Cho đến thời điểm này, tình hình XNK của năm 2008 đã khá rõ nét. Nếu như quý I-2008, XK chỉ tăng 24% trong khi NK tăng tới 71%, quý II-2008 XK tăng 35,9%, NK tăng 61,7% thì đến tháng 11 năm 2008 khoảng cách về tốc độ tăng trưởng XK và NK đã được thu hẹp hơn nhiều và khá thuận lợi trong điều kiện hiện nay (11 tháng đầu năm XK tăng 34%, NK tăng 38%). Đạt được kết quả quan trọng này là do Chính phủ và các bộ, ngành như Công Thương, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước đã có những biện pháp hữu hiệu kiểm soát NK.
Theo Bộ Công Thương, năm 2009 NK sẽ không có sự tăng đột biến như năm 2008. Bởi Chính phủ đã ban hành nhiều biện pháp nhằm kiềm chế lạm phát, thực hiện tiết kiệm trong chi phí công, cắt giảm đầu tư các công trình không hiệu quả hoặc chưa cần thiết…; hạn chế NK thông qua việc tăng thuế NK, nộp thuế trước khi thông quan, quản lý NK bằng giấy phép tự động. Trong thực trạng hiện nay và những tháng đầu năm 2009, nhiều mặt hàng nguyên vật liệu đầu vào giảm từ 30-50% so với năm 2008 như sắt thép, phôi thép, phân bón, xăng dầu. Mặc dù lượng NK năm 2009 được dự báo sẽ tăng chút ít so với năm 2008 nhưng sự giảm giá trên khiến kim ngạch NK sẽ không tăng tỷ lệ với lượng NK. Cùng với đó, nhu cầu NK nguyên liệu sản xuất XK giảm do khó khăn về thị trường, vốn, lãi suất… DN và người dân cũng sẽ tiết kiệm hơn trong sản xuất, tiêu dùng.
Bộ Công Thương cũng phác thảo cơ cấu nhóm hàng hoá NK của năm 2009 nhằm có những tiêu chí thực hiện và điều tiết hợp lý trong quá trình điều hành. Cụ thể, nhóm I (nhóm mặt hàng cần thiết NK) gồm máy móc, thiết bị, phụ tùng và các nguyên, nhiên liệu quan trọng trong phục vụ sản xuất) vẫn tiếp tục gia tăng. Vì đây là đầu vào cho sản xuất và XK, do đó cần phải đảm bảo NK đủ cho XK. Dự kiến nhóm hàng này chiếm tỷ trọng khoảng 76%, tăng 12% so với năm 2008. Nhóm II (hàng hoá cần kiểm soát NK) gồm các mặt hàng: giấy, các loại dầu mỡ động thực vật, hàng hoá khác như: dầu gốc, gas, đá quý, kim loại quý…), chiếm tỷ trọng 16,7%, tăng 21,6% so với năm 2008. Nhóm III (các mặt hàng hạn chế NK) gồm: nguyện phụ liệu thuốc lá, hàng tiêu dùng, ô tô nguyên chiếc dưới 12 chỗ, linh kiện ô tô dưới 12 chỗ, linh kiện phụ tùng xe gắn máy… chiếm 7,3% trên tổng kim ngạch NK.
Với những nhận định trên và biện pháp đang thực hiện, Bộ Công Thương cho rằng, kim ngạch NK năm 2009 chỉ tăng nhẹ và ở mức 84 tỷ USD, tăng 2,4% so với năm 2008. Do đó, nhập siêu cũng sẽ ở mức 17- 18 tỷ USD bằng khoảng 27% kim ngạch XK.
(Bộ Công Thương)