EU có thể xem xét lại việc nhập khẩu gạo miễn thuế - điều bất lợi cho gạo Đông Nam Á

(VINANET) – Italia theo dõi sát việc Liên minh châu Âu (EU) gia hạn cơ chế thuế nhập khẩu 0% đối với các nước kém phát triển nhất (LDCs) như Campuchia và Myanmar, theo thỏa thuận Mọi thứ Trừ Vũ khí (Everything But Arms (EBA) – nhằm hỗ trợ sự phát triển kinh tế của các nước Đông Nam Á này.

Theo một số báo chí phương Tây thì gần đây EU đã tiến hành điều tra về hàng hóa nhập khẩu miễn thuế từ các nước LDC sau khi một số người trồng lúa của Italia cáo buộc sự cạnh tranh của gạo nhập khẩu ảnh hưởng nghiêm trọng tới gạo nội địa. Và không chỉ Italia, một số nước khác như Bulgaria, Hy Lạp, Tây Ban Nha, Pháp và Bồ Đào Nha cũng có ý kiến tương tự. Họ cho rằng ngành lúa gạo EU đang vấp phải sự cạnh tranh gia tăng từ gạo nhập khẩu, và có thể xem xét lại các điều kiện miễn thuế nhập khẩu mặt hàng này.

Ngành sản xuất lúa gạo Italia đang theo dõi sát việc nhập khẩu gạo vào EU không chỉ từ Campuchia mà còn từ các nước LDCs khác, nhất là Myanmar – nước cũng được hưởng thuế suất 0% đối với gạo xuất khẩu vào EU kể từ tháng 6/2013. Báo cáo của một tổ chức lúa gạo Italia, Ente Risi đã như một hồi chuông cảnh báo với toàn ngành lúa gạo nước này: Trong tháng 2/2014, nhập khẩu gạo từ Myanmar vào EU đạt khoảng 3.760 tấn, gần bằng tổng lượng nhập khẩu từ nước này vào EU trong cả năm 2013 – 4.600 tấn. Báo cáo của Ete Risi đã thể hiện rõ việc lo ngại không biết khối lượng gạo nhập khẩu miễn thuế sẽ tăng đến mức nào trong những tháng sắp tới, những năm sắp tới, nhất là khi khoảng cách giá giữa gạo Italia và gạo xuất khẩu của châu Á ngày càng gia tăng. Ente Risi lo ngại rằng gạo giá rẻ nhập khẩu ồ ạt từ châu Á sẽ làm giảm sút sản xuất gạo ở Italia, nước sản xuất lớn nhất châu Âu.

Gạo nhập khẩu từ LDCs là loại India và số liệu của Ente Risi cho thấy tồn trữ gạo India đang gia tăng, trong khi gạo Italia bán ở EU giảm sút và diện tích trồng lúa Indica của Italia cũng giảm. Tính tới 11/3, tồn trữ gạo India lên tới 244.000 tấn, tăng 73.000 tấn so với một năm trước đó. Bán gạo Italia ở EU trong giai đoạn tháng 9-12/2013 giảm hoảng 19.000 tấn, trong đó 14.000 tấn là gạo Indica. Theo kết quả điều tra sơ bộ của Ente Risi thì diện tích trồng lúa của Italia năm 2014 sẽ giảm khoảng 16.000 ha, làm giảm cung lúa nội địa và ảnh hưởng tới thu nhập và lợi nhuận của cả các nhà xay xát.

Ente Risi nhận định lượng nhập khẩu gạo sẽ còn gia tăng. EU đã cấp phép nhập khẩu gạo năm 2014, tính tới nay lên tới 321.000 tấn, tăng 73.000 tấn hay 29% so với cùng kỳ năm ngoái. Chỉ riêng 1 tuần qua EU đã cấp phép nhập khẩu khoảng 18.000 tấn. Trong cả năm 2014, dự kiến EU sẽ cấp phép nhập khẩu 610.000 tấn, tăng 25% so với 487.000 tấn năm ngoái. Ente Risi lo sợ điều này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản xuất gạo không chỉ ở Italia mà cả Cộng đồng châu Âu.