Sự kiện có sự tham gia của các diễn giả gồm: Ông Alain Cany - Chủ tịch EuroCham; ông Nguyễn Văn Thảo - Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại EU; Tiến sĩ Carsten Schittek - Đại biện lâm thời, Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam; và ông Lương Hoàng Thái - Vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại Đa biên, Bộ Công Thương.
Tại hội thảo, các diễn giả đã đưa đánh giá về 12 tháng đầu tiên thực thi Hiệp định và bình luận về các cơ hội hợp tác chặt chẽ hơn trong tương lai. Trong đó, khẳng định tầm quan trọng của hiệp định này đối với tương lai quan hệ thương mại Việt Nam - EU, đồng thời đề xuất hợp tác và đối thoại nhiều hơn nữa để đảm bảo việc thực thi hai Hiệp định diễn ra suôn sẻ và thành công.
Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mang tính lịch sử này chính thức có hiệu lực từ ngày 1 tháng 8 năm 2020. Ngay tại thời điểm có hiệu lực, 65% hàng hóa xuất khẩu của EU sang Việt Nam và 71% hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang EU được miễn thuế. Trong thập kỷ tới, con số này sẽ tăng lên gần 99%.
Trong sáu tháng đầu năm 2021, giá trị thương mại giữa Việt Nam và EU đạt 27 tỷ USD. Đây là mức tăng hơn 18% so với cùng kỳ năm 2020 và là một thành tựu đáng kể trong bối cảnh dịch bệnh toàn cầu. Con số này được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng khi Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA) có hiệu lực sau khi Hiệp định này được phê chuẩn ở từng Quốc gia thành viên EU.
Ngoài cắt giảm thuế quan, EVFTA còn hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực như bảo vệ môi trường, cải cách luật pháp và phát triển bền vững. Trong khi đó, hiệp định mở ra khả năng tiếp cận thị trường cho đầu tư của EU trong các lĩnh vực và ngành công nghiệp khác như giáo dục đại học, dịch vụ máy tính, phân phối, viễn thông.
Bên cạnh những kết quả tích vực về thương mại đầu tư song phương, vẫn còn tồn tại một số khó khăn và thách thức. Kết quả Chỉ số môi trường kinh doanh EuroCham (Business Climate Index - BCI) mới nhất cho thấy, gần 2/3 số công ty cho biết đã được hưởng lợi từ EVFTA tuy nhiên họ cũng chỉ ra khó khăn trong các vấn đề liên quan tới thủ tục hành chính và hàng rào kỹ thuật thương mại.
Phát biểu tại sự kiện, Chủ tịch EuroCham Alain Cany cho biết: Hiện tại, các nước trên thế giới đều đang tập trung mọi nguồn lực để chống lại đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là chúng ta nên bỏ qua EVFTA. Trên thực tế, Hiệp định đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, một khi chiến dịch tiêm chủng được triển khai và đại dịch được kiểm soát, nền kinh tế của chúng ta cần phải mở cửa trở lại và phục hồi.
Cũng như vắc xin sẽ giúp chống lại cuộc khủng hoảng toàn cầu về y tế - sức khỏe; thương mại tự do, công bằng và dựa trên luật lệ sẽ giúp chống lại cuộc khủng hoảng toàn cầu về kinh tế. Đối với Việt Nam và các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu, EVFTA sẽ là một trong những công cụ quan trọng nhất. Giờ đây khi Hiệp định đã được thực thi, cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng đều được hưởng lợi từ việc loại bỏ dần thuế quan và mở cửa thị trường.
Theo đó, để có thể phát triển dựa trên nền tảng đầy hứa hẹn này, hai bên cần phải cùng nhau hợp tác. “EVFTA sẽ không thành công nếu không có nỗ lực phối hợp giữa Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp tư nhân. Việc Hiệp đinh thực thi chưa phải là kết quả cuối cùng. Chúng ta cần duy trì nỗ lực trong thập kỷ tiếp theo tương tự như những gì chúng ta đã làm suốt 10 năm qua” – ông Alain Cany khẳng định.
Theo Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương), thời gian qua, Bộ Công Thương đã khai trương và đưa vào vận hành Cổng thông tin điện tử về các Hiệp định Thương mại tự do (FTAP), trong đó có Hiệp định EVFTA. Đây là một công cụ rất hiệu quả để giúp doanh nghiệp nắm bắt thông tin về các cam kết của Hiệp định, nắm bắt thông tin thị trường để từ đó tận dụng hiệu quả Hiệp định.
Để có cơ sở phân tích các vấn đề tồn tại, khó khăn, đánh giá hiệu quả tận dụng cơ hội từ các FTA nói chung và EVFTA nói riêng, từ đó xây dựng giải pháp tháo gỡ một cách thực chất, khoa học, hiện tại, Bộ Công Thương đang nghiên cứu và xây dựng bộ chỉ số đánh giá tình hình thực thi các FTA nói chung và EVFTA nói riêng ở các cấp (FTA Index). Dự kiến khi đưa vào vận hành, FTA Index sẽ là công cụ hiệu quả để đẩy mạnh việc thực thi và tận dụng các FTA nói chung, EVFTA nói riêng.