Trong giai đoạn 2020–2024, kim ngạch thương mại hàng hóa giữa Việt Nam và EU đã liên tục gia tăng, bất chấp các khó khăn do đại dịch COVID-19, đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu và tình hình địa chính trị bất ổn tại châu Âu. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU trong 5 năm ước đạt trên 285 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang EU đạt khoảng 195 tỷ USD, tăng bình quân khoảng 12,3%/năm. Trong khi đó, nhập khẩu từ EU vào Việt Nam đạt khoảng 90 tỷ USD, với mức tăng trưởng trung bình 9,5%/năm. EU duy trì vị thế là đối tác thương mại lớn thứ ba và là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam, sau Mỹ.
Về hợp tác song phương, Việt Nam đã tăng cường thiết lập các khuôn khổ đối thoại với từng quốc gia thành viên EU, đặc biệt trong các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, chuyển đổi số, y tế, giáo dục và phát triển bền vững. Trong 5 năm qua, nhiều biên bản ghi nhớ (MoU), thỏa thuận đầu tư song phương đã được ký kết, mở đường cho các chương trình hỗ trợ kỹ thuật, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Xét về thị trường xuất khẩu, Đức tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong Liên minh châu Âu. Trong giai đoạn 2020–2024, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Đức đạt khoảng 50 tỷ USD, chiếm hơn 17% tổng kim ngạch thương mại Việt Nam – EU. Việt Nam xuất khẩu sang Đức chủ yếu là điện thoại, linh kiện điện tử, hàng dệt may, giày dép và nông sản chế biến. Đức cũng là đối tác tích cực hỗ trợ Việt Nam trong các dự án năng lượng tái tạo và phát triển bền vững, đặc biệt thông qua chương trình JETP (Quan hệ đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng).
Hà Lan giữ vai trò quan trọng trong chuỗi logistics và phân phối hàng hóa Việt Nam vào thị trường EU. Trong 5 năm qua, kim ngạch thương mại Việt Nam – Hà Lan đạt khoảng 43 tỷ USD. Hà Lan nhập khẩu nhiều sản phẩm nông sản, thủy sản, đồ gỗ và hàng tiêu dùng từ Việt Nam, đồng thời cung cấp cho Việt Nam các thiết bị cơ khí, công nghệ cao và sản phẩm hóa chất. Cảng Rotterdam là điểm trung chuyển lớn cho hàng hóa Việt Nam vào các nước EU khác, tạo thuận lợi cho việc rút ngắn thời gian giao hàng và giảm chi phí logistics.
Pháp là một trong những đối tác chiến lược của Việt Nam trong lĩnh vực thương mại và đầu tư tại châu Âu. Trong giai đoạn 2020–2024, kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước đạt khoảng 24 tỷ USD. Ngoài thương mại hàng hóa, Pháp còn hỗ trợ Việt Nam thông qua các dự án hợp tác trong lĩnh vực y tế, giáo dục, giao thông đô thị và chuyển đổi số. Nhiều doanh nghiệp Pháp đã đầu tư vào Việt Nam với các dự án trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch và bán lẻ.
Ngoài các thị trường lớn, nhiều quốc gia thành viên khác như Bỉ, Tây Ban Nha, Ý, Ba Lan, Séc và Hungary cũng ghi nhận sự tăng trưởng tích cực trong quan hệ thương mại với Việt Nam. Các nước này nhập khẩu nhiều thủy sản, cà phê, hạt điều, gạo thơm và sản phẩm nông nghiệp hữu cơ từ Việt Nam. EVFTA đã mở ra nhiều cơ hội thâm nhập thị trường Trung – Đông Âu, nơi các rào cản kỹ thuật tương đối thấp hơn, đồng thời chi phí logistics hợp lý hơn so với các nước Tây Âu. Giai đoạn 2020–2024, kim ngạch thương mại Việt Nam với khu vực Trung – Đông Âu tăng trưởng bình quân 14–16%/năm.
Trong 5 năm thực thi EVFTA, hai bên cũng đặc biệt chú trọng tới các lĩnh vực hợp tác phát triển, bao gồm nông nghiệp công nghệ cao, an toàn thực phẩm, logistics thông minh và chuyển đổi số. Việt Nam đã nhận được nhiều hỗ trợ kỹ thuật từ EU trong việc xây dựng khung thể chế, nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, cải thiện hệ thống truy xuất nguồn gốc và xây dựng năng lực doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs). Cùng với đó, EU đã tích cực hỗ trợ Việt Nam trong chiến lược tăng trưởng xanh, trung hòa khí carbon, phù hợp với các cam kết tại COP26 và quá trình xây dựng nền kinh tế tuần hoàn.
Tuy nhiên, quá trình thực thi EVFTA cũng bộc lộ những thách thức không nhỏ. Một bộ phận doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, vẫn còn hạn chế về năng lực tiếp cận thị trường, thiếu thông tin về các quy định kỹ thuật của EU và gặp khó khăn trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn về lao động, môi trường, minh bạch hóa và quản trị doanh nghiệp. Ngoài ra, các rào cản phi thuế quan như kiểm dịch thực vật, an toàn vệ sinh thực phẩm và các yêu cầu dán nhãn phức tạp vẫn là trở ngại đáng kể cho hàng hóa Việt Nam.
Nhìn chung, sau 5 năm thực hiện EVFTA, mối quan hệ hợp tác thương mại giữa Việt Nam và EU đã đạt được nhiều thành tựu tích cực, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng xuất khẩu, cải thiện cán cân thương mại và tạo tiền đề cho các cải cách sâu rộng trong nước. Tuy nhiên, để tận dụng hiệu quả hơn nữa Hiệp định này trong giai đoạn tiếp theo, Việt Nam cần tiếp tục nâng cao năng lực thể chế, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua rào cản kỹ thuật, đẩy mạnh số hóa thương mại và phát triển các chuỗi cung ứng xanh – bền vững phù hợp với định hướng thị trường EU.
Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa 2 chiều giữa Việt Nam và EU trong 4 tháng đầu năm 2025, đạt trên 6 tỷ USD, tăng 12,08% so với cùng kỳ năm 2024. Trong tháng 4/2025, Việt Nam xuất siêu sang EU 3,4 tỷ USD, tăng 14,44% so với tháng 4/2024.
Tính chung 4 tháng đầu năm 2025 kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa 2 chiều giữa Việt Nam và EU đạt gần 23,57 tỷ USD, tăng 10,65% so với cùng kỳ năm 2024; trong đó, xuất khẩu hàng hóa sang EU tăng12,79%, đạt trên 18,46 tỷ USD, nhập khẩu tăng 3,55%, đạt gần 5,11 tỷ USD. Như vậy, 4 tháng năm 2025 Việt Nam xuất siêu sang EU trên 13,35 tỷ USD, tăng 16,77% so với 4 tháng năm 2024.