Sản lượng giảm hỗ trợ giá tiêu tiếp tục tăng
Trong báo cáo mới đây, VPA nhận định cán cân cung cầu hồ tiêu năm 2022 chuyển dần về trạng thái cân bằng. Sản lượng hồ tiêu toàn cầu năm 2022 dự báo thấp hơn nhu cầu nhưng lượng hàng tồn kho năm 2021 có thể giúp đáp ứng nhu cầu năm 2022.
Thị trường có các yếu tố hỗ trợ giá theo xu hướng tăng. Tuy nhiên, khả năng biến động giá có thể xảy ra nếu có sự tham gia mạnh của các nhà đầu cơ.
Theo VPA, sản xuất hồ tiêu Việt Nam dự kiến sẽ tiếp tục gặp bất lợi do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu cùng các nguyên nhân khách quan như sốt giá đất, giá phân bón, giá thuốc bảo vệ thực vật, chí phí nhân công tăng.
Do đó, VPA dự báo năm 2022 sản lượng hồ tiêu Việt Nam giảm so với năm 2021 sẽ làm cho giá hồ tiêu tiếp tục tăng lên.
Đi cùng với sự tăng giá, sự gia tăng mạnh của các yếu tố đầu vào do lạm phát khiến lợi nhuận của các doanh nghiệp sụt giảm đáng kể. Đặc biệt, cước vận tải biển đã tăng hơn 500% trong năm qua và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Lạm phát thế giới năm 2022 sẽ dự báo sẽ tác động mạnh đến chuỗi cung ứng toàn cầu, trong đó có hồ tiêu.
Bên cạnh đó, VPA cũng cho rằng thị trường sẽ phải đối mặt với không ít khó khăn và thách thức khi đại dịch toàn cầu từ năm 2020, gần đây nhất là việc xuất hiện biến chủng Omicron vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm tiếp tục ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế toàn cầu trong đó có thị trường quan trọng của hồ tiêu Việt Nam như Mỹ và các nước châu Âu, khu vực Nam Á.
Chính sách zero COVID của Trung Quốc cũng tác động không nhỏ tới thị trường khi 90% lượng hồ tiêu Việt Nam xuất khẩu đi Trung Quốc qua đường tiểu ngạch. Việc tắc nghẽn ở các cửa khẩu, việc thắt chặt việc đi lại tại thị trường nội địa Trung Quốc khi phát hiện ca dương tính sẽ làm cho việc tiêu thụ hồ tiêu của Trung Quốc giảm xuống.
Ngoài ra, việc tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế trong năm 2022 khả năng sẽ khó thực hiện làm giảm đi việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm, tìm kiếm thị trường và khách hàng mới của các doanh nghiệp.
Ảnh minh họa: Wallpapercrafter
Còn theo thông tin từ Hiệp hội Hồ tiêu quốc tế (IPC), tổng sản lượng hồ tiêu toàn cầu năm 2021 ước đạt 514.950 tấn, giảm 61.050 tấn, tức giảm 11% so với năm 2020 (576.000 tấn). Trong đó sản lượng giảm ở Việt Nam, Brazil và Malaysia nhưng tăng nhẹ ở Indonesia, Ấn Độ và Sri Lanka.
Lượng xuất khẩu hồ tiêu toàn cầu năm 2021 ước đạt 435.182 tấn, giảm 9% so với năm 2020 với 479.145 tấn.
Nhìn chung giá thấp trong những năm qua không còn hấp dẫn nên nông dân trồng tiêu đã giảm chi phí đầu tư dẫn đến sản lượng hồ tiêu toàn cầu sụt giảm trong năm 2021.
Trong năm 2021, hồ tiêu toàn cầu bước vào chu kỳ tăng giá. Tình trạng khan hàng tại nhiều nước sản xuất tiêu lớn trên thế giới cùng với việc tăng giá cước vận tải đã đẩy giá hồ tiêu tăng mạnh từ 45-55%.
Theo IPC, hiện Mỹ đã có đơn hàng cho năm 2022, trong khi thị trường Trung Quốc sức mua chậm lại và châu Âu tương đối dè dặt nhập hàng. Dự báo sức mua từ thị trường Trung Đông có thể chưa tăng trở lại sớm. Về cơ bản nhu cầu hồ tiêu toàn cầu vẫn ổn định trong khi nguồn cung toàn cầu không tăng.
Giá tiêu trong nước dao động quanh mức 80.000 đồng/kg
Trong tháng đầu tiên của năm 2022, giá hồ tiêu trong nước giảm trong nửa đầu tháng nhưng tăng ở tuần sau đó.
Cụ thể, giá đã giảm từ 79.500 – 82.000 đồng/kg xuống còn 75.500 – 78.000 đồng/kg vào giữa tháng 1. Tuy nhiên, sau đó đã bật tăng về lại mức giá 79.500 – 82.000 đồng/kg trong tuần tính đến ngày 23/1.
Thị trường được cho là sẽ sôi động hơn trong thời gian tới khi vụ thu hoạch cà phê kết thúc cũng là lúc dòng tiền đầu cơ chuyển sang mặt hàng hồ tiêu.
Diễn biến giá hồ tiêu tại các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ trong tháng 1/2022. (Biểu đồ và tổng hợp: Hoàng Hiệp)
Trước đó, giá hồ tiêu sau khi tiệm cận mức đỉnh gần 90.000 đồng/kg vào cuối tháng 10/2021 nhưng đã liên tục giảm và có thời điểm xuống dưới 78.000 đồng/kg do bị ảnh hưởng bởi nhu cầu của Trung Quốc.
Theo VPA, việc Trung Quốc mua chậm hoặc thậm chí ngừng mua tùy thời điểm cũng là một nguyên nhân quan trọng làm giảm giá tiêu, từ mức thu mua bình quân 3.000-4.000 tấn/tháng trong tháng 10 Trung Quốc chỉ mua 546 tấn, tháng 11 mua 463 tấn, tháng 12 mua 513 tấn.
Cũng theo VPA, giá tiêu tăng 48% so với thời điểm đầu năm 2021 và đứng ở mức trên dưới 80.000 đồng/kg. Tuy nhiên với mức giá này người nông dân trồng tiêu vẫn đang gặp nhiều khó khăn khi giá phân thuốc, nhân công tăng do lạm phát và ảnh hưởng đại dịch.
Đồng thời, tình trạng sốt đất tại một số tỉnh Tây Nguyên và miền Đông Nam Bộ trong thời gian qua càng làm cho tâm lý người nông dân trồng tiêu bị xao động, không chuyên tâm vào canh tác hồ tiêu, sẵn sàng bán vườn, chuyển đổi canh tác khi đất được giá. Thực tế một số nông hộ cũng đã chuyển sang làm điện gió.
Hiện tại, một số địa phương đã bắt đầu thu hoạch hồ tiêu vụ 2022. Trong đó, mùa vụ hồ tiêu 2022 đã bắt đầu ở Đăk Nông khi một số nông dân đã bắt đầu thu hái, nhưng số lượng không nhiều. Do ảnh hưởng của thời tiết thất thường nên đánh giá sơ bộ cho thấy sản lượng vụ thu hoạch hồ tiêu ở các tỉnh trọng điểm sẽ giảm so với năm 2021.
Đăk Nông, hiện đang được coi là thủ phủ của hồ tiêu Việt Nam, chiếm khoảng 40% sản lượng, vụ 2022 mặc dù có vùng bị ảnh hưởng của thời tiết nhưng cũng có vùng cho năng suất và sản lượng tốt nên dự báo cho sản lượng thu hoạch tương đương năm 2021.