Theo Bộ Công Thương, tình trạng khai thác, vận chuyển và kinh doanh than trái phép ở Quảng Ninh đã giảm, việc tiêu thụ than bất hợp pháp đã được hạn chế.
Tuy nhiên, theo báo cáo của Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam – Vinacomin và Tổng công ty Đông Bắc, trong thời gian qua vẫn còn các cá nhân lợi dụng sơ hở trong công tác quản lý, sử dụng các thủ đoạn tinh vi để khai thác than trái phép.
Cụ thể trong 6 tháng đầu năm 2015, Vinacomin đã xử lý 146 lượt điểm, lò khai thác than trái phép với chi phí trên 1 tỷ đồng. Tổng công ty Đông Bắc đã xử lý 26 lượt, điểm lò khai thác than trái phép tại xã Quảng La, xã Bằng Cả, phường Việt Hưng, phương Đại Yên.
Tại thời điểm kiểm tra thực tế, một số nơi vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ khai thác, kinh doanh than trái phép với quy mô nhỏ lẻ.
“Vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ tái diễn khai thác than trái phép tại một số khu vực có dự án, vườn rừng của người dân chồng lấn, xen kẽ với khu vực chưa than nếu không được kiểm ra kịp thời và giám sát thường xuyên” – Bộ Công Thương báo cáo.
Nguyên dân dẫn đến tình trạng này, theo Bộ Công Thương, trong khi cuộc sống người dân tại khu vực có than còn nhiều khó khăn nhưng than lại ở ngay trong nhà, vườn, rừng nên rất khó tránh khỏi vi phạm lén lút khai thác than ở quy mô nhỏ. Vì vậy việc quản lý, bảo vệ tài nguyên chưa khai thác tại các khu vực này rất phức tạp.
Bên cạnh đó, lợi nhuận bất chính thu được từ các hoạt động khai thác, kinh doanh than trái phép lớn; chế tài xử lý hành vi khai thác, chế biến, vận chuyển kinh doanh than trái phép chưa đủ mạnh, chủ yếu xử lý hành chính nên chưa đủ tính răn đe.
Ngoài ra, do đòi hỏi nguồn kinh phí lớn nên việc thu xếp kinh phí cho công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác rất khó khăn.
Vì thế, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có hoạt động khai thác và kinh doanh than cần tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác than để phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những điểm khai thác, kinh doanh trái phép.
Phạm Hà Nam