Nhiều mặt hàng gồm sầu riêng, chuối, xoài đến những loại rau như hành, tỏi, ớt và cả các mặt hàng gồm gạo, trà, cà phê và sản phẩm có nguồn gốc động vật cũng là đối tượng chịu sự điều chỉnh mới về việc tăng cường các biện pháp kiểm dịch động thực vật (SPS) với thực phẩm nhập khẩu vào khu vực này. Có 2 hoạt chất được thiết lập mới và 2 hoạt chất cũ nồng độ điều chỉnh phổ biến giảm hàng trăm lần so với quy định đang áp dụng. Điều này sẽ khiến hoạt động xuất khẩu nông sản của Việt Nam vào EU gặp khó khăn hơn rất nhiều.
Văn phòng SPS Việt Nam (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, Ban thư ký Ủy ban SPS Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) mới gửi đến các thành viên EU lấy ý kiến liên quan đến việc EU đề xuất mức dư lượng tối đa (MRL) với một số hoạt chất. Thời gian góp ý cho những đề xuất này trong tháng 8.2024 và dự kiến sẽ được áp dụng vào tháng 2.2025.
Theo đó, với hoạt chất Zoxamide, Việt Nam đang có sản phẩm đậu bắp xuất khẩu vào EU bị áp dụng biện pháp kiểm soát tại cửa khẩu. Mức dư lượng tối đa theo quy định cũ là 0,02ppm thì dự thảo mới chỉ cho phép 0,01ppm. Đáng chú ý nhất là các loại rau như: Rau diếp, xà lách, cải bó xôi nồng độ cũ là 30ppm thì dự thảo mới cũng chỉ là 0,01ppm.
Đặc biệt, đáng chú ý, đối với Việt Nam, mặt hàng cà phê và trà là những sản phẩm có giá trị xuất khẩu lớn, nồng độ theo quy định 0,05ppm thì hiện tại cũng chỉ 0,01ppm.
Với hoạt chất Acetamiprid, sản phẩm chuối theo quy định cũ nồng độ 0,4ppm thì quy định mới 0,01ppm; sản phẩm ớt chuông, ớt ngọt từ 0,3 nay chỉ còn 0,09ppm, cà chua từ 0,5ppm còn 0,06…
Ngoài ra, EU cũng áp dụng kiểm soát với 2 loại hoạt chất mới là Fenbuconazole và Penconazole. Trong số này, đối với Việt Nam, nhóm quả có múi và nhóm hạt như hạt điều, hạt mắc ca… nồng độ được quy định ở mức rất thấp chỉ 0,01ppm. Đậu bắp cũng là sản phẩm tiếp tục bị kiểm soát với 2 chất này và nồng độ cũng chỉ 0,01ppm. Với 2 hoạt chất này, các sản phẩm quan trọng của Việt Nam sẽ bị áp dụng như gạo áp dụng nồng độ 0,01ppm; cà phê, gia vị và mật ong cùng mức 0,05ppm.
TS Ngô Xuân Nam, Phó giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, khuyến cáo: EU dự kiến áp dụng các quy định này từ tháng 2.2025. Như vậy, các nhà sản xuất có 6 tháng để chuẩn bị điều chỉnh cho phù hợp. Nếu chúng ta nắm bắt thông tin kịp thời, chủ động điều chỉnh và kiểm soát tốt mức dư lượng của 4 loại hoạt chất trên thì chúng ta tự tin sẽ đáp ứng được quy định của EU.