Đánh giá nhu cầu tiêu thụ, giá cả hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tới thị trường Myanmar năm 2009

Mặt hàng	Dự kiến Kim ngạch xuất khẩu năm 2009	Ghi chú
Sản phẩm điện và điện tử   Trong tương lai Việt Nam có thể xuất khẩu nhóm hàng sản phẩm điện và điện tử đạt hàng chục triệu USD/năm	3.900.000   Chiếm thị phần 0,5% của Myanmar.	Năm 2009, dự kiến Myanmar sẽ nhập khẩu 800 triệu USD máy móc, thiết bị, phụ tùng, sản phẩm điện và điện tử.
Nguyên phụ liệu may mặc   Trong tương lai Việt Nam có thể xuất khẩu nhóm hàng này được hàng chục triệu USD/năm.	4.400.000   Chiếm thị phần 1,3% của Myanmar.	Năm 2009, dự kiến Myanmar sẽ nhập khẩu 330 triệu USD hàng dệt may và nguyên phụ liệu dệt may.
Nguyên phụ liệu các ngành công nghiệp khác
Thuốc chữa bệnh và thiết bị y tế
Xăm lốp các loại
Thép các loại   Trong tương lai Việt Nam có thể xuất khẩu nhóm hàng thép các loại được hàng chục triệu USD/năm.	5.000.000   Chiếm thị phần 1,4% của Myanmar.	Năm 2009, dự kiến Myanmar sẽ nhập khẩu 360 triệu USD kim loại và sản phẩm làm từ kim loại.
Đồng hồ đo điện
Chất dẻo và sản phẩm nhựa   Trong tương lai Việt Nam có thể xuất khẩu nhóm hàng chất dẻo và sản phẩm nhựa các loại được hàng chục triệu USD/năm.	650.000   Chiếm thị phần 0,2% của Myanmar.	Năm 2009, dự kiến Myanmar sẽ nhập khẩu 270 triệu USD sản phẩm nhựa và sản phẩm cao su.
Phụ tùng các loại
Vật liệu xây dựng
Thuốc trừ sâu
Nguyên phụ liệu thuốc lá
Hóa chất các loại   Trong tương lai Việt Nam có thể xuất khẩu nhóm hàng hóa chất các loại được hàng chục triệu USD/năm.	1.100.000   Chiếm thị phần 0,4% của Myanmar.	Năm 2009, dự kiến Myanmar sẽ nhập khẩu 280 triệu USD hóa chất.
Tái xuất đá quý các loại
Nguyên phụ liệu ngành ngân hang
Máy Văn phòng
Tài sản cố định
Máy tính điện tử và linh kiện
Nguyên liệu cho ngành công nghiệp thực phẩm   Trong tương lai Việt Nam có thể xuất khẩu nhóm hàng thực phẩm chế biến; rượu bia, nước giải khát; thuốc lá và nguyên liệu thuốc lá được hàng chục triệu USD/năm.	1.100.000     Chiếm thị phần 1,6% của Myanmar.	Năm 2009, dự kiến Myanmar sẽ nhập khẩu 70 triệu USD hàng thực phẩm chế biến; rượu bia, nước giải khát; thuốc lá và nguyên liệu thuốc lá.
Mỹ phẩm
Dự báo Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam tới thị trường Myanmar năm 2009	32.000.000 Chiếm thị phần 0,8% của Myanmar	Dự báo Tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Myanmar năm 2009 là 4.000.000.000 USD

Nền kinh tế Myanmar vẫn còn là nền kinh tế đóng cửa, khép kín, tự cung tự cấp là chính, mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế còn ở trình độ thấp, sức mua của người dân trong nước còn thấp,…; Bởi vậy, giá cả trên thị trường trong nước và giá hàng hóa xuất khẩu của Myanmar thường thấp hơn nhiều so với giá cả thị trường thế giới.

