Hàng dệt may của Việt Nam sang EU đang có những lợi thế hơn nhiều quốc gia xuất khẩu khác nhờ vào Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang các thị trường trên thế giới 6 tháng đầu năm 2025 đạt gần 18,67 tỷ USD, tăng 12,99 % so với cùng kỳ năm 2024, trong đó xuất khẩu sang EU chiếm 12,17% trong tổng kim ngạch.
Hiệp định EVFTA) đã mở ra những cơ hội về hàng rào thuế quan lớn chưa từng có cho nhiều ngành hàng của Việt Nam, trong đó dệt may – một trong những ngành hàng chủ lực xuất khẩu sang thị trường EU được đánh giá là được hưởng lợi nhiều. EU là thị trường xuất khẩu hàng dệt may truyền thống lớn thứ 2 của Việt Nam khi chiếm 10-15% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành. Với Hiệp định EVFTA, 100% hàng dệt may của Việt Nam sẽ được giảm thuế nhập khẩu về 0% sau tối đa 7 năm kể từ khi có hiệu lực. Đây là động lực lớn cho ngành dệt may tăng thị phần xuất khẩu sang thị trường này.
Xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang EU tháng 6/2025 tăng 5,61% so với tháng 5/2025 và tăng 13,25% so với tháng 6/2024, đạt trên 469,44 triệu USD. Tính chung 6 tháng đầu năm 2025 đạt trên 2,72 tỷ USD, tăng 5,74% so với cùng kỳ năm 2024; chiếm 12,17% trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may ra toàn thế giới.
Trong số các đối tác trong EVFTA, hiện Việt Nam xuất hàng dệt may nhiều nhất sang các thị trường là: Hà Lan gần 636,17 triệu USD, Đức đạt gần 446,12 triệu USD trong 6 tháng đầu năm 2025. Xét về mức độ biến động, trị giá xuất khẩu sang một số thị trường tăng đáng lưu ý như: Lithuania tăng mạnh 735%, đạt 412.142 USD; Malta tăng 290,59%, đạt trên 2,44 triệu USD; Luxembourg tăng 122,79%, đạt gần 3,88 triệu USD. Ngược lại, xuất khẩu sang một số thị trường giảm mạnh như: Phần Lan giảm 39,37%, chỉ đạt 2,9 triệu USD; Hy Lạp giảm 31,7%, đạt gần 2,38 triệu USD.
Theo tính toán từ số liệu của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) của WTO, trong 4 tháng đầu năm 2025 nhập khẩu hàng may mặc mã HS 61 (các loại quần áo và hàng may mặc phụ trợ, dệt kim hoặc móc) vào thị trường EU đứng đầu về kim ngạch đạt 33,89 tỷ USD, tăng 9,82% so với cùng kỳ năm 2024; trong đó, Đức chiếm 22,6%, Pháp chiếm 11,55%, Tây Ban Nha chiếm 10,47%; Hà Lan chiếm 10,4%; Ý chiếm 9,29%; Ba Lan chiếm 8,43%.
Mã HS62 (các loại quần áo và các hàng may mặc phụ trợ, không dệt kim hoặc móc) đứng thứ 2 về kim ngạch đạt trên 34,09 tỷ USD, tăng 7,35% so với cùng kỳ năm 2024 và hầu hết các thị trường lớn sụt giảm kim ngạch nhập khẩu. Trong đó, Đức nhập khẩu nhiều nhất gần 7,39 tỷ USD; Tiếp đến thị trường Pháp đạt gần 4,27 tỷ USD; Tây Ban Nha đạt trên 3,83 tỷ USD; Hà Lan đạt gần 3,33 tỷ USD; thị trường Ý đạt trên 3,2 tỷ USD; Ba Lan đạt trên 3,1 tỷ USD.
Ngành dệt may Việt Nam hiện phụ thuộc lớn vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc và các quốc gia ngoài khối EVFTA. Theo quy định của EVFTA, để được hưởng ưu đãi thuế quan, sản phẩm dệt may phải tuân thủ quy tắc xuất xứ "từ vải trở đi", nghĩa là quá trình sản xuất vải phải được thực hiện tại Việt Nam hoặc các nước thành viên EVFTA. Tuy nhiên, năng lực sản xuất vải trong nước vẫn còn hạn chế, dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp không đáp ứng được yêu cầu này. Sự phụ thuộc này gây ra rủi ro lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu dệt may, khiến họ không thể tận dụng các ưu đãi thuế quan mà EVFTA mang lại. Điều này đặc biệt nghiêm trọng trong bối cảnh các quốc gia cạnh tranh như Bangladesh, Campuchia đã ký kết các hiệp định thương mại tương tự với EU và có lợi thế về nguồn nguyên liệu nội địa. Việc tuân thủ quy tắc xuất xứ đòi hỏi các doanh nghiệp dệt may phải có chuỗi cung ứng hiện đại, hệ thống quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc hiệu quả. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, chưa có đủ nguồn lực để đầu tư vào các công nghệ và quy trình cần thiết để đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ EU. Ngoài ra, quy trình kiểm tra và cấp giấy chứng nhận xuất xứ còn phức tạp và tốn nhiều thời gian. Việc thiếu thông tin và hiểu biết về các quy định trong EVFTA cũng khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc chuẩn bị hồ sơ và đáp ứng các yêu cầu về xuất xứ.
Dự báo, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang thị trường EU sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm 2025, với kim ngạch có thể đạt 4,7 - 5,2 tỷ USD nhờ tận dụng hiệu quả Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA).
Giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường EVFTA: Phát triển nguồn cung nguyên liệu trong nước, nâng cao năng lực quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc, đơn giản hóa thủ tục hành chính và hỗ trợ doanh nghiệp, tăng cường hợp tác song phương và đa phương; Hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực tuân thủ quy tắc xuất xứ; Phát triển cơ sở hạ tầng và công nghệ hỗ trợ
Kết luận: Việc tận dụng hiệu quả các quy tắc xuất xứ trong EVFTA là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp dệt may Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị phần tại EU. Tuy nhiên, để đạt được điều này, các doanh nghiệp cần nỗ lực cải thiện chuỗi cung ứng nội địa, nâng cao năng lực quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc, cũng như tích cực tham gia vào các chương trình đào tạo và hỗ trợ từ chính phủ. Chính phủ cần đóng vai trò tích cực trong việc xây dựng khung pháp lý phù hợp, đơn giản hóa thủ tục hành chính và thúc đẩy hợp tác quốc tế để hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng tối đa các ưu đãi từ EVFTA. Việc phát triển cơ sở hạ tầng và công nghệ hỗ trợ cũng là chìa khóa giúp doanh nghiệp đáp ứng tốt hơn các yêu cầu khắt khe từ EU, từ đó gia tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm và nâng cao uy tín của ngành dệt may Việt Nam trên thị trường quốc tế.