Nhận lời mời của Thủ tướng Nội các Nhật Bản Shinzo Abe, hôm nay (15/9), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bắt đầu chuyến thăm chính thức Nhật Bản trong 4 ngày. Đây là một trong những hoạt động đối ngoại quan trọng của Việt Nam trong năm 2015 nhằm chủ động triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa và đưa các mối quan hệ giữa Việt Nam với các đối tác lớn đi vào chiều sâu.
Nhật Bản là quốc gia hải đảo thuộc Châu Á, có diện tích 378.815 km2, với dân số khoảng 127 triệu người. Từ một nước nghèo tài nguyên, dân số đông, kinh tế bị tàn phá kiệt quệ trong Chiến tranh Thế giới lần thứ II, bằng ý chí và quyết tâm mạnh mẽ, bằng sự nghiêm túc học hỏi, lao động, sáng tạo cùng những cải cách đột phá, Nhật Bản đã vươn lên thành một quốc gia phát triển hàng đầu thế giới.
Tính đến quý I năm 2015, quy mô GDP của Nhật Bản đạt trên 4.210 tỷ USD, đứng thứ ba thế giới, sau Mỹ và Trung Quốc; GDP bình quân đầu người đạt hơn 33.000 USD.
Nhật Bản có ưu thế về công nghệ tiên tiến, nguồn vốn dồi dào, kỹ năng quản lý và lực lượng lao động tay nghề cao, đội ngũ trí thức đông đảo. Thực hiện chính sách kinh tế Abenomics do Thủ tướng Shinzo Abe khởi xướng từ cuối năm 2012 với ba mũi tên: nới lỏng tín dụng, tăng chi tiêu công và tái cấu trúc nền kinh tế, Nhật Bản đã thoát khỏi trì trệ.
Đáng chú ý, vào tháng 6/2014, nhằm duy trì đầu tư và tăng trưởng khu vực tư nhân, Chính phủ Nhật bản đã thông qua Chiến lược tăng trưởng kinh tế mới, trong đó có những cải cách như: Giảm thiểu các quy định, cải cách thị trường lao động và tiến hành các biện pháp khôi phục kinh tế địa phương.
Việt Nam và Nhật Bản thiết lập quan hệ ngoại giao từ tháng 9 năm 1973. Từ khuôn khổ quan hệ "Đối tác tin cậy, ổn định lâu dài" được thiết lập năm 2002, hai nước đã nâng cấp thành quan hệ “Đối tác chiến lược vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á” trong chuyến thăm chính thức Nhật Bản lần thứ hai của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh năm 2009.
Vào tháng 3/2014, hai nước nâng cấp quan hệ thành “Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á” trong chuyến thăm cấp Nhà nước đến Nhật Bản của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.
Quan hệ chính trị giữa hai nước được củng cố và tăng cường, ngày càng đi vào thực chất, trên cơ sở lợi ích chiến lược tương đồng và sự tin cậy cao. Các chuyến thăm lẫn nhau của lãnh đạo cấp cao hai nước diễn ra thường xuyên.
Thủ tướng Abe chọn Việt Nam là nước đầu tiên đến thăm sau khi nhậm chức vào tháng 1/2013. Hai bên duy trì hiệu quả các cơ chế đối thoại giữa hai nước gồm: Ủy ban Hợp tác Việt-Nhật; Đối thoại Đối tác chiến lược Việt-Nhật cấp Thứ trưởng Ngoại giao; Đối thoại chính sách quốc phòng Việt-Nhật cấp Thứ trưởng; Đối thoại An ninh cấp Thứ trưởng.
Lòng tin chính trị là cơ sở để hai nước liên tục có những bước phát triển sâu rộng và thực chất trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, ngoại giao, an ninh quốc phòng. Nhật Bản là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam và là nước G7 đầu tiên công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam.
Đến nay, Nhật Bản là nước tài trợ ODA lớn nhất cho Việt Nam, nhà đầu tư lớn thứ 2, đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam. Nhật Bản xác định quan hệ hợp tác kinh tế với Việt Nam là trọng tâm trong việc thúc đẩy quan hệ hai nước. Kim ngạch thương mại hai chiều 6 tháng đầu năm 2015 đạt xấp xỉ 14 tỷ USD.
Trong chuyến thăm Nhật Bản vào tháng 7 vừa qua của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng hai nước nhất trí cơ bản kết thúc đàm phán song phương trong khuôn khổ Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Các dự án đầu tư của Nhật Bản tại Việt Nam xếp hàng đầu về tính hiệu quả với công nghệ tốt.
Nhật Bản cam kết xem xét tích cực việc cung cấp 3 tỷ USD ODA cho năm tài khóa 2015 đối với 9 dự án hợp tác trong các lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng, năng lượng, đào tạo, phát triển nhân lực, ứng phó biến đổi khí hậu…
Hợp tác nông nghiệp cũng đang được thúc đẩy mang lại cơ hội lớn cho nông nghiệp Việt Nam đang chuyển dịch phương thức sản xuất theo hướng hiện đại. Chính phủ Nhật Bản đang đặt Việt Nam là đối tác quan trọng trong quá trình cải cách nâng cao sức cạnh tranh nông nghiệp. Những hợp tác trung hạn và dài hạn trong lĩnh vực này đang được hai nước thảo luận tích cực.
Hợp tác giữa các địa phương hai nước những năm gần đây được thúc đẩy mạnh mẽ. Hai bên tích cực khai thác thế mạnh của nhau, hỗ trợ nhau trên tinh thần hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, cùng có lợi.
Hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực khác như đầu tư, khoa học - công nghệ, lao động, du lịch, giáo dục - đào tạo, văn hóa thông tin, lãnh sự... cũng ngày càng hiệu quả. Hiện có 85.000 người Việt Nam tại Nhật Bản và hơn 11.000 người Nhật Bản tại Việt Nam. Đây là những nhịp cầu nối tình hữu nghị giữa hai nước, tăng cường giao lưu nhân dân, văn hóa...
Việt Nam và Nhật Bản cũng hợp tác tốt tại các diễn đàn đa phương, tích cực tham gia nỗ lực chung đối phó những thách thức và các mối đe dọa mới, duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
Trong chuyến thăm chính thức Nhật Bản lần này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ có các cuộc hội kiến, hội đàm với Nhật Hoàng, Thủ tướng Shinzo Abe, lãnh đạo Quốc hội Nhật Bản; tiếp xúc với các giới, doanh nghiệp, các đảng phái ở Nhật Bản. Qua đó nhằm thúc đẩy toàn diện và làm sâu sắc hơn quan hệ "Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam-Nhật Bản vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á" với trọng tâm là tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy kết nối và hợp tác kinh tế, đẩy mạnh hợp tác trong các vấn đề khu vực và quốc tế.
Chúc chuyến thăm chính thức tới Nhật Bản của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thành công tốt đẹp, tạo động lực mạnh mẽ đưa mối quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Nhật Bản phát triển ngày càng thực chất và hiệu quả, đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, góp phần vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.
Theo Vũ Duy
VOV