Phát biểu tại một cuộc họp báo ở thành phố Quezon vào đầu tháng 11/2025, Bộ trưởng Nông nghiệp Philippines Francisco Tiu Laurel Jr cho biết: “Chắc chắn phải bắt đầu nhập khẩu vào tháng 1/2026 vì chúng ta phải đảm bảo có đủ lượng dự trữ cho vụ thu hoạch tiếp theo”. Điều này diễn ra sau khi Tổng thống Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. ban hành Sắc lệnh Hành pháp số 102, gia hạn lệnh cấm nhập khẩu gạo xay xát thường và gạo xay xát kỹ đến ngày 31 tháng 12 năm 2025.
Lệnh cấm này được ông Marcos ban hành lần đầu tiên vào tháng 8/2025 và ban đầu được ấn định chỉ kéo dài đến ngày 30 tháng 10 năm 2025.
“Về vấn đề thuế quan, tôi không khuyến khích việc sử dụng lại mức thuế 35% ngay lập tức”, “Bởi hiện tại chúng ta không nhập, nêu khi chúng ta bắt đầu nhập khẩu trở lại, giá quốc tế sẽ tăng lên, vì vậy nếu chúng ta ngay lập tức tăng thuế lên 35%… người tiêu dùng sẽ bị ảnh hưởng”, ông Tiu Laurel nói.
Theo Sắc lệnh Hành pháp số 62 ban hành vào tháng 6 năm 2024, ông Marcos đã hạ thuế suất gạo từ 35% xuống còn 15% cho đến năm 2028.
Trong khi đó, Hội đồng Phát triển Kinh tế, do Tổng thống làm chủ tịch, đã thông qua khuyến nghị của Ủy ban Thuế quan và các Vấn đề Liên quan (TRMC) về việc điều chỉnh thuế suất dần dần và linh hoạt hơn, với mức 5 điểm phần trăm mỗi khi giá gạo quốc tế thay đổi 5%, với mức thuế suất tối thiểu là 15% và mức thuế suất tối đa là 35%, bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2026.
Ông Tiu Laurel cho biết, khi việc nhập khẩu gạo được nối lại vào tháng 1 năm sau, "một điều chắc chắn là thuế suất sẽ không còn là 15% nữa."
Bộ trưởng cho biết thêm rằng: "Có một nhóm công tác... ngày 15 tháng 12 là hạn chót để xác định mức thuế suất phù hợp cho thời điểm 1 tháng 1 năm 2026... đó là mục tiêu nội bộ của chúng tôi".
Samahang Industriya ng Agrikultura (SINAG) đang kêu gọi khôi phục hoàn toàn mức thuế nhập khẩu gạo 35%, vì mức thuế suất 15% hiện tại chỉ được áp dụng như một biện pháp khẩn cấp tạm thời vào thời điểm giá gạo toàn cầu tăng vọt lên khoảng 680 USD/tấn. “Tuy nhiên, hiện nay, giá gạo quốc tế đã giảm gần 50%, chỉ còn 330 USD/tấn. Không có lý do kinh tế hay đạo đức nào để tiếp tục coi tình hình này là ‘tình trạng khẩn cấp’”, SINAG cho biết.
Theo SINAG: “Mức thuế suất giảm càng kéo dài thì thiệt hại cho nông dân trồng lúa địa phương càng lớn, những người vốn đã đang lao đao vì giá lúa tại ruộng thấp”.
Dữ liệu từ Cơ quan Thống kê Philippines (PSA) cho thấy giá lúa tại ruộng tháng 8/2025 trung bình ở mức 17,11 peso/kg, nay đã giảm xuống mức thấp nhất là 8 peso/kg.
Trong khi đó, giá gạo thương mại tại các thị trường Metro Manila dao động từ 39,50 peso đến 57,76 peso/kg đối với gạo nhập khẩu và từ 37,10 peso đến 57,09 peso/kg đối với gạo nội địa. –NB, Tin tức tích hợp GMA