Ngày 7/10, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã tổ chức Hội thảo "Hướng dẫn về giao dịch chứng khoán", tập trung thảo luận về dự thảo sửa đổi Thông tư 74. Đây là dự thảo được đánh giá cao về tính đột phá, bởi nó cho phép nhà đầu tư thực hiện giao dịch mua bán trong ngày và bán chứng khoán chờ về.

Mặc dù vậy, dự thảo vẫn còn nhiều điểm mà các công ty chứng khoán cho rằng không phù hợp, kiến nghị Ủy ban chứng khoán sửa đổi để nâng cao tính khả thi khi đi vào thực tiễn.

Về phạm vi áp dụng, đại diện CTCP Chứng khoán Bản Việt (VCSC) cho rằng trong dự thảo Thông tư quy định là nhà đầu tư nước ngoài không được thực hiện giao dịch kỹ quỹ và như vậy đương nhiên nhà đầu tư nước ngoài không được thực hiện giao dịch trong ngày. Quy định như vậy chưa đảm bảo nguyên tắc công bằng trong hoạt động đầu tư. Hơn nữa trong trường hợp nhà đầu tư nước ngoài là nhà tạo lập thị trường thì họ phải được thực hiện các giao dịch này.

Tại điểm b, khoản 1, Điều 3, Dự thảo quy định giao dịch thỏa thuận sẽ thực hiện trước phiên ATO (trước 9h00) và sau phiên ATC (sau 14h45). Đại diện Công ty chứng khoán Bảo Việt (BVSC) đề nghị nên giữ nguyên thời gian giao dịch thỏa thuận như hiện tại, tức là từ 9h00-11h30 sáng và 13h00-15h00 chiều.

Tại Điều 8, Dự thảo quy định nhà đầu tư không được phép đồng thời đặt lệnh mua và bán cùng một loại chứng khoán trong phiên ATO và ATC. Công ty BVSC cho rằng, kể cả trong phiên giao dịch khớp lệnh liên tục, cũng nên có quy định để nhà đầu tư nếu đặt lệnh mua và bán thì cũng không thể đối ứng và khớp với nhau, để tránh tình trạng tự mua tự bán tạo giá thị trường.

Ngoài ra, cũng tại Điều 8, cả Chứng khoán Bảo Việt và Chứng khoán Bản Việt đều nêu thắc mắc, nếu lệnh mua và bán trong phiên khớp lệnh liên tục chưa được khớp thì đến phiên ATC các lệnh này có còn hiệu lực không hay sẽ bị hủy và hủy lệnh mua hay lệnh bán hay hủy cả hai? Cách thức hủy như thế nào?

Tại khoản 2, điều 7, nhà đầu tư phải khai báo rõ số lượng tài khoản đã mở, số tài khoản và tên các công ty chứng khoán mà nhà đầu tư đã mở tài khoản trước đó. VCSC cho rằng quy định này không thực tiễn vì công ty chứng khoán không thể kiểm tra được tính xác thực và nhiều khách hàng cũng không thể nhớ rõ mình đã mở tài khoản ở những công ty chứng khoán nào.

Tại điểm b, khoản 6, điều 11, Nhà đầu tư không được thực hiện các giao dịch trong ngày trong phiên ATO và ATC, mà giao dịch trong ngày chỉ được thực hiện trong phiên khớp lệnh liên tục. BVSC và VCSC đều cho rằng việc tuân thủ điều khoản này sẽ gặp khó khăn trong trường hợp nhà đầu tư đã giao dịch mua bán trong ngày trong phiên khớp lệnh liên tục nhưng chưa cân bằng trạng thái. VCSC đề xuất chỉ quy định nhà đầu tư không được đặt lệnh bán trong phiên ATC và nên cho phép nhà đầu tư giao dịch thỏa thuận đối với giao dịch trong ngày để cân bằng trạng thái tài khoản.

Về quy định cấp hạn ngạch giao dịch trong ngày cho mỗi khách hàng và mỗi công ty chứng khoán, đại diện Bảo Việt cho rằng, quy định này quá chặt chẽ và giới hạn CTCK bởi các giao dịch trong ngày, trong trường hợp Khách hàng đã mua và bán cân đối bù trừ nhau thì Công ty chứng khoán không phải cho vay cũng như không có rủi ro gì cần phải giới hạn theo tỷ lệ trên vốn chủ sở hữu. Chỉ nên giới hạn tỷ lệ tổng hạn mức CTCK đã cấp cho Khách hàng khi đặt lệnh mua và bán trong ngày so với vốn chủ sở hữu. Hạn mức này được cấp khi khách hàng đặt lệnh mua hoặc bán trong ngày, nhưng sẽ được đối trừ giảm đi khi khách hàng có lệnh bán hoặc mua ngược lại đã khớp đối ứng bù trừ. 

Ngoài một số điểm chính như trên, chứng khoán Bản Việt và chứng khoán Bảo Việt còn đề xuất thay đổi tại một số điều khoản, như: Nên cho phép nhà đầu tư nước ngoài được giao dịch ký quỹ; Quản lý riêng biệt tài khoản giao dịch trong ngày; Nới điều kiện cho công ty chứng khoán được phép cung cấp dịch vụ giao dịch trong ngày; Bỏ quy định quản lý tài khoản giao dịch trong ngày tại ngân hàng...

Đại diện CTCK Sài Gòn SSI bà Nguyễn Thị Thanh Hà cho rằng đối với quy định về giao dịch cổ phiếu quỹ nếu không cho công bố mức giá dự kiến giao dịch thì rất khó cho HĐQT vì nhiều khi HĐQT quỷ quyền cho ban điều hành mua cổ phiếu quỹ trong một mức giá nào đó. Trả lời về vấn đề này ông Nguyễn Sơn, Vụ trưởng Vụ phát triển thị trường cho rằng UBCK đặt ra vấn đề này vì đôi khi một số công ty công bố mức giá giao dịch trên trời và thị trường đôi khi ấn định mức giá đó và thông tin mua cổ phiếu quỹ đôi khi tác động đến giá trên thị trường. 

Ông Nguyễn Thành Long, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, Ủy ban Chứng khoán sẽ tiếp thu toàn bộ các ý kiến của thị trường và nghiên cứu, phân tích để Thông tư mới có tính thực tiễn cao khi có hiệu lực. 

Liên quan đến giao dịch trong ngày, ông Long rất mừng vì bản thân các thành viên thị trường đã nhận thức được đây là giao dịch phức tạp đòi hỏi sự đầu tư thích đáng về mặt công nghệ, quản trị rủi ro và năng lực của từng thành viên để triển khai vấn đề này.

Minh Quân - Phương Mai