Tuy nhiên, trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động nhanh, yêu cầu đặt ra là duy trì đà tăng trưởng cao đi đôi với chuyển dịch sang mô hình phát triển bền vững, hiệu quả và chiều sâu.
Kim ngạch xuất khẩu ước đạt 470 tỷ USD
Ngày 16/12/2025, tại Hà Nội, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức Tọa đàm “Giải pháp tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững”, với sự tham dự của đại diện các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội ngành hàng, chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp. Tọa đàm tập trung đánh giá kết quả xuất khẩu năm 2025, nhận diện thách thức mới và đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm duy trì đà tăng trưởng cao trong năm 2026 và những năm tiếp theo.
Theo Cục Xuất nhập khẩu, sau 11 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 430,2 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến cả năm 2025, xuất khẩu ước đạt trên 470 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2024, tiếp tục khẳng định vị thế Việt Nam là một trong những nền kinh tế có độ mở cao và là điểm sáng của thương mại khu vực, toàn cầu.
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh: giai đoạn 2020-2025 ghi dấu bước bứt phá mạnh mẽ của hoạt động xuất nhập khẩu, với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân khoảng 10%/năm. Việt Nam đã gia nhập nhóm 20 nền kinh tế có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất thế giới từ năm 2023 và duy trì xuất siêu liên tục 10 năm kể từ 2016, góp phần ổn định tỷ giá và củng cố dự trữ ngoại hối quốc gia.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu cũng thẳng thắn chỉ ra những khó khăn, thách thức mới. Kinh tế thế giới phục hồi chậm, xung đột địa chính trị, phân mảnh thương mại, chủ nghĩa bảo hộ gia tăng cùng các yêu cầu ngày càng khắt khe về phát triển bền vững, giảm phát thải, truy xuất nguồn gốc và “xanh hóa” chuỗi cung ứng đang thu hẹp dư địa tăng trưởng truyền thống, tạo sức ép lớn cho doanh nghiệp xuất khẩu, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Tạo nền tảng cho tăng trưởng dài hạn
Trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong những năm tới, xuất khẩu tiếp tục được xác định là động lực then chốt. Tuy nhiên, yêu cầu cấp thiết là phải chuyển mạnh từ tăng trưởng theo chiều rộng sang tăng trưởng theo chiều sâu, hiệu quả và bền vững, gắn với nâng cao giá trị gia tăng, hàm lượng công nghệ, tỷ lệ nội địa hóa và năng lực tự chủ của nền kinh tế.
Tại Tọa đàm, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết: tăng trưởng xuất khẩu hiện nay vẫn phụ thuộc đáng kể vào khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trong khi doanh nghiệp trong nước chưa tham gia sâu vào các khâu có giá trị gia tăng cao trong chuỗi sản xuất và phân phối toàn cầu. Nhiều ngành hàng còn phụ thuộc lớn vào nguyên liệu, linh kiện nhập khẩu, khiến xuất khẩu dễ tổn thương trước các cú sốc bên ngoài.
Ông Trần Văn Trọng, Tổng thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam chia sẻ tại Tọa đàm.
Ở góc độ thương mại điện tử, ông Trần Văn Trọng, Tổng thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho rằng: thương mại điện tử xuyên biên giới đang mở ra dư địa lớn cho xuất khẩu, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ và vừa, song cũng đòi hỏi nâng cao năng lực số, logistics và khả năng tuân thủ quy định thị trường quốc tế.
Đề cập tới xu hướng thị trường toàn cầu, TS Nguyễn Thị Thu Trang - chuyên gia pháp luật và hội nhập kinh tế quốc tế khẳng định: các tiêu chuẩn bền vững về môi trường, lao động, trách nhiệm xã hội và quản trị doanh nghiệp không còn là lựa chọn, mà đã trở thành điều kiện bắt buộc đối với hàng hóa xuất khẩu. Chủ động thích ứng với các chuẩn mực này sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm rủi ro và tạo nền tảng cho tăng trưởng dài hạn.
Tại phiên thảo luận, các đại biểu thống nhất cần tiếp tục nâng cao hiệu quả tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA), đặc biệt là các FTA thế hệ mới, thông qua hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng quy tắc xuất xứ, tiêu chuẩn kỹ thuật; đồng thời hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng logistics, thúc đẩy chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Những kiến nghị tại Tọa đàm sẽ là cơ sở quan trọng để Bộ Công Thương tham mưu các chính sách đột phá, khả thi, góp phần giữ vững đà tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam cao và bền vững trong giai đoạn tới.