Theo Bộ Công Thương, xuất khẩu rượu những năm gần đây giảm trong khi tiêu thụ mặt hàng này ở nhiều quốc gia có xu hướng tăng trong thời gian thực hiện các biện pháp phòng tránh đại dịch Covid-19. Điển hình là các nước đã tham gia và ký kết các Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương thế hệ mới với Việt Nam như Canada, Phần Lan, Hàn Quốc…
Riêng với thị trường Hàn Quốc có sức tiêu thụ đồ uống có cồn lớn trên thế giới. Nhập khẩu rượu vào quốc gia này ngày càng tăng, đặc biệt là các dòng rượu vang do dòng rượu này được coi là sự lựa chọn lành mạnh hơn bia hoặc rượu mạnh, nhất là với phân khúc người tiêu dùng nữ trẻ tuổi.
Đáng chú ý, không chỉ có Hàn Quốc, nhiều quốc gia khác trên thế giới hiện cũng đang tăng nhập khẩu rượu, đồ uống có men, cồn do việc ở nhà tránh dịch bệnh.
"Từ những dữ liệu trên có thể thấy đây là cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu rượu của Việt Nam sang Hàn Quốc và nhiều thị trường khác”, đại diện Bộ Công Thương đánh giá.
Doanh nghiệp Việt Nam có thể nghiên cứu, tìm hiểu nhu cầu về rượu và các loại đồ uống có cồn của các nước nói trên, tận dụng các ưu đãi về thuế quan theo cam kết tại các FTA mà Việt Nam tham gia hoặc áp dụng loại thuế quan có lợi thế hơn.
Chẳng hạn với Canada, thị trường này đang cùng tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) với Việt Nam. Tuy nhiên, mức thuế tối huệ quốc (MFN) của Canada đối với đồ uống tương đối thấp. Thuế MFN trung bình năm 2018-2019 áp dụng là 3,13% cho sản phẩm đồ uống có mã HS 20.09 và 1,23% cho các sản phẩm đồ uống ở chương 22 (trừ mã 20.09).
Trong khi đó, nếu tận dụng ưu đãi thuế quan theo CPTPP, sản phẩm đồ uống của Việt Nam sẽ phải đáp ứng quy tắc xuất xứ (thuế MFN không có điều kiện về quy tắc xuất xứ).
Đối với Singapore, doanh nghiệp có thể tận dụng ưu đãi thuế theo CPTPP vì quốc gia này cam kết xóa bỏ thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực với tất cả sản phẩm đồ uống của Việt Nam.
Đối với Mexico, doanh nghiệp cũng nên áp dụng thuế ưu đãi trong CPTTP. Trước CPTPP, Việt Nam chưa có FTA chung nào với Mexico nên xuất khẩu sang quốc gia này phải dùng thuế MFN.
Tuy nhiên, mức thuế MFN mà Mexico áp cho tất cả các nước thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) rất cao. Cụ thể, áp 20% đối với các sản phẩm đồ uống có mã HS 20.09; áp 16,38% với các sản phẩm đồ thuộc chương 22 (trừ mã HS 20.09).
Theo đó, CPTPP sẽ mang lại lợi ích về thuế quan đáng kể cho đồ uống Việt Nam nếu xuất khẩu vào thị trường này. Ngoài ra, hoạt động xuất khẩu rượu cũng phải nằm trong khuôn khổ luật định.
Bộ Công Thương thông tin thêm, để xuất khẩu rượu được thuận lợi và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, tổ chức, cá nhân có thể chủ động xin cấp một số loại giấy tờ quan trọng hoặc theo yêu cầu của nước xuất khẩu như: Giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) đối với rượu xuất khẩu; Giấy chứng nhận y tế; Giấy chứng nhận nguồn gốc xuất xứ.
Bên cạnh đó, theo Nghị định 69/2018/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý ngoại thương, rượu không nằm trong danh mục hàng hóa xuất khẩu theo giấy phép, điều kiện. Như vậy, cá nhân, tổ chức có nhu cầu xuất khẩu rượu không phải xin giấy phép xuất khẩu rượu mà được thực hiện thông qua thủ tục hải quan.
Số liệu của Cơ quan Hải quan Hàn Quốc cho thấy, kim ngạch nhập khẩu rượu năm 2020 của Hàn Quốc tăng 8,3% so với năm 2019, đạt 1,1 tỷ USD, là mức cao kỷ lục từ trước đến nay. Riêng 7 tháng đầu năm 2021, nhập khẩu rượu vào Hàn Quốc đã tăng 26,2% so với cùng kỳ năm trước, lên 800 triệu USD.
Công ty nghiên cứu và dữ liệu Fitch Solutions ước tính, chi tiêu cho rượu ở Hàn Quốc sẽ đạt 6,8 tỷ USD trong năm 2021. Giai đoạn 2022 - 2025, tăng trung bình hàng năm về chi tiêu cho rượu sẽ là 4,3% so với cùng kỳ năm trước.