Ngành xuất khẩu gỗ gặp khó khăn do biến động thị trường

(VINANET) -Là một trong số các mặt hàng xuất khẩu đã đạt mức 1 tỷ USD trở lên, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đã tăng trưởng ấn tượng trong những năm qua. Năm 2011, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 3,9 tỉ USD, tăng 13,8% so với năm 2010.

Theo số liệu thống kê từ TCHQ Việt Nam, bốn tháng đầu năm 2012 Việt Nam đã thu về từ mặt hàng này trên 1 tỷ USD, tăng 12,73% so với cùng kỳ năm trước. Tính riêng tháng 4/2012, Việt Nam đã xuất khẩu 379,4 triệu USD, giảm 9,95% so với tháng liền kề trước đó, nhưng tăng 20,65% so với tháng 4/2011.

Hoa Kỳ - tiếp tục là thị trường chính xuất khẩu gỗ và sản phẩm của Việt Nam trong thời gian này với kim ngạch trong tháng là 145,7 triệuUSSD, giảm 1,82% so với tháng 3, nhưng tăng 31,04% so với tháng 4/2011. Tính chung 4 tháng đầu năm 2012, Việt Nam đã xuất khẩu sang thị trường này 508,9 triệu USD gỗ và sản phẩm, chiếm 36,1% tỷ trọng, tăng 26,95% so với cùng kỳ năm trước. Sản phẩm gỗ của Việt Nam đã dần thống lĩnh được thị trường Hoa Kỳ với thị phần đạt tới 45%.

Kế đến là thị trường Trung quốc với kim ngạch trong tháng là 67,4 triệu USD, giảm 10,24% so với tháng 3/2012, nhưng tăng 29,16% so với tháng 4/2011, tính chung 4 tháng đầu năm 2012, đã xuất khẩu 218,6 triệu USD gỗ và sản phẩm sang thị trường này, giảm 1,67% so với 4 tháng năm 2011.

Nhìn chung, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ sang các thị trường chủ chốt trong tháng 4 đều giảm kim ngạch so với tháng trước đó.

Đáng chú ý, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ sang thị trường Anh, tuy trong tháng chỉ đạt 14,8 triệu USD, giảm 24,14% so với tháng 3, nhưng lại có sự tăng trưởng cao so với tháng 4/2011, tăng gấp hơn 2 lần và tăng gần 2 lần so với cùng kỳ năm trước, tương đương với 62 triệu USD.

Kinh tế thế giới khó khăn, rào cản kỹ thuật của các nước, chi phí đầu vào tăng cao giảm tính cạnh tranh so với các nước…khiến cho sản phẩm gỗ của các doanh nghiệp Việt Nam không thuận lợi khi chiếm lĩnh thị phần tại các thị trường nước ngoài. Vì vậy, năm 2012, vấn đề thị trường tiếp tục là một năm khó khăn đối với đồ gỗ xuất khẩu Việt Nam.

Năm 2012 dự đoán mức tiêu thụ đồ gỗ trên thế giới chỉ tăng 3,3% nhờ vào sự gia tăng tiêu dùng ở những nền kinh tế mới nổi. Hiện, EU vẫn là thị trường đồ gỗ nội ngoại thất lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 44% trong cơ cấu thương mại nhập khẩu thế giới. Tuy nhiên, dự đoán mức tiêu thụ đồ gỗ tính chung cho toàn EU sẽ giảm trong năm 2012 do suy thoái kinh tế.

Hiện nay sản phẩm xuất khẩu vào thị trường EU giảm 30-40%, nhiều doanh nghiệp cũng giảm đơn hàng xuất khẩu đáng kể.

Đối với thị trường Mỹ, Việt Nam trở thành nhà cung cấp lớn thứ 2 của Mỹ, sau Trung Quốc và vượt qua Canada, Ý. Kim ngạch nhập khẩu sản phẩm gỗ nội ngoại thất của Mỹ từ Việt Nam liên tục tăng, thị phần đã đạt tới 45%. Tuy nhiên, thị trường Mỹ và EU đang có nhiều rào cản khắt khe với sản phẩm gỗ xuất khẩu của Việt Nam. Luật Lacey của Hoa Kỳ đã áp dụng cho hàng gỗ của Việt Nam từ 1-10-2010 có nhiều quy định khắt khe về nguồn gốc, xuất xứ của gỗ và các sản phẩm gỗ và Quy chế mới của EU về tính hợp pháp của gỗ có hiệu lực vào tháng 3-2013. Điều này gây khó với cả hai nguồn nguyên liệu. Gỗ nội địa khó đáp ứng yêu cầu về chứng chỉ quản lý rừng của Hội đồng rừng quốc tế. Ngoài ra, gỗ nhập khẩu cũng khó kiểm soát nguồn gốc, nên khi xuất khẩu sản phẩm dễ gặp phải rào cản và khó khăn.

