Xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang EU tăng mạnh trong 8 tháng đầu năm nay nhờ EVFTA

Theo số liệu của Cục Hải quan Việt Nam, giá xuất khẩu bình quân cà phê của Việt Nam sang EU trong tháng 8/2025 đạt 5.126 USD/tấn, giảm 0,75% so với tháng 7/2025 và giảm 2,36% so với tháng 8/2024. Trong 8 tháng đầu năm, mức giá xuất khẩu bình quân đạt 5.545 USD/tấn, tăng 49,5% so với cùng kỳ 2024.

Xuất khẩu cà phê Việt Nam sang các nước trong tháng 8 và 8 tháng đầu năm 2025 hầu hết tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, so với tháng liền trước, xuất khẩu trong tháng 8/2025 hầu hết giảm.

Đứng đầu trong nhóm chủng loại cà phê xuất khẩu của Việt Nam sang EU trong tháng 8/2025 là loại cà phê chưa rang, chưa khử caffein với kim ngạch là 140 triệu USD, giảm 17% so với tháng 7/2025 nhưng tăng 27% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm tỷ trọng 89% trong tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng cà phê của nước ta sang EU. Trong 8 tháng đầu năm, xuất khẩu loại cà phê này đạt 2,434 tỷ USD, tăng 80% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo số liệu từ Cục hải Quan Việt Nam, xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang EU đã có bước nhẩy vọt kể từ khi EVFTA có hiệu lực (tháng 8/2020). Từ mức khoảng 64 triệu USD hồi tháng 8/2020, kim ngạch xuất sang EU đã tăng nhảy vọt lên mức đỉnh cao 466 triệu USD vào tháng 3/2025, tăng 7,2 lần. Sau đó, từ tháng 4/2025 đến tháng 8/2025, kim ngạch đã liên tiếp sụt giảm.

So với trước khi hiệp định EVFTA có hiệu lực, cơ cấu xuất khẩu cà phê sang các thị trường thành viên trong EU đã có nhiều thay đổi. Tuy nhiên, ba nước nhập khẩu hàng đầu vẫn lần lượt là Đức, Ý và Tây Ba Nha. Thị phần của Đức đã giảm từ 35% xuống còn 33%. Thị phần của Tây Ba Nha ổn định ở mức 18%. Thị phần Ý giảm từ 21% xuống còn 18%. Thị phần của Bỉ giảm từ 12% xuống 8%.

Cũng theo số liệu từ Hải Quan Việt Nam, giá cà phê Việt Nam xuất khẩu sang EU đã tăng gần gấp 3 lần trong thời gian từ tháng 1/2020 đến tháng 8/2025 với mức giá cao nhất đạt được vào tháng 10/2024 là 5.859 USD/tấn. Tám tháng đầu năm nay, sau khi đạt 5.804,6 USD/tấn vào tháng 3/2025, giá liên tục sụt giảm.

Theo số liệu của Trung tâm thương mại quốc tế (ITC) của WTO, xuất khẩu các chế phẩm có thành phần cơ bản là các chất chiết xuất, tinh chất hoặc các chất cô đặc hoặc có thành phần cơ bản là cà phê,mã HS 210112 của Việt Nam vào EU trong 5 năm từ 2020 đến 2024 đã tăng 149,6%. Tuy nhiên,Việt Nam chưa nằm trong nhóm 10 nước cung cấp lớn nhất các chế phẩm cà phê cho EU trong giai đoạn này. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 1,8 triệu USD, chỉ chiếm khoảng 0,1–0,2% tổng nhập khẩu của EU đối với nhóm sản phẩm này. Trong khi đó, các nước dẫn đầu như Đức (152,4 triệu USD) và Anh (123,2 triệu USD) có giá trị cao gấp 80–100 lần so với Việt Nam.

Triển vọng xuất khẩu cà phê Việt Nam sang EU

Triển vọng xuất khẩu cà phê chế biến (rang, hòa tan, chiết xuất, tinh chất) của Việt Nam vào EU trong thời gian tới khá tích cực do nhu cầu tiêu thụ sản phẩm giá trị gia tăng từ khối này vẫn đang có chiều hướng tăng, EVFTA tiếp tục đem lại nhiều ưu đãi, và năng lực chế biến cà phê của Việt Nam đang dần tăng. Tuy nhiên có nhiều thách thức vì thị trường EU có yêu cầu tiêu chuẩn khá cao như truy xuất nguồn gốc, tính bền vững và chứng nhận đòi hỏi doanh nghiệp xuất khẩu phải đầu tư chứng nhận để vào kênh bán lẻ lớn, cạnh tranh mạnh mẽ từ Brazil, Indonesia, Ấn Độ đặc biệt trong phân khúc cà phê hòa tan, và một số trở ngại hành chính/phi thuế mà EU đang thảo luận với Việt Nam.

Việt Nam hiện có quy mô nhỏ nhưng tăng trưởng nhanh nhất trong nhóm các nước cung cấp sản phẩm cà phê chế biến (HS 210112) cho EU. Trong dài hạn, nếu đẩy mạnh chế biến và nâng chuẩn sản phẩm, Việt Nam có thể cải thiện đáng kể sức cạnh tranh, vươn lên nhóm các nước cung cấp đáng chú ý tại EU.

Giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu cà phê sang EU

Với tốc độ tăng trưởng cao và xu hướng phát triển ngành chế biến cà phê, Việt Nam có tiềm năng mở rộng xuất khẩu sang EU. EVFTA mang lại lợi thế thuế quan lớn cho cà phê Việt Nam tại EU, đặc biệt với sản phẩm chế biến nhờ vào ưu đãi thuế quan.Tuy nhiên, để tận dụng tốt lợi thế của hiệp định, Việt Nam cần song song đáp ứng tiêu chuẩn bền vững, xây hệ thống truy suất nguồn gốc, đầu tư chế biến sản phẩm giá trị gia tăng cao, đa dạng hóa sản phẩm, xây dựng thương hiệu và phát triển kênh phân phối trực tiếp, thay vì chỉ bán cà phê thô. Nên sử dụng hợp đồng FOB/CP để giảm rủi ro logistics; cân nhắc hợp đồng dài hạn với các công ty EU để giữ đầu ra trong bối cảnh nhập khẩu EU có lúc chững lại. Đồng thời, theo dõi chính sách EU—Việt Nam để chuẩn bị đáp ứng các thay đổi hành chính,tiêu chuẩn mà EU có thể yêu cầu sau các cuộc trao đổi thương mại.