Hoa Kỳ - nền kinh tế lớn nhất toàn cầu – được ghi nhận là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam trên toàn thế giới, chỉ đứng sau Trung Quốc và là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong khu vực châu Mỹ trong năm 2013.
Số liệu Thống kê Hải quan cho thấy, trong năm 2013, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam và Hoa Kỳ đạt 29,1 tỷ USD, tăng 18,8% so với năm 2012 và gấp 4,3 lần so với con số 6,77 tỷ USD được ghi nhận vào năm 2005. Trong đó, xuất khẩu đạt gần 23,9 tỷ USD, cao hơn 21,4 điểm phần trăm so với năm 2012 và nhập khẩu đạt 5,23 tỷ USD, tăng 8,4% so với kết quả hoạt động của một năm trước đó.
Cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam trong trao đổi thương mại với Hoa Kỳ luôn duy trì mức thặng dư lớn.
Cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam trong trao đổi thương mại với Hoa Kỳ luôn duy trì mức thặng dư lớn trong những năm gần đây. Cụ thể trong năm 2010, mức thặng dư hàng hóa của Việt Nam trong buôn bán trao đổi thương mại với Hoa Kỳ đã vượt qua con số 10 tỷ USD, tăng 26,5% so với năm 2009. Đến năm 2013, xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ cao gấp 4,5 lần so với nhập khẩu dẫn đến mức xuất siêu của Việt Nam sang thị trường nàyđạt con số kỷ lục 18,6 tỷ USD.
Biều đồ 1: Kim ngạch xuất nhập khẩu và cán cân thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ giai đoạn 2010 - 2013
Nguồn: Tổng cục Hải quan
Số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam cho thấy từ năm 2007 đến nay Hoa Kỳ là thị trường tiêu thụ hàng hoá lớn nhất của Việt Nam và là thị trường cung cấp hàng hóa lớn thứ 7 sang thị trường Việt Nam trong các năm gần đây. Tuy nhiên, theo Cơ sở dữ liệu thương mại của Liên Hợp Quốc (UN Comtrade) và số liệu được công bố vào giữa tháng 9 năm 2013 của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), trị giá buôn bán hàng hóa hai chiều giữa Việt Nam với thị trường này chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Hoa Kỳ (chỉ 1%). Đối với Hoa Kỳ, Việt Nam là đối tác xếp thứ 23 về xuất khẩu hàng hóa sang Hoa Kỳ và xếp thứ 40 về nhập khẩu hàng hóa có xuất xứ thị trường này.
Bảng 1: Tỷ trọng và thứ hạng kim ngạch hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giữa Việt Nam- Hoa Kỳ giai đoạn 2007-2013
|
Năm
|
Xuất khẩu
|
Nhập khẩu
|
|
Thị phần (%)
|
Thứ hạng
|
Thị phần (%)
|
Thứ hạng
|
|
2007
|
33,3
|
1
|
12,6
|
9
|
|
2008
|
32,6
|
1
|
13,5
|
7
|
|
2009
|
19,9
|
1
|
4,3
|
7
|
|
2010
|
19,7
|
1
|
4,4
|
7
|
|
2011
|
17,5
|
1
|
4,3
|
7
|
|
2012
|
17,2
|
1
|
4,3
|
7
|
|
2013
|
18,1
|
1
|
4,0
|
7
|
Nguồn: Tổng cục Hải quan
(Ghi chú: Thị phần xuất khẩu, nhập khẩu là tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong tổng kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu của Việt Nam với tất cả các nước/thị trường trên thế giới.
Thứ hạng xuất khẩu, nhập khẩu là thứ hạng xuất khẩu, nhập khẩu giữa Việt Nam và Hoa Kỳ so với tất cả các thị trường/nước mà Việt Nam xuất khẩu, nhập khẩu hàng hoá)
Bảng 2: Một số chỉ tiêu thống kê chính của Hoa Kỳ trong năm 2012
Nguồn:WTO
Trong nhiều năm qua, hàng dệt may vẫn là ngành hàng dẫn đầu về xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ với trị giá xuất khẩu trong năm 2013 là 8,6 tỷ USD, chiếm đến 36% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này và chiếm gần 48% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của cả nước, đánh dấu Hoa Kỳ là thị trường tiêu thụ hàng dệt may lớn nhất của Việt Nam. Đáng chú ý hơn, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng điện thoại các loại và linh kiện của Việt Nam sang Hoa Kỳ trong năm qua tăng trưởng khá mạnh mẽ, cao gấp 5 lần so với năm 2012. Ngoài ra, các mặt hàng như gỗ và sản phẩm của gỗ, hàng thủy sản, giày dép các loại cũng là những mặt hàng chủ lực, đóng góp tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ.
Bảng 3: 10 mặt hàng chủ yếu Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ trong năm 2013 và 2012. Đơn vị: Triệu USD
|
STT
|
Tên hàng
|
Năm 2012
|
Năm 2013
|
Tăng/giảm so với năm trước (%)
|
|
1
|
Sản phẩm dệt may
|
7.457
|
8.612
|
15,5
|
|
2
|
Giày dép các loại
|
2.243
|
2.631
|
17,3
|
|
3
|
Gỗ và sản phẩm từ gỗ
|
1.766
|
1.982
|
12,2
|
|
4
|
Máy vi tính, sản phẩm điện tử & linh kiện
|
935
|
1.474
|
57,6
|
|
5
|
Hàng thủy sản
|
1.166
|
1.463
|
25,5
|
|
6
|
Máy móc, thiết bị, dụng cụ & phụ tùng
|
943
|
1,010
|
7,1
|
|
7
|
Túi xách, ví, vali mũ và ô dù
|
624
|
836
|
34
|
|
8
|
Điện thoại các loại và linh kiện
|
140
|
753
|
439,2
|
|
9
|
Hạt điều
|
407
|
539
|
32,6
|
|
10
|
Dầu thô
|
362
|
506
|
39,9
|
Nguồn: Tổng cục Hải quan
Đối với nhập khẩu, các mặt hàng chính Hoa Kỳ xuất khẩu sang Việt Nam trong năm 2013 bao gồm máy móc thiết bị & dụng cụ phụ tùng; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; bông các loại, chất dẻo nguyên liệu, thức ăn gia súc & nguyên liệu; đậu tương..
Nguồn: Tổng cục Hải quan
Theo ước tính sơ bộ của Tổng cục Hải quan, tổng kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu Việt Nam-Hoa Kỳ trong 2 tháng đầu năm 2014 ước đạt 4,9 tỷ USD, tăng mạnh 25,8% so với kết quả thực hiện của cùng kỳ năm 2013. Trong đó, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Hoa Kỳ dự kiến đạt 3,9 tỷ USD, tăng 26,5% và các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu hàng hóa có xuất xứ từ Hoa Kỳ đạt 936 triệu USD, tăng 22,4% so với kết quả hoạt động của 2 tháng đầu năm 2013.
Nguồn: Tổng cục Hải quan