Chính phủ Trung Quốc phải đối mặt với một nhiệm vụ khó khăn trong việc cố gắng duy trì đà phục hồi kinh tế và ngăn chặn tình trạng thất nghiệp, vì bất kỳ biện pháp kích thích mạnh mẽ nào cũng có thể gây ra rủi ro nợ và biến dạng cơ cấu.
Tổng sản phẩm trong nước chỉ tăng 0,8% từ tháng 04/2023 đến tháng 06/2023 so với quý trước, dữ liệu do Cục Thống kê Quốc gia công bố hôm thứ Hai (17/07), so với kỳ vọng của các nhà phân tích trong một cuộc thăm dò của Reuters về mức tăng 0,5% và so với tăng trưởng 2,2% trong quý đầu tiên.
So với cùng kỳ năm ngoái, GDP tăng 6,3% trong quý II, tăng từ mức 4,5% trong ba tháng đầu năm, nhưng tốc độ này chậm hơn nhiều so với dự báo tăng trưởng 7,3%.
Carol Kong, nhà kinh tế tại Ngân hàng Commonwealth Bank of Australia ở Sydney, cho biết: “Dữ liệu cho thấy sự tăng trưởng bùng nổ hậu COVID của Trung Quốc rõ ràng đã kết thúc.”
"Các chỉ số tần suất cao hơn đã tăng so với số liệu của tháng 5, nhưng vẫn vẽ ra một bức tranh về sự phục hồi ảm đạm và chững lại, đồng thời tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên đang đạt mức cao kỷ lục."
Dữ liệu mới nhất làm tăng nguy cơ Trung Quốc bỏ lỡ mục tiêu tăng trưởng khiêm tốn 5% cho năm 2023, một số nhà kinh tế cho biết.
Dữ liệu tháng 06/2023, được công bố cùng với số liệu GDP, cho thấy doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng 3,1%, thấp hơn nhiều so với mức tăng 12,7% trong tháng 05/2023. Các nhà phân tích đã kỳ vọng mức tăng trưởng là 3,2%.
Tăng trưởng sản lượng công nghiệp bất ngờ tăng nhanh từ mức 3,5% trong tháng 05/2023 lên 4,4% trong tháng 06/2023, nhưng nhu cầu vẫn ở mức “ấm”.
Đầu tư tài sản cố định tư nhân giảm 0,2% trong sáu tháng đầu năm, trái ngược hoàn toàn với mức tăng trưởng 8,1% trong đầu tư của các cơ quan nhà nước, cho thấy niềm tin kinh doanh tư nhân yếu.
Dữ liệu gần đây cho thấy sự phục hồi nhanh chóng của Trung Quốc sau Covid-19 đang chững lại do xuất khẩu giảm mạnh nhất trong ba năm khi nhu cầu trong và ngoài nước hạ nhiệt. Mặt khác, suy thoái kéo dài trên thị trường bất động sản đã làm hao hụt niềm tin thị trường.
Động lực tăng trưởng chung suy yếu và rủi ro suy thoái toàn cầu nên các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc được kì vọng sẽ cần phải làm nhiều hơn nữa để vực dậy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Các nhà chức trách có khả năng triển khai nhiều biện pháp kích thích hơn bao gồm các khoản chi tiêu tài chính để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng lớn, hỗ trợ nhiều hơn cho người tiêu dùng và các công ty tư nhân, đồng thời nới lỏng một số chính sách bất động sản, những người trong cuộc về chính sách và các nhà kinh tế cho biết.
Tuy nhiên, các nhà phân tích nói rằng khó có thể xảy ra một sự thay đổi nhanh chóng.
Mọi con mắt đang đổ dồn vào cuộc họp dự kiến của Bộ Chính trị vào cuối tháng này, khi các nhà lãnh đạo hàng đầu có thể vạch ra lộ trình chính sách cho thời gian còn lại của năm.
Cổ phiếu châu Á trượt dốc, trong khi đồng nhân dân tệ của Trung Quốc giảm giá sau dữ liệu.
Mặc dù Trung Quốc được coi là đang trên đà đạt được mục tiêu tăng trưởng khiêm tốn vào năm 2023, nhưng vẫn có những rủi ro về việc mục tiêu hàng năm bị bỏ lỡ trong năm thứ hai liên tiếp.
Alvin Tan, người đứng đầu bộ phận chiến lược ngoại hối châu Á tại RBC Capital Markets ở Singapore, cho biết: “Đó là một con số khá đáng thất vọng khi chỉ ở mức 6,3%, vì vậy rõ ràng đà tăng trưởng đang chậm lại”.
"Với tốc độ giảm tốc này, thực sự có nguy cơ không đạt được mục tiêu tăng trưởng - mức 5% này có thể không đạt được nếu nền kinh tế tiếp tục giảm tốc với tốc độ này. Vì vậy, tôi nghĩ rằng điều này làm tăng tính cấp thiết hơn cho việc sớm hỗ trợ chính sách nhiều hơn nữa."
Nền kinh tế Trung Quốc chỉ tăng trưởng 3% trong năm ngoái do hạn chế Covid-19 và thiếu mục tiêu chính thức.
Hầu hết các nhà phân tích cho rằng các nhà hoạch định chính sách khó có thể đưa ra bất kỳ biện pháp kích thích mạnh mẽ nào do lo ngại về rủi ro nợ ngày càng tăng.
Tuy nhiên, sự suy giảm sâu hơn có thể gây ra nhiều mất việc làm hơn và gây ra rủi ro giảm phát, làm giảm niềm tin của khu vực tư nhân, họ nói.
Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên tăng từ 20,8% trong tháng 05/2023 lên 21,3% trong tháng 06/2023, mức cao kỷ lục mới, do sinh viên tốt nghiệp tranh giành những lời đề nghị hạn chế trong mùa săn việc làm.
Lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc, chiếm khoảng 1/4 nền kinh tế, vẫn đang trong xu hướng giảm, với giá nhà mới cho tháng 06/2023 đang chững lại.
Đầu tư bất động sản đã giảm 20,6% trong tháng 06/2023 so với cùng kỳ năm ngoái sau khi giảm 21,5% trong tháng 05/2023, theo tính toán của Reuters.
Một quan chức cấp cao của ngân hàng trung ương cho biết hôm thứ Sáu (14/07) rằng ngân hàng sẽ sử dụng các công cụ chính sách như tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) và cơ sở cho vay trung hạn để vượt qua các thách thức kinh tế.
Tháng trước, ngân hàng trung ương đã cắt giảm lãi suất cho vay ở mức khiêm tốn 10 điểm cơ bản.
Một số nhà quan sát Trung Quốc đã cho rằng nguyên nhân suy yếu là do "hiệu ứng sẹo" gây ra bởi nhiều năm áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt phòng chống Covid-19 và các quy định hạn chế đối với lĩnh vực bất động sản và công nghệ - bất chấp những nỗ lực gần đây nhằm đảo ngược một số hạn chế để hỗ trợ nền kinh tế.
Một số nhà kinh tế đã cảnh báo nguy cơ suy thoái bảng cân đối kế toán, khi các hộ gia đình và công ty tư nhân Trung Quốc tích lũy tiền tiết kiệm, đồng thời giảm vay và chi tiêu sau ba năm phòng chống Covid-19.
“Chúng tôi kỳ vọng chính sách tiền tệ sẽ được nới lỏng trong những tháng tới và hỗ trợ tài chính có mục tiêu cho các ngành công nghiệp then chốt, bao gồm bất động sản và xây dựng,” Harry Murphy Cruise, chuyên gia kinh tế tại Moody’s Analytics, cho biết trong một báo cáo.