Hơn 18 tháng kể từ khi đại dịch bắt đầu xuất hiện, sự gián đoạn đối với chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng trở nên tồi tệ, gây ra tình trạng thiếu hụt các sản phẩm tiêu dùng và khiến các công ty vận chuyển hàng hóa buộc phải tăng giá chi phí vận chuyển.
Những khó khăn chưa được giải quyết cùng với sự xuất hiện của các vấn đề mới bao gồm cả biến thể Delta của virus SARS-CoV-2, đồng nghĩa với việc người mua sắm có khả năng phải đối mặt với giá hàng hóa cao hơn và ít lựa chọn hơn trong mùa mua sắm cuối năm.
Ngành vận tải biển khó chồng khó
Các công ty như Adidas, Crocs và Hasbro đã cảnh báo về sự gián đoạn hàng hóa trong giai đoạn cuối năm nay.
Giám đốc điều hành của CH Robinson Bob Biesterfeld, một trong những công ty hậu cần lớn nhất thế giới cho biết: “Áp lực lên chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn chưa giảm bớt và điều này sẽ khó giải quyết trong ngắn hạn”.
Trở ngại mới nhất là ở Trung Quốc. Một nhà ga ở cảng Ningbo-Zhoushan - cảng container lớn thứ ba thế giới, nằm ở phía Nam Thượng Hải đã bị đóng cửa kể từ ngày 11/8, sau khi một công nhân tại cảng có kết quả dương tính với Covid-19.
Các hãng tàu quốc tế lớn, bao gồm Maersk, Hapag-Lloyd và CMA CGM đã điều chỉnh lịch trình di chuyển và đang cảnh báo khách hàng về sự chậm trễ.
Việc đóng cửa một phần cảng container bận rộn thứ ba trên thế giới đang làm gián đoạn các cảng khác ở Trung Quốc. Chuỗi cung ứng vốn đã và đang gặp khó bởi tình trạng thiếu container, nhiều nhà máy phải đóng cửa do Covid-19 và ảnh hưởng từ việc kênh đào Suez tắc nghẽn vào tháng 3/2021 nay lại thêm khó vì những vấn đề mới.
Các công trong ngành cho rằng, cuộc khủng hoảng vận tải biển toàn cầu sẽ tiếp diễn. Điều này làm tăng chi phí vận chuyển hàng hóa và có thể gây thêm áp lực lên giá tiêu dùng.
Giám đốc điều hành Habben Jansen của Công ty vận tải Hapag-Lloyd Rolf có trụ sở tại Đức dự đoán: “Tình hình sẽ chỉ giảm bớt sớm nhất trong quý I/2022”.
Theo dữ liệu từ Công ty tư vấn Drewry Shipping có trụ sở tại London (Anh), chi phí vận chuyển hàng hóa từ Trung Quốc đến Bắc Mỹ và châu Âu tiếp tục tăng trong vài tháng qua, sau khi tăng đột biến hồi đầu năm nay.
Tính đến ngày 19/8, chi phí vận chuyển một container 40 feet (tương đương 12,19 mét) khoảng 9.613 USD, tăng 360% so với một năm trước.
Mức tăng giá lớn nhất là dọc theo tuyến đường từ Thượng Hải đến Rotterdam (Hà Lan), với giá một container 40 feet tăng 659%, lên 13.698 USD.
Nhà bán lẻ, người tiêu dùng "dính đạn"
Các công ty vận tải biển dự báo, việc đóng cửa nhà ga ở cảng Ningbo-Zhoushan sẽ tiếp tục làm gia tăng sự tắc nghẽn các container đi qua Trung Quốc.
Theo Panjiva, đơn vị nghiên cứu chuỗi cung ứng của S&P Global Market Intelligence, việc mở cửa trở lại một phần của cảng Yantian (Thâm Quyến) đã bị đóng cửa hồi tháng 6/2021 vì Covid-19 chỉ mất vài ngày, nhưng để hoạt động trở lại bình thường phải mất gần một tháng.
