Trong tháng gần đây nhất là tháng 5, tôm là mặt hàng bị tác động giảm giá rõ rệt nhất, nên xuất khẩu (XK) đã giảm 2,3%, trong đó riêng tôm chân trắng giảm 7%, tôm sú giảm 6%. Các sản phẩm khác như chả cá, surimi cũng bị áp lực cạnh tranh về giá nên giảm sâu 25% trong tháng 5 và lũy kế 5 tháng đầu năm giảm 15%.
Theo bà Lê Hằng, Giám đốc Truyền thông của VASEP, yếu tố thị trường đang chi phối giá XK và giá nguyên liệu thủy sản của Việt Nam. Nhu cầu của các thị trường hồi phục chậm, trong khi cạnh tranh các nguồn cung lại tăng, nên giá XK đi hầu hết các thị trường đều giảm.
Chẳng hạn, tới cuối tháng 5, giá trung bình tôm chân trắng Việt Nam XK sang EU giảm 4% so với tháng trước xuống còn 7,1 USD/kg. Giá XK sang Trung Quốc giảm 2% xuống còn 6,3 USD/kg. Giá XK sang Anh giảm 8% xuống còn 8 USD/kg. Trong khi đó, giá XK sang Nhật Bản và Hàn Quốc ổn định ở mức 8,5 USD và 7,4 USD/kg.
Duy nhất có thị trường Mỹ có giá nhập khẩu tôm thẻ có xu hướng tăng từ tháng 2/2024 tới nay. Tới cuối tháng 5, giá trung bình tôm chân trắng Việt Nam XK sang Mỹ tăng 2% so với tháng trước xuống đạt 10 USD/kg.
Đối với cá tra fillet đông lạnh XK, giá FOB trung bình từ đầu năm tới nay vẫn duy trì ở mức 2,7 USD/kg. Đây là mức giá thấp kéo dài từ tháng 9/2023 tới nay.
Xét theo thị trường, tới cuối tháng 5, giá trung bình cá tra XK sang EU giảm 5% so với tháng trước xuống còn 2,43 USD/kg. Giá XK sang Mexico giảm 7,4% xuống còn 2,13 USD/kg. Giá XK sang Trung Quốc giảm 1% xuống còn 1,88 USD/kg. Giá XK sang Brazil giảm 1,5% xuống còn 2,69 USD/kg. Giá XK sang Anh giảm 7,2% xuống còn 2,43 USD/kg
Với cá tra XK, cũng chỉ có thị trường Mỹ có dấu hiệu lạc quan hơn. Tới cuối tháng 5, giá trung bình cá tra XK sang Mỹ tăng 1,7% so với tháng trước đạt 2,95 USD/kg. Đây cũng là mức giá cao nhất kể từ tháng 7/2023.
Chia sẻ về yếu tố cạnh tranh, xu hướng giá thủy sản của các thị trường và các nước XK, bà Hằng cho rằng, các nước sản xuất và XK tôm khác cũng chịu tác động chung của thị trường khiến giá nguyên liệu giảm.
Giá tôm nguyên liệu của Việt Nam mặc dù giảm sâu hơn nhưng vẫn cao hơn nhiều so với cùng loại và size cỡ tôm Ấn Độ. Cụ thể, tôm thẻ cỡ 80 con/kg giảm 16% so với tháng 5, đạt trung bình 85,5 nghìn đồng/kg (tương đương 3,34 USD/kg) vẫn cao hơn nhiều so với mức 2,64 USD/kg tôm cùng loại, cùng cỡ của Ấn Độ. Giá tôm thẻ cùng cỡ của Thái Lan cũng giảm 2%, của Ecuador giữ nguyên mức thấp 2,3 USD/kg.
Vì giá giảm, nên nhìn chung bức tranh thị trường hiện tại có vẻ không sáng sủa. Nhận định về nửa cuối năm 2024 về thị trường nhập khẩu và XK thủy sản của Việt Nam, bà Hằng cho rằng, hy vọng nửa cuối năm, các thị trường nhập khẩu chính sẽ có tín hiệu tốt hơn. Đặc biệt thị trường Mỹ hồi phục sẽ định hướng và tác động tích cực đến các thị trường khác.
Tới hết tháng 6, ước tính XK thủy sản Việt Nam đạt 4,4 tỷ USD, tăng 6% so với cùng kỳ năm 2023. Kỳ vọng sau quý II, các vấn đề tồn kho và khó khăn vận tải sẽ giảm bớt, nhu cầu sẽ phục hồi và giá sẽ tăng lại vào quý III, là thời điểm nhu cầu cao phục vụ lễ Tết cuối năm. Thị trường khả quan hơn, điều kiện SX trong nước ổn định và thuận lợi, chúng ta có niềm tin XK sẽ chinh phục được mốc 10 tỷ USD trong năm nay.