Các mặt hàng mới cần được khai thác	Thuận lợi và khó khăn của các đối thủ cạnh tranh trên thị trường Myanmar
	Việt Nam	Trung Quốc	Thái Lan	Singapore
1) Thuốc phòng trừ dịch bệnh cho gia súc, gia cầm và thủy sản. 2) Phân bón các loại. 3) Thức ăn cho gia súc, gia cầm và thủy sản. 4) Mồi câu cá phục vụ khách du lịch (loại mồi câu cá có thể bảo quản được nhiều ngày). 5) Nông cụ, ngư cụ các loại. 6) Công nghệ, máy móc, thiết bị bảo quản, dự trữ, chế biến nông sản, lâm sản và thủy sản. 7) Tàu thủy, tàu đánh cá cỡ nhỏ và cỡ trung bình. 8) Chuyên gia nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản. 9) Các ngành dịch vụ: Du lịch; Viễn thông; Hàng không; Hàng hải; Thiết kế và xây dựng chợ, cảng cá, kho tàng bảo quản nông sản, lâm sản và thủy sản.	Thuận lợi: - Việt Nam có quan hệ chính trị, ngoại giao tốt với Myanmar trong hàng chục năm qua. - Việt Nam có tiềm năng lớn về sản xuất. - Chi phí sản xuất kinh doanh còn tương đối thấp nên giá cả hàng hóa thấp. - Chất lượng hàng hóa tương đối cao, có thể cạnh tranh được với hàng hóa của các nước khác.	Thuận lợi: - Myanmar là đồng minh, là sân sau của Trung Quốc. - Trung Quốc có cửa khẩu biên giới với Myanmar. - Quãng đường vận tải đường bộ tương đối gần. - Nhiều doanh nhân người Hoa và Hoa kiều sản xuất kinh doanh ở Myanmar.	Thuận lợi: - Thái Lan Myanmar. - Có nhiều cảng biển gần Myanmar. - Quãng đường vận tải đường bộ, đường biển, đường hàng không rất gần. - Nhiều doanh nhân người Thái và Thái kiều sản xuất kinh doanh ở Myanmar.	Thuận lợi: - Quảng đường vận tải đường biển, đường hàng không gần. - Có nhiều cảng biển gần Myanmar. - Nhiều doanh nhân Singapore và người Singapore sản xuất kinh doanh ở Myanmar. - Một số ngân hàng ở Singapore là ngân hàng thanh toán các hợp đồng kinh tế giữa doanh nghiệp Myanmar với doanh nghiệp nước ngoài.
	Khó khăn: - Quãng đường vận tải xa. - Rất ít doanh nghiệp Việt Nam và Việt kiều sản xuất kinh doanh ở Myanmar. - Không có chi nhánh ngân hàng ở Myanmar.	Khó khăn: - Tranh chấp biên giới thỉnh thoảng xẩy ra. - Một số người tỵ nạn Myanmar đã chạy sang Trung Quốc.	Khó khăn: - Trong lịch sử đã có nhiều cuộc chiến tranh giữa Myanmar và Thái Lan. - Tranh chấp biên giới thường xuyên xẩy ra. - Một số người tỵ nạn, chống đối chính phủ Myanmar đã chạy sang Thái Lan.	Khó khăn: Chi phí sản xuất kinh doanh (đặc biệt là tiền lương) cao nên giá cả hàng hóa thường cao hơn các nước khác.

Cùng một mặt hàng/nhóm hàng mà Việt Nam có thể xuất khẩu vào thị trường này nhưng lại không thể xuất khẩu vào thị trường khác, bởi vì:

Nhu cầu, phong tục tập quán, “gu” tiêu dùng của khách hàng mỗi thị trường là khác nhau.

Chẳng hạn, người tiêu dùng ở thị trường Hoa Kỳ thường thích hoa quả, bánh kẹo có độ ngọt thấp, mùi vị hơi chua; người tiêu dùng ở thị trường Myanmar thì lại thích hoa quả, bánh kẹo có độ ngọt cao, hơi cay, không có vị chua.

Người tiêu dùng ở thị trường Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản thường thích mặc quần bò, áo phông; người tiêu dùng cả nam và nữ ở thị trường Myanmar thì lại thường thích mặc loongyi (một tấm vải quấn quanh người giống như váy).