Việc đóng cửa nhà ga tại cảng Ningbo-Zhoushan có thể kìm hãm xuất khẩu trong mùa cao điểm giao hàng ở Mỹ và châu Âu, thường diễn ra từ tháng 9 đến tháng 11. Điều này cũng gây khó khăn cho các nhà bán lẻ và các công ty hàng tiêu dùng đang cố gắng mua thêm hàng hóa để chuẩn bị cho mùa mua sắm cuối năm. 
Công ty tư vấn Drewry Shipping cũng cho hay, tình trạng tắc nghẽn tại các cảng lân cận Thượng Hải và Hong Kong (Trung Quốc) đang tăng đột biến và lan rộng ra các nơi khác ở châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ.
Sở giao dịch hàng hải Nam California (Mỹ) thông tin, hiện có khoảng 36 tàu container đang neo đậu ngoài khơi các cảng liền kề của Los Angeles và Long Beach. Đây là con số cao nhất kể từ tháng 2/2021.
Theo ông Biesterfeld thuộc Công ty vận tải CH Robinson có trụ sở tại Mỹ, tình trạng tắc nghẽn ở California đang bắt đầu lan đến hầu hết các cảng ở quốc gia này.
Ông nói: "Các nhà bán lẻ đang phải vật lộn bổ sung hàng hóa để bán ở thời điểm hiện tại, chưa nói đến việc chuẩn bị cho nhu cầu ngày lễ và mùa cao điểm mua sắm cuối năm".
Theo phân tích của S&P Global Panjiva, để đáp ứng nhu cầu bị thiếu hụt, các nhà sản xuất hàng tiêu dùng đang thay đổi nơi sản xuất sản phẩm, vận chuyển hàng hóa bằng máy bay thay vì tàu biển.
CEO Edward Rosenfeld của thương hiệu giày Steve Madden chia sẻ, công ty đã không đảm bảo doanh thu vì không có đủ hàng hóa.
Ông Rosenfeld cho hay: "Về chuỗi cung ứng, chúng ta có thể nói về điều này cả ngày. Những thách thức trên toàn cầu như tình trạng tắc nghẽn cảng, cả ở Mỹ và Trung Quốc; đợt bùng phát Covid-19 tại các nhà máy và tình trạng thiếu container đang tác động đến hoạt động kinh doanh của nhiều doanh nghiệp".
Giám đốc điều hành Adidas Kasper Rorsted nhận thấy, công ty đồ thể thao này sẽ không thể đáp ứng nhu cầu mạnh mẽ của người tiêu dùng trong nửa cuối năm nay, mặc dù đã chuyển sản xuất sang các khu vực khác.
Ông Rorsted nhấn mạnh: "Những khó khăn trong chuỗi cung ứng đã dẫn đến sự chậm trễ hàng hóa đáng kể và chi phí hậu cần đắt đỏ, đặc biệt là khi chúng tôi chuyển sang vận chuyển hàng hóa theo đường hàng không".
Giám đốc điều hành của Crocs Andrew Rees cũng cho rằng, thời gian vận chuyển theo đường biển đã tăng gần gấp đôi so với trước đây.
Để đảm bảo sản phẩm có sẵn trong mùa lễ, Hasbro - một công ty đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ chuyên về đồ chơi bật mí, công ty hợp tác với nhiều hãng vận tải biển khác nhau để đẩy nhanh tiến độ giao hàng.
Đối với người tiêu dùng, sự gián đoạn chuỗi cung ứng đồng nghĩa với việc giá cả các mặt hàng sẽ cao hơn. Ví dụ, Hasbro đang tăng giá để bù đắp chi phí vận chuyển và hàng hóa tăng.
Theo giám đốc tài chính Deborah Thomas của Hasbro, công ty dự kiến chi phí vận tải đường biển sẽ cao hơn khoảng 4 lần so với năm ngoái.

Nguồn: LINH CHI/TGVN