Là thị trường có tốc độ tăng trưởng cao nhất và liên tục trong nhóm 5 thị trường tiêu thụ thủy sản Việt Nam lớn nhất cùng với xu hướng chuyển dịch thành thị trường NK thủy sản ròng, Trung Quốc đang ngày càng thu hút nhiều nhà cung cấp thủy sản trên thế giới.
Năm 2012, Trung Quốc đứng thứ 5 về NK thủy sản Việt Nam nhưng sang năm 2013, nước này đã vượt qua Hàn Quốc trở thành nước tiêu thụ lớn thứ tư của thủy sản Việt Nam. Tôm là mặt hàng được XK nhiều nhất sang Trung Quốc, hiện chiếm trên 60% tổng giá trị XK thủy sản sang thị trường này.
XK thủy sản sang Trung Quốc liên tục duy trì mức tăng trưởng 2 con số trong nhiều năm qua. Năm 2011, XK TS sang thị trường này tăng 40% so với 2011. Năm 2012, XK sang Trung Quốc tiếp tục tăng 20,5%. 11 tháng đầu năm 2013, XK thủy sản sang Trung Quốc đạt khoảng 517 triệu USD, tăng 38,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, XK tôm chiếm 68%, đạt trên 349 triệu USD, tăng 53,7% so với cùng kỳ năm 2012.
Năm 2013, sản lượng tôm nuôi của Trung Quốc giảm mạnh do ảnh hưởng của Hội chứng tôm chết sớm (EMS) khiến nhu cầu NK tôm của thị trường này gia tăng. Trung Quốc là nước đầu tiên hứng chịu EMS và cùng với Thái Lan là 2 nước chịu ảnh hưởng nặng nề của EMS. Theo ước tính sản lượng tôm nuôi của nước này đã giảm từ mức đỉnh 1,5 triệu tấn năm 2011 xuống còn khoảng 1,1 triệu tấn năm nay.
Thiếu tôm nguyên liệu do ảnh hưởng của dịch bệnh EMS khiến Trung Quốc gia tăng NK tôm trong năm 2013. Theo thống kê của Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), NK tôm nguyên liệu đông lạnh vào nước này 9 tháng đầu năm nay đã tăng gần 23%, trong đó, NK từ hầu hết các nguồn cung cấp chính đều tăng. NK từ Ấn Độ tăng 195% trong giai đoạn này, từ Ecuador tăng 51%, từ Argentina tăng 147,8% và từ Việt Nam tăng 201,8%.
Xu hướng NK tôm vào Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới bởi Trung Quốc đang được coi là thị trường NK ròng. Thu nhập của người dân tăng và lối sống thay đổi đã và đang thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ thủy sản ở nước này, nhất là thủy sản chất lượng cao.
Nhìn chung giá tôm xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc khá ổn định, không có nhiều biến động. Trong giai đoạn đầu từ năm 2000 đến năm 2006, giá tôm tăng từ 6,53USD/kg lên mức cao nhất là 8,68 USD/kg năm 2002 rồi giảm xuống trong những năm tiếp theo. Từ năm 2006 đến 2012, giá tôm xuất khẩu sang thị trường này được duy trì trong khoảng 7,5 USD/kg đến 8,5 USD/kg và dự báo có xu hướng tiếp tục tăng trong những năm tiếp theo.
(nguồn: VASEP)