Ngoài ra với việc Australia tiếp tục thực hiện cam kết mở cửa thị trường và tự do hoá thương mại, trong thời gian tới, các nhà xuất khẩu Việt Nam sẽ có thêm nhiều cơ hội gia tăng giá trị xuất khẩu sang thị trường này. Tuy nhiên, theo các chuyên gia xúc tiến thương mai sang Australia, bên cạnh những mặt thuận lợi, có nhiều điều mà các nhà xuất khẩu của nước ta cần nắm bắt kỹ để thâm nhập có hiệu quả hơn vào thị trường Australia.
Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Australia
Kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều Việt Nam –Australia vẫn tiếp tục tăng trưởng đều trong những năm qua với tốc độ bình quân trên 12%/năm. Hiện Australia là đối tác thương mại lớn thứ 7 của ViệtNam và là thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 của Việt Nam sau Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc. Năm 2007, kim ngạch thương mại hai chiều giữa ViệtNam và Australia đạt 4,6 tỉ USD, tăng hơn 10% so với năm 2006. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Australia là dầu thô, thuỷ hải sản, hạt điều, đồ gỗ, thủ công mỹ nghệ...
Tính đến nay, Việt Nam và Australia đã ký kết nhiều hiệp định, thoả thuận thương mại quan trọng như Hiệp định Thương mại và Hợp tác kinh tế (1990), Hiệp định Tránh đánh thuế hai lần và ngăn ngừa việc trốn lậu thuế đối với các loại thuế đánh vào thu nhập (1992), Hiệp định bổ sung giữa hai Chính phủ về cung cấp hàng hoá (1993)...
Dầu thô là mặt hàng sẽ tiếp tục giữ mức tăng trưởng ổn định do nhu cầu của Australia cũng như giá quốc tế sẽ còn ở mức cao. Mặt khác, việc khai thác dầu thô theo hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa hai nước còn cho phép Australia tiếp tục nhập khẩu dầu thô của Việt Nam. Hiện tại, dầu thô của Việt Nam chiếm 25% lượng dầu thô nhập khẩu của Australia.
Theo dự báo, vào năm 2010, một số mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Australia sẽ đạt kim ngạch lớn như hàng thuỷ hải sản, với tốc độ tăng trưởng hàng năm 20-30% thì kim ngạch xuất khẩu mặt hàng thuỷ hải sản có thể đạt tới 250 triệu USD vào năm 2010, hàng thủ công mỹ nghệ đạt khoảng 80 triệu USD, mặt hàng đồ gỗ đạt 230 triệu USD. Các mặt hàng dệt may và giày dép sẽ khôi phục tốc độ tăng tại Australia do các thị trường Hoa Kỳ và EU dỡ bỏ hạn ngạch, các doanh nghiệp Việt Nam chuyển hướng sang các thị trường truyền thống do khó cạnh hơn tại các thị trường nêu trên. Trong khi đó, sẽ có lượng lớn các nhà nhập khẩu Australia sẽ chuyển các hợp đồng với Trung Quốc và Ấn Độ sang làm với doanh nghiệp Việt Nam do chất lượng hàng dệt may của Việt Nam với các sản phẩm cùng giá và khả năng đáp ứng các lô hàng nhỏ, thời trang là thích hợp hơn.
Các mặt hàng khác bao gồm sản phẩm nhựa, máy tính và linh kiện điện tử vẫn tiếp tục tăng với tốc độ cao, nhưng do là những mặt hàng có kim ngạch nhỏ nên chưa có sự thay đổi đột biến về tỉ trọng nên chỉ chiếm khoảng dưới 10% kim ngạch xuất khẩu tức khoảng gần 200 triệu USD vào năm 2010.
Vẫn còn nhiều thách thức
Đến nay, mặc dù hàng hoá của Việt Nam đã thâm nhập được vào thị trường Australia nhưng doanh nghiệp vẫn thiếu thông tin về thị trường, gây khó khăn đối với các hoạt động tìm hiểu thị trường và xúc tiến thương mại.
Thị trường Australia không áp dụng hạn ngạch đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam. Tuy nhiên, thuế suất đối với hàng dệt may và giày dép rất cao.
Hàng thực phẩm, hoa quả và nông sản nhập khẩu vào Australia đều phải yêu cầu trải qua quá trình phân tích rủi ro nhập khẩu (IRA) của cơ quan An toàn sinh học (Biosecurity Australia – BA). Phần này do Cơ quan chức năng của hai bên thực hiện và việc triển khai phụ thuộc vào quan hệ và tiến độ giải quyết giữa Australia với từng đối tác, trong khi đó sự hợp tác giữa hai nước Việt Nam và Australia khá chậm chạp.
Chính sách thương mại và thuế của Australia khá minh bạch, nhưng hàng rào phi thuế quan (các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm, tiêu chuẩn kỹ thuật,...) khá chặt chẽ.