Theo đó, toàn bộ thị trường chứng khoán, trái phiếu, tiền tệ và hàng hóa trên thế giới đều chao đảo. Đó là bởi Fed thông báo sẽ nâng lãi suất 2 lần trong năm 2023, sớm hơn so với cam kết trước đây là duy trì lãi suất hiện tại ít nhất tới hết 2024.
Kết thúc phiên họp, ngày 16/6, Chủ tịch Fed, ông Jerome Powell cho biết ngân hàng trung ương Mỹ đang xem xét giảm bớt việc mua trái phiếu Kho bạc và chứng khoán thế chấp, có nghĩa là những khoản mua vào của Fed, trị giá 120 tỷ USD mỗi tháng, sẽ dần biết mất sau khi thể chế này quyết định giảm bớt tốc độ, tiến tới chấm dứt việc mua trái phiếu, hoặc việc nới lỏng định lượng. Điều đó sẽ mở ra cánh cửa cho các đợt tăng lãi suất – dự kiến sẽ vào năm 2023.
Điều này khi thực hiện sẽ là sự đảo ngược đầu tiên và cũng là lớn nhất của các chính sách tiền tệ nới lỏng mà họ đã thực hiện trong suốt thời gian dài vừa qua nhằm tăng tính thanh khoản cho thị trường, khi nền kinh tế bị phong tỏa trong suốt cả năm ngoái do khủng hoảng Covid-19.
Mặc dù trước cuộc họp, các nhà giao dịch đã tiên đoán Fed sẽ có động thái phản ứng với việc lạm phát tăng mạnh gần đây. Tuy nhiên, việc các quan chức Fed thay đổi hẳn quan điểm, chuyển hướng sang dự định thắt chặt tiền tệ nhanh hơn cam kết đã gây ra phản ứng mạnh mẽ cho thị trường toàn cầu.
USD tăng mạnh
Phiên cuối tuần, dollar index – so sánh USD với rổ 6 loại tiền tệ đối tác chủ chốt – tăng 0,37% lên 92,233, cao nhất kể từ giữa tháng 4/2021; tính chung cả tuần, dollar index tăng gần 2%, mức tăng mạnh nhất trong vòng khoảng 14 tháng.
Đồng euro và đồng yen chịu áp lực bán tháo mạnh mẽ. Đô la Australia – đại diện cho những tiền tệ rủi ro cao – đã giảm 0,68% xuống 0,74995 trong phiên cuối tuần, mức thấp nhất kể từ tháng 12/2020.
Đồng franc Thụy Sĩ cũng mất khoảng 2,3% so với đồng đô la trong tuần qua. Đồng bảng Anh đã kéo dài đà giảm so với đồng USD khi giảm xuống dưới 1,39 USD trong phiên cuối tuần, không chỉ bởi chính sách của Fed mà còn do doanh số bán lẻ của Anh bất ngờ sụt giảm. Theo đó, bảng Anh giảm 0,2% xuống 1,3899 USD trong phiên cuối tuần và tính chung cả tuần giảm 1,5%.
Karl Schamotta, chiến lược gia thị trường của Cambridge Global Payments ở Toronto, cho biết: “Về cơ bản, toàn bộ thế giới sắp thiếu USD, tất cả mọi người sẽ đều thiếu loại tiền này, từ các nhà đầu cơ đến các công ty, các nhà đầu tư…”.
Ngân hàng trung ương Châu Âu vẫn giữ thái độ ôn hòa khi chưa có quyết định thay đổi chính sách tiền tệ siêu nới lỏng hiện nay trong khi Mỹ sắp nâng lãi suất khiến cho khoảng cách lãi suất giữa hai khu vực nới rộng ra. "Ngân hàng trung ương Mỹ đã đi trước một bước và kết quả là USD có khả năng vẫn được hỗ trợ tốt so với EUR", các chiến lược gia của Commerzbank cho biết.
Thị trường tiền kỹ thuật số cũng lao dốc 6% trong phiên cuối tuần. Bitcoin giảm 7% xuống 35.431,15 USD, mất 2.666,53 USD so với mức đóng cửa của phiên liền trước, đưa ngày 18/6 trở thành ngày mất giá nhiều nhất 3 tuần của đồng tiền điện tử nổi tiếng nhất thế giới này. Ether ETH, đồng tiền được liên kết với mạng blockchain ethereum, cùng phiên cũng giảm 8,66% xuống 2.165,68 USD, mất 205,45 USD so với một ngà trước đó.
Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm, thường tỷ lệ nghịch với giá của nó – đã giảm 0,06 điểm phần trăm xuống 1,44% trong phiên 18/6.
Lợi suất này đã tăng khá nhiều, từ mức 0,9% hồi đầu năm 2021, nhưng đã điều chỉnh giảm trong những tháng gần đây, khi các nhà đầu tư cho rằng lạm phát của Mỹ chỉ là tạm thời. Lạm phát liên tục tăng làm xói mòn lợi suất của trái phiếu – thường cố định lâu dài.
Hàng hóa nguyên liệu đồng loạt giảm giá kể từ sau cuộc họp của Fed, với mức giảm trong cả tuần lên tới trung bình 6,3%. Giá vàng trải qua tuần giảm mạnh nhất trong vòng hơn 1 năm sau khi mất 5,7%, Palladium kết thúc tuần giảm mạnh nhất kể từ tháng 3/2020, trong khi giá bạc mất hơn 7%; đồng giảm giá mạnh nhất kể từ tháng 3/2020…
Thị trường chứng khoán toàn cầu bị tác động mạnh nhất bởi quyết định sắp nâng lãi suất và giảm mua trái phiếu của Fed.
Chứng khoán Phố Wall trải qua tuần tồi tệ nhất trong gần 4 tháng. Chỉ số S&P 500 giảm 1,3% trong phiên thứ Sáu (18/6) và giảm 1,9% trong cả tuần, mức giảm nhiều nhất kể từ tháng 2. Khoảng 90% cổ phiếu trong chỉ số blue-chip giảm giá trong phiên này, bao gồm cả cổ phiếu của các ngân hàng lớn và các công ty dầu mỏ lớn của Mỹ. Chỉ số Dow giảm 3,5%, tuần tồi tệ nhất kể từ tháng 10; riêng Nasdaq chỉ mất 0,3%, nhờ một mức tăng nhỏ hàng tuần trong lĩnh vực công nghệ.
Các nhà đầu tư đã chuyển ra khỏi một số giao dịch phổ biến nhất mà họ đã thường xuyên giao dịch đầu năm đến nay, bao gồm cả việc đẩy mạnh cổ phiếu của các công ty nhỏ hơn được coi là đặc biệt nhạy cảm với tăng trưởng kinh tế. Chỉ số Russell 2000 vốn hóa nhỏ đã ghi nhận mức lỗ hàng tuần nặng nhất kể từ cuối tháng 1 khi giảm hơn 4%.
Trong khi nhiều thị trường đã đạt mức cao kỷ lục hoặc cao nhất trong nhiều năm vào những tháng gần đây, giới giao dịch lo lắng rằng kỷ nguyên chi phí vay rẻ có thể sắp kết thúc. Các nhà phân tích thuộc công ty môi giới Charles Schwab cho biết, sự không chắc chắn vẫn tồn tại liên quan đến việc liệu Fed có thể quản lý chính sách của mình một cách hiệu quả trong bối cảnh áp lực lạm phát và đà phục hồi kinh tế đều đang tăng tốc hay không.
Tâm lý nhà đầu tư càng dao động mạnh sau khi Chủ tịch Fed chi nhánh St. Louis, ông James Bullard khi trả lời phỏng vấn của Cnbc đa nói rằng Fed nên nâng lãi suất sớm nhất là vào cuối năm 2022.
Công ty nghiên cứu BofA Global Research đã đưa ra dự báo về khả năng thị trường chứng khoán Mỹ đang bước vào một giai đoạn điều chỉnh theo chu kỳ, trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, các biện pháp kích thích tài khóa của Mỹ giảm dần và Fed có xu hướng thắt chặt chính sách tiền tệ.
Chứng khoán Châu Á cũng lao dốc do USD tăng giá và nguy cơ dòng vốn chảy ra khỏi khu vực khi Fed nâng lãi suất. Chỉ số chứng khoán MSCI châu Á - Thái Bình Dương (không kể Nhật Bản) phiên cuối tuần giảm 0,1% sau khi đã giảm ở phiên trước. trông đó, Cổ phiếu blue-chip A của Trung Quốc đi ngang, trong khi chứng khoán Đài Loan mất 0,41%. Chỉ số Nikkei của Nhật Bản giảm 0,19%.
Với việc ngân hàng trung ương Mỹ thay đổi thái độ về chính sách tiền tệ theo hướng thắt chặt, dự báo thị trường thế giới sẽ còn có nhiều biến động trong thời gian tới.