Theo các chuyên gia, lượng hàng xuất khẩu sang Trung Quốc từ các quốc gia như Brazil (đối tác cung cấp đậu tương hàng đầu), Úc (nhà xuất khẩu lúa mì lớn nhất) và Châu Âu (nhà cung cấp thịt lợn chủ chốt) có thể sẽ tăng mạnh khi căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang.
Trung Quốc đã nhanh chóng đáp trả đợt áp thuế mới của Mỹ bằng cách tăng thuế nhập khẩu 10% và 15% đối với hàng hóa nông sản Mỹ trị giá 21 tỷ USD.
“Sẽ có sự chuyển hướng trong dòng chảy thương mại sau khi Trung Quốc áp thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Mỹ", ông Pan Chenjun, chuyên gia phân tích cấp cao về protein động vật tại Rabobank (Hong Kong), nhận định.
"Những mặt hàng bị ảnh hưởng nhiều nhất sẽ là nội tạng lợn và chân gà. Trung Quốc sẽ tìm nguồn cung cấp thịt lợn (bao gồm cả nội tạng) nhiều hơn từ Brazil, Tây Ban Nha, Hà Lan và các nước EU khác", ông Pan Chenjun nói thêm.
Trung Quốc hiện là thị trường tiêu thụ lớn nhất của nông sản Mỹ, với kim ngạch nhập khẩu đạt 29,25 tỷ USD trong năm 2024. Bất kỳ sự thay đổi nào trong thương mại đều có thể tạo cơ hội cho các đối thủ cạnh tranh của Mỹ.
Đây cũng là một phần trong chiến lược giảm phụ thuộc vào nông sản Mỹ mà Trung Quốc đã theo đuổi từ cuộc chiến thương mại trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump.
Bên cạnh đó, việc Tổng thống Trump áp thuế đối với hàng hóa từ Canada và Mexico cũng có thể gây thiệt hại cho ngành xuất khẩu nông sản trị giá 191 tỷ USD của Mỹ.
Trung Quốc vẫn phải nhập khẩu chân gà từ Mỹ
Năm 2024, Trung Quốc nhập khẩu 16,26 tỷ USD thịt bò, thịt lợn và thịt gà từ Mỹ, bao gồm cả nội tạng. Trong đợt áp thuế mới, Trung Quốc đã tăng 15% thuế với thịt gà và 10% thuế với thịt lợn, thịt bò.
Theo giới phân tích, nhập khẩu thịt từ Châu Âu và Nam Mỹ vào Trung Quốc có thể sẽ gia tăng đáng kể. Mặc dù Trung Quốc đã mở cuộc điều tra chống bán phá giá đối với thịt lợn và sản phẩm sữa từ EU vào năm ngoái, nhưng thực tế hoạt động thương mại không bị ảnh hưởng nhiều.
Tuy nhiên, ông Pan Chenjun cho biết Trung Quốc khó có thể thay thế hoàn toàn nguồn cung chân gà từ Mỹ trong ngắn hạn.
"Các nhà nhập khẩu Trung Quốc vẫn sẽ chấp nhận trả thuế để nhập khẩu chân gà từ Mỹ, vì khó có thể tìm đủ nguồn thay thế ngay lập tức", ông Pan nhận định.
Trung Quốc là thị trường quan trọng đối với các sản phẩm như chân gà, tai lợn và nội tạng - những mặt hàng có giá trị trong ẩm thực Trung Quốc nhưng lại ít được ưa chuộng ở Mỹ.
Brazil và Úc hưởng lợi từ nhu cầu ngũ cốc tăng cao
Khoảng 50% lượng đậu tương xuất khẩu của Mỹ có điểm đến là Trung Quốc. Dù Bắc Kinh đã giảm phụ thuộc vào đậu tương Mỹ từ nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump, nhưng với mức thuế mới, nước này sẽ càng dựa nhiều hơn vào Brazil và Úc.
"Xét về đậu nành, các nhà cung cấp Nam Mỹ sẽ hưởng lợi nhiều nhất. Ngoài ra, những nhà cung cấp các loại hạt dầu khác như cải dầu cũng có thể thấy sự gia tăng doanh số", ông Dennis Voznesenski, chuyên gia phân tích tại Ngân hàng Commonwealth Bank ở Sydney, cho biết.
Trung Quốc vẫn phụ thuộc vào Mỹ cho khoảng 2/3 lượng nhập khẩu lúa miến. Tuy nhiên, với việc Bắc Kinh áp thuế 10% đối với mặt hàng này, Úc có thể sẽ trở thành nhà cung cấp chính.
"Lúa miến là mặt hàng hưởng lợi rõ ràng nhất. Ngoài ra, lúa mạch cũng có thể được hưởng lợi", ông Rod Baker, chuyên gia phân tích tại Australian Crop Forecasters ở Perth, nhận định.
Bên cạnh đó, việc Trung Quốc áp thuế cao hơn đối với lúa mì Mỹ cũng sẽ tạo lợi thế cho các nhà cung cấp Úc, mặc dù lượng nhập khẩu lúa mì của Trung Quốc trong thời gian gần đây có xu hướng giảm do nguồn cung nội địa dồi dào.