Việt Nam và Lào là hai nước láng giềng gần gũi, có mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị truyền thống tốt đẹp lâu đời. Mối quan hệ đó là nhân tố bảo đảm thắng lợi cho sự nghiệp cách mạng mỗi nước và là tài sản chung vô giá của cả hai dân tộc, tạo nên nền tảng thuận lợi để hai nước cùng tiếp tục phát triển, hướng tới tương lai bền vững.
2012 là năm có ý nghĩa đặc biệt đối với mối quan hệ Việt Nam - Lào, là năm được lãnh đạo hai Đảng, hai Nhà nước chọn làm “Năm đoàn kết hữu nghị Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam” nhằm thiết thực kỷ niệm hai sự kiện trọng đại là 50 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Lào (5/9/1962 -- 5/9/2012) và 35 năm Ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào (18/7/1977 -- 18/7/2012).
Từ ngày thiết lập quan hệ ngoại giao, thương mại hai nước đạt kim ngạch phát triển. Năm 2011 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu (XNK) giữa hai nước đạt 734 triệu USD, tăng 49,8% so với năm trước, trong đó XK của Việt Nam sang Lào là 274 triệu USD, tăng 38,1%, vượt 10% mức kế hoạch năm, NK từ Lào đạt 460 triệu USD, tăng 57,5% so với cùng kỳ năm 2010. Trên đà tiến triển đó với thực lực của những tháng đầu năm, năm 2012 sẽ phấn đấu kim ngạch hai chiều cán đích 1 tỷ USD.
Số liệu từ Tổng cục Hải quan Việt Nam, 3 quý đầu năm 2012 thương mai hai nước Việt Nam – Lào đạt kim ngạch 656,8 triệu USD, tăng 24,53% so với cùng kỳ năm 2011.
Việt Nam xuất khẩu sang Lào trong 3 quý đầu năm 2012 các mặt hàng sắt thép, xăng dầu, phương tiện vận tải và phụ tùng , máy móc thiết bị, sản phẩm từ sắt thép… trong đó sắt thép các loại đạt kim ngạch cao nhất, đạt 73,5 triệu USD, chiếm 24,4% tỷ trọng, tăng 132,06% so với 9 tháng năm 2011 – đây cũng là mặt hàng có sự tăng trưởng cao nhất. Kế đến là xăng dầu đạt 71,6 triệu USD, tăng 43,38% so với cùng kỳ… Ngoài ra, Việt Nam còn nhập khẩu từ Lào các mặt hàng như ngô, gỗ và sản phẩm, kim loại thường khác.
Đầu tư của Việt Nam được triển khai tại 16/17 tỉnh của Lào, đưa Việt Nam trở thành quốc gia đứng thứ 2 trong số các nhà đầu tư nước ngoài tại Lào.
Thống kê hàng hóa xuất khẩu sang thị trường Lào 3 quý đầu năm 2012
ĐVT: USD
|
KNXK T9/2012
|
KNXK 9T/2012
|
KNXK 9T/2011
|
% +/- KN so cùng kỳ
|
Tổng KN
|
29.404.603
|
300.748.545
|
195.971.264
|
53,47
|
Sắt thép các loại
|
6.735.787
|
73.570.946
|
31.702.988
|
132,06
|
Xăng dầu các loại
|
6.864.479
|
71.664.833
|
49.982.622
|
43,38
|
phương tiện vận tải và phụ tùng
|
2.912.908
|
23.785.843
|
14.771.177
|
61,03
|
máy móc, tbi, dụng cụ phụ tùng khác
|
1.007.142
|
14.258.940
|
7.921.597
|
80,00
|
sản phẩm từ sắt thép
|
615.160
|
11.760.565
|
11.064.054
|
6,30
|
Than đá
|
193.288
|
7.876.115
|
6.484.826
|
21,45
|
dây điện và dây cáp điện
|
1.590.811
|
6.384.976
|
6.985.650
|
-8,60
|
Hàng dệt, may
|
767.344
|
4.690.865
|
4.961.644
|
-5,46
|
Hàng rau quả
|
878.113
|
3.507.063
|
6.710.558
|
-47,74
|
Giấy và các sản phẩm từ giấy
|
188.247
|
2.814.380
|
2.959.214
|
-4,89
|
Với 360km đường biên giới chung với nước CHDCND Lào, có các cặp cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu quốc gia, nhiều lối mở, đây là điều kiện thuận lợi để tỉnh ta thúc đẩy mối quan hệ giao thương, tiến tới các hoạt động xúc tiến thương mại, tạo động lực phát triển kinh với các tỉnh Bắc Lào.
