Xuất khẩu “về đích” 15,6 tỷ USD
Theo Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT), trị giá xuất khẩu ngành công nghiệp chế biến gỗ, lâm sản năm 2021 ước đạt trên 15,6 tỷ USD, tăng trên 18% so với năm 2020. Con số này vượt đáng kể so với kế hoạch xuất khẩu 14 tỷ USD đặt ra từ đầu năm. Cả năm 2021, toàn ngành xuất siêu cao, ước đạt 12,6 tỷ USD, tăng 18,4% so với năm 2020.
Phát biểu tại Hội nghị giao ban đánh giá kết quả năm 2021 và bàn giải pháp đạt mục tiêu xuất khẩu gỗ và lâm sản cho năm 2022 do Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam phối hợp với Bộ NN&PTNT tổ chức sáng nay 17/12/2021, ông Bùi Chính Nghĩa, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp cho biết, trị giá xuất khẩu gỗ, lâm sản vào một số thị trường truyền thống giữ mức tăng trưởng cao.
Cụ thể như Trung Quốc 23,7%; Hoa Kỳ 21,4%; EU 14,4%; Nhật Bản 6,7%; Hàn Quốc 5,7 %. “Điều này cho thấy các doanh nghiệp chế biến đã tranh thủ tận dụng thời cơ phát triển mở rộng thị trường trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ -Trung và cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia”, ông Bùi Chính Nghĩa đánh giá.
Ở góc độ mặt hàng, lãnh đạo Tổng cục Lâm nghiệp thông tin thêm, trị giá xuất khẩu một số sản phẩm tăng cao như: Dăm gỗ tăng 18,4%, viên nén gỗ tăng 17,4%. Điều này là do nhu cầu tiêu dùng nhiệt điện tăng mạnh tại một số quốc gia, điển hình như Hàn Quốc.
Theo ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, kết quả xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ vượt xa mục tiêu đặt ra, một trong những nguyên nhân đáng chú ý là sự chuyển biến mạnh mẽ trong giai đoạn cuối năm khi Chính phủ chuyển từ chiến lược “Zero Covid-19” sang “sống chung” với dịch.
"Điều này được thể hiện rất rõ qua Nghị quyết 128/NQ-CP ban hành quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”. Bên cạnh đó, điểm quan trọng còn là sự nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp trong ngành, vượt khó hướng tới phát triển bền vững”, ông Lập nói.
“Nhắm” trên 16,5 tỷ USD trong 2022
Năm 2022, Tổng cục Lâm nghiệp đánh giá về mặt thuận lợi, Việt Nam đã phê chuẩn và đang triển khai theo lộ trình các FTA song phương và đa phương như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), FTA Việt Nam-EU (EVFTA); Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP)…
Điều này giúp thuế nhập khẩu nhiều mặt hàng của các nước tham gia FTA được cắt giảm hoặc xóa bỏ, tạo lợi thế cạnh tranh cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Đây là cơ hội rất tốt để các doanh nghiệp gỗ Việt vươn ra thị trường thế giới.
Tuy nhiên, ông Bùi Chính Nghĩa cũng nêu rõ, đại dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, kéo dài, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, đến sản xuất tiêu dùng sẽ tiếp tục là những thách thức tác động tới ngành công nghiệp chế biến gỗ trong thời gian tới. Ngoài ra, các thị trường chính xuất khẩu gỗ, sản phẩm gỗ của Việt Nam ngày càng yêu cầu thực hiện chặt chẽ việc kiểm soát nguồn gốc gỗ hợp pháp.
“Đáng chú ý, nguy cơ gian lận thương mại, giả xuất xứ hàng hóa ngày càng gia tăng; cạnh tranh thương mại diễn ra phức tạp. Chủ nghĩa bảo hộ của các quốc gia nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ có xu hướng tăng; tiềm ẩn nhiều nguy cơ, ảnh hưởng đến kinh tế thế giới và ngành công nghiệp chế biến, xuất khẩu gỗ của nước ta”, lãnh đạo Tổng cục Lâm nghiệp nhấn mạnh.
Toàn ngành xây dựng mục tiêu phấn đấu đưa trị giá xuất khẩu đạt từ 16,5 tỷ USD trở lên, tăng 5,7% so với 2021. Trong đó, sản phẩm gỗ đạt 11,47 tỷ USD, tăng 5,7%; gỗ các loại 3,84 tỷ USD, tăng 5,5 %; lâm sản ngoài gỗ là 1,19 tỷ USD, tăng 7,7%.
Thời gian tới nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động của doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu gỗ, ông Lập đề nghị doanh nghiệp được tiếp cận tiêm vắc xin mũi 3 sớm nhất có thể.
Bên cạnh đó, cơ quan quản lý nhà nước cùng “chung tay” với doanh nghiệp chuyển dịch từ nguồn nguyên liệu gỗ nhập khẩu sang gỗ rừng trồng trong nước. Muốn vậy, cơ chế chính sách về đất đai phải thay đổi mang tính đột phá.
Với các doanh nghiệp trong ngành, ông Lập cho rằng cần thay đổi phương thức sản xuất, đóng gói, giao hàng hàng. Ví dụ như, từ chỗ đóng hàng hoá cồng kềnh, tốn diện tích container làm tăng cước phí chuyển sang hình thức đóng rời từng bộ phận.
“Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cũng như cộng đồng doanh nghiệp ngành gỗ sẽ tiếp tục hợp tác với cơ quan chứ năng nhằm giảm thiểu rủi ro trong nguồn cung gỗ nhập khẩu, gian lận thương mại, kiến nghị cơ quan chức năng thực hiện rà soát kỹ nguồn đầu tư FDI có tính rủi ro cao”, ông Lập nhấn mạnh.
Năm 2021, nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ ước đạt 2,97 tỷ USD, tăng 16,2% so với 2020. Trong đó, gỗ nguyên liệu đạt 2,42 tỷ USD, tăng 1,1%; sản phẩm gỗ đạt 840,5 triệu USD, tăng 401,6%. Trị giá nhập khẩu gỗ nguyên liệu từ một số quốc gia phát triển có nền quản trị rừng tiên tiến tăng cao như: Australia tăng 101%, Brazil tăng 96%, Chile tăng 41%, Pháp tăng 27,8%, Đức tăng 18,3%, Hoa Kỳ tăng 12,5%, Nhật Bản tăng 9,7%.