Nhiều doanh nghiệp nhận định, rào cản về nhiều mặt của thị trường tiêu thụ nước ngoài khiến cho kế hoạch năm 2012, xuất khẩu gỗ và đồ gỗ tăng khoảng 11-12% so với năm 2011 là khó thực hiện. Năm 2012, vấn đề thị trường tiếp tục là một năm khó khăn đối với đồ gỗ xuất khẩu Việt Nam. Hiện, các doanh nghiệp đang hy vọng, trong 6 tháng cuối năm 2012 với sự tăng trưởng trở lại của thị trường nhà đất Mỹ, Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu hàng đồ gỗ. Ngoài ra, do Trung Quốc hiện nay vẫn đang bị áp thuế chống phá giá đối với mặt hàng gỗ, ván sàn, ván ép cũng như mặt hàng giường ngủ tại thị trường Hoa Kỳ. Hơn nữa, đồng nhân dân tệ bị sức ép lên giá trong thời gian qua cũng như chi phí lao động của Trung Quốc đang ngày một gia tăng cũng sẽ góp phần làm sản phẩm gỗ Trung Quốc giảm bớt sự hấp dẫn về giá trong tương lai.

Trong khi những thị trường truyền thống đang eo hẹp thì thị trường châu Á lại tăng cao như: Trung Quốc, Singapore, Hồng Kông, Nhật Bản và một số nước giàu có về dầu hỏa như Trung Đông, Dubai… Theo các doanh nghiệp, thị trường tiềm năng châu Á đang là cơ hội cho các doanh nghiệp xuất khẩu đồ gỗ. Trung Quốc đang giàu lên nên họ cũng muốn chứng tỏ mình bằng những sản phẩm mà thị trường châu Âu đã và đang tiêu thụ. Nếu doanh nghiệp được hỗ trợ về thị trường Ấn Độ, Trung Quốc thì đó là cơ hội tốt đối với các doanh nghiệp bỏ quên.

Nói về việc mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm gỗ Việt, nhiều doanh nghiệp cho rằng, tình hình kinh tế khó khăn doanh nghiệp không thể tham gia các hội chợ thương mại quốc tế cũng như tổ chức chương trình xúc tiến thương mại.Vì vậy, doanh nghiệp mong nhận được sự hỗ trợ của các cơ quan hữu quan nhằm có cơ hội tự quảng bá sản phẩm cũng như thương hiệu ra nước ngoài. Ngoài ra, để sản phẩm gỗ Việt dễ dàng cạnh tranh với sản phẩm của các nước, Chính phủ nên có giải pháp giảm bớt chi phí đầu vào (chi phí đầu vào trung bình tăng 30%/năm), bởi vì đối với những mặt hàng xuất khẩu vào thị trường nước ngoài doanh nghiệp không thể tự ý tăng giá theo kiểu: chi phí đầu vào tăng thì đầu ra của sản phẩm cũng tăng.

Thị trường xuất khẩu gỗ và sản phẩm tháng 4, 4 tháng năm 2012

ĐVT: USD

Một thông tin vui đến với các doanh nghiệp,Chủ tịch Hiệp hội Đồ gỗ Bình Dương, cho biết nhu cầu đối với các sản phẩm gỗ trên toàn cầu được dự báo tăng 3,3% trong năm nay, nhờ nhu cầu cao hơn tại các nền kinh tế mới nổi trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Trung Đông, châu Phi và Nam Mỹ.

Nhu cầu ở Nhật Bản sẽ vẫn cao, trong khi hoạt động của các nhà máy chế biến gỗ ở trong nước chưa trở lại bình thường sau trận sóng thần và động đất vào đầu năm 2011, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị phần. Ông cho biết, Mỹ cũng tạo cho các doanh nghiệp Việt Nam nhiều cơ hội để đẩy mạnh xuất khẩu do nhiều loại sản phẩm gỗ Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc, nước xuất khẩu lớn nhất sang Mỹ, đang đối mặt với mức thuế chống bán phá giá". Ông còn chỉ ra rằng việc định giá cao của đồng nhân dân tệ Trung Quốc và chi phí lao động tăng đã đẩy giá sản phẩm gỗ lên cao.

Theo ông, nhiều nhà nhập khẩu Mỹ muốn tìm các nguồn như Việt Nam và các nước thành viên ASEAN khác thay vì đặt tất cả trứng vào một giỏ Trung Quốc và đối mặt với những nguy cơ tăng giá của đồng nhân dân tệ. Ông nói:  Nguồn cung giảm, đặc biệt là từ Trung Quốc, Thái Lan và Malaysia, giá cả các sản phẩm gỗ trên toàn cầu đang gia tăng vì vậy địa phương, các doanh nghiệp nên đàm phán với các nhà nhập khẩu để tăng giá xuất khẩu trong nửa sau của năm.

Ông William M.Gadd, Trưởng đại diện của Hiệp hội đồ gia dụng quốc tế, cho biết: khách hàng nước ngoài đang tìm kiếm các sản phẩm không có hóa chất, được làm từ những vật liệu bền vững và thân thiện với môi trường, những sản phẩm độc đáo, và những sản phẩm được làm ra tại các nhà máy được cấp chứng nhận phù hợp với những tiêu chuẩn quốc tế.

Bên cạnh giá cả và chất lượng, họ cũng quan ngại về độ tin cậy trong việc giao hàng và báo giá kịp thời, điều mà các công ty Việt Nam nên chú ý đến, ông nói. Ông Thành cho biết, do kinh tế suy thoái, việc xuất khẩu khó khăn hơn vì các các nước nhập khẩu đã tăng các rào cản để bảo vệ ngành công nghiệp trong nước của họ, và các nhà xuất khẩu Việt Nam phải tiếp tục bám sát các quy định mới để tránh rủi ro. Các doanh nghiệp địa phương cũng phải đối mặt với những trở ngại do chi phí sản xuất cũng như lãi suất vay tăng lên.