bản đã được lật ngửa. Lực lượng binh sỹ mới của Mỹ ở Darwin (Australia), đường dây liên lạc giữa Washington và Bắc Kinh đang mở ra tại các cuộc hội đàm như Đối thoại kinh tế chiến lược Mỹ- Trung.

Đàm phán Hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) đang có nhiều tiến triển nhờ công sức lớn của chính quyền Obbama. Tuy nhiên, dường như chính sách xoay trục đã không thể buộc Mỹ hướng sự quan tâm tới Thái Bình Dương một cách thỏa đáng và lâu dài.

Tiềm lực lớn của Mỹ ở châu Á vẫn vô cùng mơ hồ, trong khi Trung Đông vẫn chiếm phần lớn sự quan tâm của Mỹ.

Hơn nữa, sự tập trung của Mỹ vào châu Á, đặc biệt là quan hệ Mỹ - Trung, có thể tạm ngưng lại trong vòng 2 năm tới. Washington sẽ phải hướng sự chú ý về “sân nhà” khi cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra vào tháng 11/2016 tới gần. Trong khi đó, Bắc Kinh hướng sự tập trung vào ổn định kinh tế và chuẩn bị cho Đại hội đảng lần thứ 19 vào 2017.

Cũng trong 2 năm tới, cách tiếp cận của Mỹ tại châu Á nhiều khả năng sẽ chỉ tránh để không bị xấu đi. Quan hệ Mỹ - Trung trở nên căng thẳng những năm gần đây sau các sự việc như vụ va chạm giữa máy bay trinh sát Mỹ với chiến đầu cơ Trung Quốc.