Ấn Độ có cơ hội tăng xuất khẩu gạo dù nhiều trở ngại

Ấn Độ dự báo Bangladesh sẽ cấm xuất khẩu gạo do giá trong nước đang tăng.

Xuất khẩu gạo Ấn Độ từ đầu năm 2020 đến nay đã giảm 35% do giá gạo trong nước cao khiến cho gạo xuất khẩu khó cạnh tranh với các đối thủ khác.

Năm 2018/19, Ấn Độ xuất khẩu gần 12 triệu tấn gạo (gồm cả basmati và non-basmati). Tính đến quý 3 của tài khóa 2020, xuất khẩu gạo nước này đạt 6.398. 275 tấn (theo Cơ quan Phát triển Xuất khẩu Sản phẩm Nông sản và Thực phẩm Chế biến (APEDA).

Ông Kumar, cho biết, mỗi tháng Ấn Độ tiêu thụ khoảng 8 triệu tấn gạo. Theo tính toán đó thì Ấn Độ đã có đủ gạo dự trữ và dư thừa để xuất khẩu.

Tháng 2/2020, Ấn Độ quyết định kéo dài thời gian trợ cấp 15% trị giá cho các nhà xuất khẩu gạo trong bối cảnh xuất khẩu gặp khó khăn vì lý do giá cả. Thị phần gạo của Ấn Độ ở Châu Phi trong thời gian qua bị giảm sút do sự cạnh tranh từ Trung Quốc, nhất là trong năm 2019. "Trung Quốc thích nhập khẩu gạo mới, nhưng nước này cũng đồng thời xuất khẩu gạo cũ sang châu Phi", trang Timescontent dẫn lời một nhà xuất khẩu gạo có trụ sở tại Tamil Nadu cho biết. Hoạt động xuất khẩu từ Trung Quốc đến nay vẫn bị ảnh hưởng do sự bùng phát của coronavirus và đó là cơ hội cho những nước xuất khẩu gạo khác.

Theo ông Kumar, có một số dấu hiệu cho thấy các nhà nhập khẩu gạo trên thế giới đang chuyển hướng sang gạo Ấn Độ, mặc dù các hiệp định song phương của họ với một số nước khác cản trở xu hướng này. Trang Timescontent dẫn lời ông Kumar cho biết, Thái Lan đánh thuế nhập khẩu gạo Ấn Độ lên đến 50%, trong khi thuế nhập từ Việt Nam là 35%. Mức chênh lệch 15 điểm phần trăm này bất lợi cho gạo xuất khẩu của Ấn Độ ở thị trường Thái Lan. Trong khi đó, Indonesia gia hạn quyết định miễn thuế 35 USD/tấn cho gạo nhập khẩu từ Pakistan, trong khi thuế nhập khẩu gạo Ấn Độ vẫn là 15%.

Bên cạnh đó, dịch Covid-19 khiến cho việc vận chuyển gạo trở nên vô cùng khó khăn. Các nhà xuất khẩu gạo nước này cho biết, cước phí vận chuyển gạo đã tăng 12-25% trong 3 tuần qua tùy vào điểm giao hàng, có nơi tăng 30%. Xuất khẩu sang những khách hàng chủ chốt như Mỹ và Châu Âu, không chỉ cước phí vận chuyển tăng mà việc vận chuyển cũng gặp khó khăn khiến cho lợi nhuận từ xuất khẩu gạo bị thu hẹp lại.

Các nhà xuất khẩu gạo nước này mới đây đã đề nghị Thủ tướng Modi trợ giúp nhằm giảm bớt những khó khăn trên, cụ thể là gia hạn trợ cấp lãi suất cho các khoản vay ngân hàng trong điều kiện thanh khoản với các đối tác nhập khẩu bị gián đoạn hoặc chậm trễ. Mặt khác, chi phí sản xuất và chế biến lúa gạo trong nước cũng đã bị đẩy lên do thiếu nhân lực vì tác động của Covid-19.

Ấn Độ hiện là nhà xuất khẩu gạo số một thế giới, xuất khẩu gạo đến hơn 90 thị trường. Xuất khẩu gạo basmati trong giai đoạn tháng 4/2019 đến tháng 1/2020 đạt trị giá 3,398 tỷ USD, so với 4712 tỷ USD cùng kỳ năm trước.