Tiềm năng rộng mở của ngành xuất khẩu yến Sào Việt Nam

* Ngày 16/11/2023, sau 5 năm đàm phán, những lô sản phẩm tổ yến Việt Nam đầu tiên đã chính thức được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc theo Nghị định thư đã ký giữa Bộ NN& PTNT Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc vào ngày 9/11/2022. Theo đó, Công ty Cổ phần Dinh dưỡng AVANEST Việt Nam là doanh nghiệp đầu tiên được Tổng cục Hải quan Trung Quốc cấp mã số cho phép xuất khẩu hai nhóm sản phẩm tổ yến (gồm có: tổ yến tinh chế và yến hũ chưng sẵn).

* Lô hàng yến sào nguyên chất đầu tiên của Khánh Hòa xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc được thực hiện vào ngày 24/11 bởi Công ty CP NGK Yến sào Khánh Hòa, là một dấu mốc đối với ngành yến của Việt Nam. Đây là kết quả triển khai quyết liệt và có hiệu quả các yêu cầu về kiểm dịch, kiểm tra và vệ sinh thú y đối với các sản phẩm tổ yến của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc nêu tại Nghị định thư.

* Ngày 5/1/2024, lô tổ Yến sào chất lượng cao đầu tiên của Công ty The Hải Yến xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc bằng đường hàng không được thông quan, đánh dấu bước tiến quan trọng cho sản phẩm yến sào Việt Nam. Lô hàng đạt các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng của các cơ quan chức năng và được bàn giao cho đối tác là công ty TNHH Thương mại Changhe (Thâm Quyến) theo đúng số lượng thỏa thuận trong hợp đồng trước đó. 100% sản phẩm tổ Yến sào chất lượng cao đạt yêu cầu kiểm định chất lượng từ các cơ quan chức năng và đối tác thu mua.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá, việc kích hoạt thị trường rộng lớn này, chuỗi ngành hàng yến sào Việt Nam sẽ được cấu trúc lại, tạo giá trị gia tăng cao hơn cho cả người nuôi lẫn doanh nghiệp sản xuất.

Theo Cục Thú y, sau sự kiện lô yến sào đầu tiên được thông quan, 45 doanh nghiệp đã đăng ký xuất khẩu tổ yến sang Trung Quốc. Trong đó, 5 doanh nghiệp đã hoàn tất khâu kiểm tra trực tuyến với Tổng cục Hải quan Trung Quốc.

Ngành yến Việt Nam đang có nhiều cơ hội phát triển và tiềm năng mang lại giá trị kinh tế rất cao, đặc biệt là sau khi Nghị định thư về xuất khẩu tổ yến sang Trung Quốc được ký kết. Việc Trung Quốc chính thức cho phép nhập khẩu sản phẩm tổ yến từ Việt Nam sẽ tạo cơ hội lớn cho ngành chăn nuôi chim yến và sản xuất, chế biến tổ yến của Việt Nam.

Nghề nuôi chim yến với mục đích thương mại tại của nước ta là một hoạt động sản xuất mới xuất hiện từ năm 2004 ở một số tỉnh Nam Bộ. Trong khoảng 10 năm trở lại đây, nghề này đã phát triển nhanh với nhiều loại hình và quy mô khác nhau. Nhiều tỉnh, thành có lợi thế về tự nhiên để phát triển nghề nuôi chim yến, tạo việc làm và nguồn thu đáng kể cho người dân.

Hiện nay, cả nước có 42/63 tỉnh có nuôi chim yến với trên 22.000 nhà yến. Sản lượng tổ yến của Việt Nam khoảng 150 tấn, giá trị trên 600 triệu USD.

Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) khuyến cáo các nhà nuôi yến cần thúc đẩy liên kết, tạo nền tảng, cơ sở để xây dựng mã số vùng nuôi, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật của thị trường Trung Quốc.

Với tương lai phát triển ngành yến, Bộ NN&PTNT kêu gọi các doanh nghiệp và các hộ chăn nuôi chim yến tăng cường liên kết, đầu tư, phát triển đàn chim yến; tăng cường áp dụng công nghệ mới, tìm tòi, nghiên cứu tạo nền tảng, cơ sở để xây dựng mã số vùng nuôi, để có thể cho ra nhiều loại sản phẩm tổ yến đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước cũng như khai thác tiềm năng, cơ hội thị trường Trung Quốc mà Nghị định thư đã mở ra.

Trung Quốc là thị trường lớn và đây cũng là thị trường tiêu thụ sản phẩm tổ yến lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 80% thị phần toàn cầu.

Các số liệu chuyên ngành tổ yến tại Trung Quốc cho biết, nhập khẩu tổ yến chính ngạch vào Trung Quốc năm 2020 là 220 tấn, năm 2021 khoảng hơn 300 tấn và năm 2022 là 452 tấn. Từ thực tế đó cho thấy, Trung Quốc là thị trường vô cùng tiềm năng cho tổ yến Việt Nam, xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc sẽ tạo cơ hội cho ngành nuôi yến phát triển theo chiều sâu.

Người dân Trung Quốc quan tâm đến sức khỏe và thường chăm sóc sức khỏe bằng các loại thảo dược, tổ yến, đông trùng hạ thảo... trong đó tổ yến được sử dụng khá phổ biến. Xuất khẩu được tổ yến đạt tiêu chuẩn sang thị trường này, tiềm năng phát triển ngành yến sào trong tương lai sẽ mang lại mặt hàng xuất khẩu mang về nhiều tỉ USD cho đất nước.