Xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang EU tăng 82,18% trong 7 tháng đầu năm 2025 nhờ EVFTA

Nguồn: Tính toán từ số liệu của Cục Hải quan Việt Nam

Đứng đầu trong các nhóm hàng cà phê xuất khẩu của Việt Nam sang EU trong tháng 7/2025 vẫn là loại cà phê chưa rang, chưa khử caffein với kim ngạch là 168,2 triệu USD, giảm 17% so với tháng 6/2025 nhưng tăng 49% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm tỷ trọng 90% trong tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng cà phê của nước ta sang EU. Trong 7 tháng đầu năm, xuất khẩu loại cà phê này đạt 2,294 tỷ USD, tăng 91% so với cùng kỳ năm ngoái.

Doanh nghiệp sản xuất cà phê Việt Nam đã chú trọng hơn tới dòng sản phẩm chế biến sâu, cà phê đặc sản, cà phê hòa tan do vậy giá trị gia tăng cao hơn, phù hợp với thị trường EU.

Theo số liệu của Trung tâm thương mại quốc tế (ITC) của WTO, xuất khẩu chất chiết xuất, tinh chất cô đặc từ cà phê,mã HS 210111 của Việt Nam vào EU trong 5 năm từ 2020 đến 2024 tăng 292%, tăng gần 3,9 lần. Tốc độ tăng xuất khẩu mạnh: +2,6% (2021), +22,3% (2022), +58,8% (2023), +96,6% (2024). Đặc biệt 2024 là năm bùng nổ, giá trị gần gấp đôi so với 2023.Kết quả là Việt Nam chuyển từ nhà cung cấp nhỏ đứng thứ 11 lên vị trí thứ 3 trong 5 năm. Sản phẩm HS210111 là sản phẩm chế biến (chiết xuất/tinh chất cô đặc). Việc tăng mạnh giá trị xuất khẩu phản ánh Việt Nam đã tăng công suất chế biến nội địa, xuất khẩu nhiều sản phẩm có giá trị cao hơn. 

Triển vọng xuất khẩu cà phê Việt Nam sang EU

Triển vọng xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang EU rất lớn do nhu cầu nhập khẩu từ châu Âu, đặc biệt cà phê chế biến, đang tăng vì người tiêu dùng châu Âu tìm kiếm các sản phẩm có giá hợp lý, cũng như tiêu chuẩn cao hơn về truy xuất nguồn gốc, môi trường.

EU là thị trường ngày càng có yêu cầu cao hơn về chất lượng, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc (EUDR – quy định chống phá rừng). Mặc dù Việt Nam được đánh giá là quốc gia “rủi ro thấp” theo phân loại rủi ro về hàng hóa gây rủi ro rừng của EU, giúp giảm tần suất kiểm tra và có lợi thế hơn so với các quốc gia “rủi ro trung bình” hoặc “cao”. Tuy nhiên, nhiều hộ nông dân nhỏ vẫn chưa lưu giữ hồ sơ thu hoạch chi tiết, không có giấy chứng nhận sử dụng đất hợp pháp, hoặc mảnh đất nhỏ phân mảnh, gây khó khăn trong việc truy xuất nguồn gốc.

EVFTA mang lại lợi thế thuế quan lớn cho cà phê Việt Nam tại EU, đặc biệt với sản phẩm chế biến. Tuy nhiên, để tận dụng tốt, cần song song đáp ứng tiêu chuẩn bền vững, đầu tư chế biến sâu, xây dựng thương hiệu và phát triển kênh phân phối trực tiếp, thay vì chỉ bán cà phê thô.

Xây dựng chuỗi truy xuất nguồn gốc đáp ứng EUDR và các tiêu chuẩn bền vững (Fairtrade, Rainforest Alliance, Organic…).Đảm bảo chất lượng đồng đều: giảm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kiểm soát nấm mốc, kim loại nặng. Áp dụng công nghệ chế biến ướt, chế biến sâu để nâng cao giá trị và đáp ứng thị hiếu EU.

EVFTA giúp cà phê chế biến (rang xay, hòa tan, chiết xuất – HS 0901, 2101) có lợi thế lớn vì thuế 0%. Do đó, cần đẩy mạnh xuất khẩu cà phê hòa tan, capsule, cà phê chiết xuất cho ngành thực phẩm và đồ uống EU. Hợp tác với doanh nghiệp EU để sản xuất sản phẩm gắn thương hiệu Việt Nam, thay vì chỉ gia công.

Ngoài ra, cần sự phối hợp chặt chẽ hơn của các bên liên quan để thực hiện các giải pháp sau:

+ Quảng bá các vùng cà phê nổi tiếng (Buôn Ma Thuột, Cầu Đất, Sơn La…) dưới dạng chỉ dẫn địa lý, để tạo giá trị thương hiệu. Xây dựng chiến dịch marketing tại EU: “Vietnamese Coffee – Sustainable & Premium”.

+ Thiết lập trung tâm kho vận hoặc điểm trung chuyển tại EU (ví dụ Rotterdam, Hamburg) để rút ngắn chuỗi cung ứng. Kết nối trực tiếp với hệ thống phân phối (siêu thị, chuỗi cà phê, nhà rang xay) thay vì chỉ bán qua trung gian.

+ Tăng cường tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, hội chợ, kết nối B2B do EU và Việt Nam tổ chức. Nắm rõ các cam kết EVFTA: quy tắc xuất xứ, an toàn thực phẩm, môi trường, lao động… để tránh rào cản phi thuế quan.

+ Đáp ứng tốt các tiêu chuẩn bền vững của EU.Chủ động thích ứng với các quy định mới của EU, đặc biệt là EUDR. Đẩy mạnh chuyển đổi xanh và chứng nhận bền vững.