Bởi vậy, đối với những hàng hóa có thể gia giảm được thiết kế, công thức sản xuất (như quần áo, giầy dép, mũ, rượu bia, bánh kẹo, nước ngọt,…) thì nhà sản xuất nên sản xuất hàng hóa theo “gu” của một số thị trường trọng điểm.

 

- Hiện nay Chính phủ Myanmar vẫn còn thực hiện cơ chế quản lý hành chính tập trung, quan liêu, bao cấp; quản lý kinh tế bằng mệnh lệnh hành chính là chủ yếu.

- Chính phủ Myanmar vẫn còn bao cấp qua giá đối với một số hàng hóa tiêu dùng thiết yếu như: điện, nước sinh hoạt, cước phí điện thoại, giá xăng dầu,…

- Cơ chế quản lý xuất - nhập khẩu của Myanmar vẫn còn nhiều thủ tục hành chính như: giấy phép kinh doanh xuất - nhập khẩu, giấy phép xuất - nhập khẩu từng chuyến hàng.

Do Myanmar vẫn còn thực hiện cơ chế quản lý hành chính, tập trung, quan lieu, bao cấp; Các doanh nghiệp Myanmar vẫn còn phải xin giấy phép kinh doanh xuất - nhập khẩu, giấy phép xuất - nhập khẩu từng chuyến hang. Bởi vậy, sau khi ký kết hợp đồng kinh tế, doanh nghiệp cả hai phía (bán hàng và mua hàng) đều phải chờ đợi các thủ tục hành chính của các cơ quan chức năng Myanmar rất lâu, thường từ 4 – 6 tháng.

Một số hàng hóa có thể xuất khẩu tới thị trường Myanmar trong năm 2009 và những năm tiếp theo (sản lượng những hàng hóa này của Myanmar thấp trong khi người tiêu dùng có nhu cầu):

- Cà phê

- Hạt tiêu

- Chè

- Nhân điều

- Thực phẩm chế biến (mỳ ăn liền, mỳ chính, bột canh, thức ăn sẵn, bánh đa nem, bánh phồng tôm, đường kính, rượu, bia, nước giải khát,…)

- Bánh kẹo (bánh đậu xanh, bánh bích quy, bánh các loại, kẹo các loại,…)

 Những hàng hóa phục vụ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản có nhiều khả năng xuất khẩu tới thị trường Myanmar trong năm 2009 và những năm tiếp theo

- Thuốc phòng trừ dịch bệnh cây trồng, vật nuôi.

- Thức ăn gia súc, gia cầm và thủy sản.

- Phân bón các loại.

- Tàu thủy, tàu đánh cá các loại

- Nông cụ, ngư cụ các loại

- Công nghệ, máy móc, thiết bị bảo quản, dự trữ, chế biến nông sản, lâm sản và thủy sản.

- Mồi câu cá phục vụ khách du lịch (loại mồi câu cá có thể bảo quản được nhiều ngày).

Những hình thức có thể hợp tác giữa hai nước Việt Nam và Myanmar trong thời gian tới

- Kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ dịch bệnh cây trồng, vật nuôi, công tác khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư.

- Phát triển các vùng sản xuất giống cây trồng và vật nuôi.

- Phát triển các trang trại về trồng rừng, nông sản (như cao su, cà phê, chè, hạt điều, hạt tiêu,…) và chăn nuôi (trâu, bò, dê, lợn, gà, vịt, ngan, ngỗng, đà điểu,…).

- Đánh cá xa bờ ở vùng lãnh hải và vùng biển đặc quyền kinh tế của Myanmar.

- Nuôi trồng thủy sản như: cá tra, cá basa, cá rôphi, tôm, cua, cá sấu, baba, ếch, lươn, ốc,…

- Sản xuất thức ăn cho gia súc, gia cầm và thủy sản.

- Sản xuất thuốc phòng trừ dịch bệnh gia súc, gia cầm và thủy sản.

- Công nghiệp sơ chế, bảo quản sau thu hoạch, chế biến sâu nông sản, sản phẩm gỗ và lâm sản, thủy sản.

- Nhà máy sản xuất nước đá.

- Công nghiệp dệt may.

- Công nghiệp đóng tàu thủy (trong đó có tàu đánh cá).

