Theo cam kết của Hiệp định thương mại tự do Việt Nam với Liên minh kinh tế Á-Âu (EAEU), Liên minh sẽ cam kết xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với khoảng 90% tổng số dòng thuế cho hàng hóa của Việt Nam, trong đó 59% tổng số dòng thuế được xóa bỏ thuế nhập khẩu ngay khi Hiệp định có hiệu lực.
Cụ thể, các nhóm mặt hàng sẽ được xóa bỏ thuế nhập khẩu gồm: Mặt hàng nông-lâm-thủy sản của Việt Nam (phần lớn các mặt hàng thủy sản, một số loại rau quả tươi và rau quả đã chế biến, thịt cá chế biến, ngũ cốc, gạo (hạn ngạch thuế quan 10.000 tấn), dệt may, giày dép (đặc biệt là giày thể dục)...
Đây đều là những mặt hàng Việt Nam có lợi thế khi xuất khẩu. Tuy nhiên, để hưởng được mức thuế suất 0%, doanh nghiệp Việt Nam cần lưu ý đến quy tắc xuất xứ.
Ông Dương Hoàng Minh, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu (Bộ Công Thương) cho biết, đối với các sản phẩm như dệt may, da giày… sẽ cho phép các doanh nghiệp được hưởng quy tắc xuất xứ linh hoạt, từ một công đoạn. Việc sử dụng nguyên liệu nhập khẩu từ EAEU cũng sẽ là thuận lợi cho doanh nghiệp hưởng ưu đãi thuế quan.
Với các sản phẩm nông sản, thực phẩm, nhất là hàng thủy sản thì bên cạnh yêu cầu quy tắc xuất xứ, EAEU còn đặt ra những yêu cầu rất khắt khe về kiểm dịch và kiểm tra an toàn thực phẩm.
Theo đó, hầu hết các mặt hàng thủy sản được hưởng quy tắc xuất xứ linh hoạt, song nguyên liệu chế biến phải có nguồn gốc nội địa. Riêng mặt hàng tôm và cá ngừ, do phụ thuộc nhập khẩu nên EAEU cho phép sử dụng nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất và chế biến, song vẫn phải đáp ứng yêu cầu hàm lượng nội địa từ 40% trở lên.
Một điểm đáng chú ý khác được ông Minh nhấn mạnh là muốn hưởng ưu đãi, lô hàng xuất khẩu không được quá cảnh qua nước thứ 3 đồng thời không được chia nhỏ lô hàng. Ngoài ra, doanh nghiệp sử dụng nguyên phụ liệu từ nước có tham gia hiệp định, hoặc một số nước theo quy định của EAEU cũng sẽ được miễn thuế.
Ông Minh cho biết thêm, bên nhập khẩu có thể tạm ngừng ưu đãi nếu bên xuất khẩu có gian lận hoặc không tuân thủ các quy định. “Các biện pháp xử lý sẽ được áp dụng, nếu chúng ta không cải thiện thì phía đối tác sẽ dừng ưu đãi”, ông Minh nói.
Phan Thu