Tại “Hội nghị Hợp tác Thương mại Biên giới Việt - Lào lần thứ 8” vừa được tổ chức tại tỉnh SeKong (Lào) ngày 18/10. Đây là hoạt động có ý nghĩa quan trọng trong khuôn khổ hợp tác giữa ngành Công Thương hai nước Việt Nam - Lào nhằm góp phần phát triển thương mại biên giới, cải thiện đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói giảm nghèo cho nhân dân vùng biên giới hai nước, xây dựng tuyến biên giới Việt Nam - Lào ổn định, hòa bình và phát triển.
Quảng Trị có chung 206 km đường biên giới với nước bạn Lào với 6 cặp cửa khẩu, trong đó có 1 cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, 1 cửa khẩu quốc gia La Lay và 4 cửa khẩu phụ. Quảng Trị là tỉnh có kim ngạch XNK qua biên giới Lào lớn nhất Việt Nam, riêng 9 tháng đầu năm 2012 đạt khoảng 336 triệu USD, bằng 46% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu biên giới của 10 tỉnh biên giới với Lào.
Đề cập đến những vướng mắc hiện nay, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, đầu năm 2012, Ủy ban chính quyền tỉnh Savannakhet thông báo cấm các phương tiện xe đạp, xe gắn máy mang Biển kiểm soát Việt Nam lưu hành trên đất bạn. Chủ trương này làm ảnh hưởng lớn đến việc mua bán, làm ăn trao đổi hàng hóa đối với nhân dân khu vực biên giới. Do đó, đề nghị Bộ Công Thương Việt Nam và các cấp Bộ, Ngành trung ương làm việc với các Bộ, Ngành liên quan của Chính phủ Lào để tiếp tục cho phép các phương tiện nói trên được lưu hành trên lãnh thổ nước Lào nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân của cả hai nước ở khu vực biên giới. Mặt khác, Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan cần tăng cường công tác chỉ đạo, hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng nhằm phát triển Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo – Đensavẳn cùng phát triển theo tinh thần Hiệp định năm 2002 giữa 2 Chính phủ và Hiệp định trong giai đoạn 2006 - 2010. Chính phủ, Bộ Công Thương hai nước cũng cần có cơ chế hỗ trợ việc sử dụng lao động Việt Nam nhằm đáp ứng nguồn nhân lực cho nhà đầu tư theo tinh thần của Biên bản ghi nhớ của hai Chính phủ và Phân ban hợp tác Việt - Lào để tạo điều kiện cho các nhà đầu tư Việt Nam thực hiện các dự án đầu tư tại Lào.
Nhằm thúc đẩy quan hệ mậu dịch biên giới, hội nghị còn cho rằng các tỉnh có chung đường biên giới hai nước tiếp tục tăng cường hợp tác liên doanh, giúp nhau phát triển kinh tế, nhất là các lĩnh vực nông nghiệp, thủy lợi, giao thông, giáo dục.... Tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân các tỉnh dọc tuyến biên giới quan hệ trao đổi hàng hóa, giải quyết nhanh những vướng mắc, tạo sự thông thoáng trong công tác xuất nhập khẩu hàng hóa, xuất nhập cảnh người và phương tiện qua các cửa khẩu giữa 2 nước để các doanh nghiệp được mua bán trao đổi hàng hóa kịp thời theo nguyên tắc các bên cùng có lợi, đảm bảo pháp luật của mỗi nước.
Quan hệ mậu dịch biên giới với Lào dựa trên mối quan hệ đặc biệt giữa 2 nước láng giềng vì vậy đề nghị Chính phủ, Bộ Công Thương hai nước cần quan tâm hơn nữa hoạt động xúc tiến đầu tư, đặc biệt là tại các khu vực cửa khẩu nhằm tạo nên sự sôi động, đẩy mạnh hơn nữa mậu dịch biên giới. Ngoài ra, song song với việc đẩy mạnh quan hệ mậu dịch biên giới với Lào, đề nghị Bộ Công Thương Việt Nam cần quan tâm và có những chính sách cụ thể giúp các địa phương mở rộng hoạt động biên mậu ra nước thứ ba.