- Công nghiệp cơ khí phục vụ Ngành Nông nghiệp.

- Dịch vụ sữa chữa, thay thế phụ tùng máy móc nông nghiệp, nông cụ, ngư cụ.

- Thiết kế và xây dựng cảng (trong đó có cả cảng cá), kho tàng, chợ, siêu thị, trung tâm thương mại.

- Xuất khẩu chuyên gia nông nghiệp, y tế, giáo dục và đào tạo theo hình thức hợp tác  bên (Việt Nam, Myanmar và một tổ chức tài trợ quốc tế).

 

Những vấn đề cần lưu ý khi doanh nghiệp Việt Nam buôn bán với các doanh nghiệp Myanmar và tham gia đầu tư sản xuất kinh doanh ở thị trường Myanmar

- Myanmar là nước có nguồn gỗ Teak (là một loại gỗ quý hiếm) với khối lượng vào loại lớn trên thế giới; hiện nay vẫn còn những khu rừng gỗ Teak với những cây gỗ có tuổi thọ hàng trăm năm.

- Hiện nay Chính phủ Myanmar vẫn cho phép xuất khẩu gỗ tròn, gỗ xẻ. Tuy nhiên, sản lượng gỗ của Myanmar cũng đang cạn dần. Các doanh nghiệp nhập khẩu gỗ của Việt Nam cần phải đề phòng trường hợp Chính phủ Myanmar sẽ cấm xuất khẩu gỗ tròn và gỗ xẻ trong tương lai. Giải pháp cho vấn đề này là doanh nghiệp Việt Nam nên liên doanh với doanh nghiệp Myanmar để thành lập c ác ông ty liên doanh trồng rừng, khai thác gỗ, chế biến sản phẩm gỗ và hàng thủ công mỹ nghệ làm bằng gỗ để xuất khẩu.

- Người dân Myanmar chủ yếu theo đạo Phật, hiền lành, thật thà, chất phác.

- Doanh nhân Myanmar thường có thói quen là gặp gỡ nhau, trực tiếp trao đổi, tiếp xúc, bàn bạc thảo luận trước khi ký kết hợp đồng kinh tế; thông thường nếu chỉ liên hệ qua điện thoại, fax và internet thì rất khó thành công. Quá trình thương thảo hợp đồng kinh tế, chờ đợi xin giấy phép xuất - nhập khẩu diễn ra rất lâu, có những lúc kéo dài đến mấy tháng.

- Doanh nhân Myanmar cũng có thói quen là thăm trụ sở, nơi làm việc của nhau, thăm nhà máy sản xuất chế biến sản phẩm, xem xét quy trình công nghệ, đội ngũ công nhân viên chức; sau đó thì họ sẽ có đàm phán, thương thảo, quyết định ký hợp đồng kinh tế.

- Doanh nhân Myanmar thường yêu cầu đối tác nhập khẩu có khoản tiền “đặt cọc” bằng tiền mặt khoảng 10% trong tổng số tiền của hợp đồng kinh tế.

- Nền kinh tế Myanmar vẫn còn là nền kinh tế đóng cửa, khép kín, tự cung tự cấp là chính, mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế còn ở trình độ thấp, sức mua của người dân trong nước còn thấp,… bởi vậy, giá cả trên thị trường trong nước và giá hàng hóa xuất khẩu của Myanmar thường thấp hơn nhiều so với giá cả thị trường thế giới.

- Do trình độ công nghiệp hóa còn ở mức thấp nên tình trạng ô nhiễm môi trường, sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu còn ít. Bởi vậy, nông sản, thực phẩm, rau quả, thủy sản,… của Myanmar thường sạch, tinh khiết, ít sâu bệnh, chất lượng cao, thơm ngon, đậm đà hương vị thiên nhiên,…

- Người dân và doanh nhân Myanmar thường rất thích được tặng quà dù chỉ là món quà nhỏ. Bởi vậy, doanh nhân Việt Nam nên tặng quà cho các đối tác Myanmar khi gặp gỡ nhau lần đầu, khi ký kết được hợp đồng kinh tế, khi công việc thành công,...