Xuất khẩu: Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, đến nay, cả nước ký hợp đồng xuất khẩu hơn 4 triệu tấn gạo, giá trung bình 407 USD/tấn và đã xuất 2,3 triệu tấn.
Dự kiến, tổng lượng gạo xuất khẩu trong tháng 4/2009 đạt 700.000 tấn, đây là số lượng giao hàng trong tháng cao nhất từ khi nước ta bắt đầu xuất khẩu gạo đến nay, tăng 26,8% so với cùng kỳ năm 2008.
Theo báo cáo của VFA, số lượng hợp đồng đăng ký giao hàng cho tháng 6 đã vượt quá khả năng nguồn cung lúa gạo hàng hóa. Lập tức VFA đã có những biện pháp điều hành nhằm cân đối cung cầu lúa gạo hàng hóa. Tuy nhiên, những biện pháp này chưa thể đáp ứng hoàn toàn yêu cầu của tất cả các địa phương có sản lượng lúa hàng hóa lớn và các doanh nghiệp có nhu cầu tham gia xuất khẩu gạo.
Theo Chủ tịch VFA, nếu không tạm ngưng ký hợp đồng thì với tốc độ hiện tại, các doanh nghiệp sẽ ký hợp đồng vượt mức lượng gạo có thể đáp ứng. Bộ Công Thương cho rằng, cần phải tạm ngưng ký hợp đồng để các doanh nghiệp cân đối lại khả năng giao hàng.
Kinh nghiệm những năm trước cho thấy, công tác dự báo và điều hành xuất khẩu gạo rất quan trọng. Việt Nam đã không ít lần rơi vào cảnh khi giá cao thì không có gạo xuất, khi giá thấp thì xuất ồ ạt.
Giá cả: Hiện nay, đồng bằng sông Cửu Long cơ bản thu hoạch xong lúa đông xuân. Giá lúa giảm nhẹ, dao động 4.300 - 4.500 đồng/kg. Gạo nguyên liệu loại 1 khoảng 5.700 đồng/kg, loại 2 là 5.600 đồng/kg.
Giá gạo 5% tấm hiện đang được nước ngoài trả 430 USD/tấn, giảm 10 – 20 USD so giữa tháng 4, do từ cuối tháng 4 Thái Lan bán ra 3,8 triệu tấn gạo tồn kho để tiếp tục mua vào trong vụ mùa tới đây. Ấn Độ chuẩn bị bán ra khoảng một triệu tấn cũng làm tăng nguồn cung. Nhiều khách hàng lớn nước ngoài tận dụng thời điểm này để giảm giá, thậm chí chưa muốn mua vào. Những yếu tố này, đã gây bất lợi cho giá gạo Việt Nam.
Nhiều ý kiến cho rằng, một lần nữa, Việt Nam lại bị hố trước quyết định ngưng ký hợp đồng xuất khẩu gạo hồi tháng 2 năm nay, vì sau đó, giá gạo thế giới tăng khá mạnh, có thời điểm gạo 5% lên 460 USD/tấn. Đến nay, khi các nước tháo kho bán gạo, giá thế giới giảm, mới có kiến nghị cho doanh nghiệp nối lại giao dịch.
Dự báo: VFA cho biết, xu hướng giá vẫn tiếp tục giảm do nhu cầu yếu, người mua chỉ mua đủ ăn và khi cần, trong khi dự kiến Ấn Độ sẽ xuất khẩu trở lại vào quý 3 – 2009, còn tồn kho của Thái Lan sẽ tiếp tục gây áp lực lên thị trường.
Mặt khác, nửa cuối năm 2009 là giai đoạn nhiều người dân trong nước đẩy mạnh trồng loại lúa IR50404. Theo đề xuất của Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), tỉ lệ loại lúa này trong vụ hè thu chỉ khoảng 15% là hợp lý nhưng một phần thiếu các giống lúa khác, một phần vì lợi nhuận cao trong vụ đông xuân vừa qua nên người dân tiếp tục mở rộng diện tích. Một số địa phương cho biết loại IR50404 đã vượt quá mức 40%.
Từ những diễn biến đó, VFA cho rằng trong những tháng cuối năm thị trường xuất khẩu gạo diễn biến phức tạp và khó khăn, do đó thời gian tới VFA sẽ đề nghị với Thủ tướng cho phép sớm giao dịch xuất khẩu gạo trở lại.
Dự báo, lượng gạo hàng hóa vụ hè thu và thu đông năm nay là 2 triệu tấn, nên căn cứ số đã xuất và ký hợp đồng, lượng gạo hàng hóa sẽ vượt kế hoạch 500.000 tấn. Do đó, VFA đề nghị Chính phủ cho phép xuất khẩu thêm 200.000 tấn, nâng tổng lượng gạo xuất khẩu năm nay lên mức 5,2 triệu tấn.
(tonghop-vinanet)