Nhằm chuẩn bị cho thị trường phái sinh mới sắp ra mắt, Công ty cổ phần Chứng khoán Sài Gòn (mã SSI - HOSE) đã gửi đến nhà đầu tư clip "6 bước thực hiện giao dịch chứng khoán phái sinh".

Bước 1: Giả sử khách hàng nộp 1 tỷ tiền mặt vào tài khoản giao dịch phái sinh tại SSI.
Lúc này khách hàng chưa chuyển 1 tỷ lên VSD, số dư tiền gửi tại SSI là 1 tỷ đồng. Số dư tiền tối thiểu tại SSI sẽ bằng 5% giá trị tài sản ký quỹ hợp lệ tại VSD để đảm bảo linh hoạt khi thanh toán lỗ cho khách hàng, vì vậy giá trị tiền có thể ký quỹ lên VSD lớn nhất là 952 triệu VND.
Giá trị tiền có thể rút là 1 tỷ đồng.
Bước 2: Giả định khách hàng chuyển 700 triệu tiền mặt lên VSD.
Khi đó tiền mặt của khách hàng tại SSI là 300 triệu đồng, số dư tối thiểu được giữ tại SSI (tương ứng với 5% tổng tài sản ký quỹ tại VSD là 35 triệu đồng (5% của 700 triệu). Do đó tiền mặt có thể rút tại SSI đang là 265 triệu đồng.
Bước 3: Khách hàng nộp tài sản ký quỹ bằng chứng khoán lên VSD. Theo quy định, khách hàng có thể ký quỹ bằng chứng khoán lên VSD theo tỷ lệ tiền mặt trên giá trị tài sản là chứng khoán sau chiết khấu là 80%:20%. Ví dụ khách hàng kỹ quỹ 5.000 cổ phiếu API giá 15.000 đồng/cp, và giả định mức chiết khấu là 30% thì giá trị tài sản ký quỹ là chứng khoán lúc này là 52,5 triệu (52,5 triệu = 5.000 *15.000*0.7).
Lúc này tổng giá trị tài sản của khách hàng tại VSD lúc này tăng lên 752,5 triệu đồng; số dư tối thiếu tại SSI là 37,625 triệu đồng, Giá trị tài sản có thể rút là 962,37 triệu đồng (bao gồm 700 triệu tiền mặt tại VSD và 262,37 triệu tại SSI). Tỷ lệ tiền và cổ phiếu là 700: 52,5 (tương ứng 93%: 7%).
Bước 4: Khách hàng thực hiện giao dịch chứng khoán phái sinh.
Giả sử khách hàng bán 10 hợp đồng HNX30F1712 với giá 95 và mua 8 hợp đồng VN30F1712 với giá 700. Hệ số nhân 100.000 đồng. Giả định giá thị trường của HN30F1712 là 90 thì khách hàng lãi 5 điểm trên một hợp đồng. Tương ứng lãi 5 triệu đồng:
Lãi HNX30F1712 = (95-90)*10*100.000 = 5 triệu
Với hợp đồng VN30F1712, giả định giá thị trường đang là 690, khách hàng lỗ 10 điểm trên một hợp đồng. Tương ứng khách hàng lỗ 8 triệu đồng
Lãi lỗ VN30F1712 = (690 – 700)*8*100.000 = - 8 triệu
Như vậy 2 hợp đồng lỗ 3 triệu đồng.
Giả định tỷ lệ ký quỹ VSD bán đầu là 10%, thì giá trị ký quỹ = 642 *10% = 64,2 triệu đồng.
Do khách hàng đang lỗ 3 triệu nên tỷ lệ ký quỹ yêu cầu tại VSD là 67,2 triệu đồng, chiếm 8,93% giá trị tài sản của VSD. Nếu tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ vượt qua ngưỡng cảnh báo thì VSD có những hành động để hạn chế rủi ro.
Bước 5: Hạch toán lãi lỗ cuối ngày giao dịch:
Giả định giá thanh toán cuối ngày không đổi, SSI trích 3 triệu đồng từ tài khoản 300 triệu ban đầu thanh toán lỗ cho VSD, giá trị ký quỹ ban đầu tại VSD sẽ là 64,2 triệu đồng, tương ứng 8,53% giá trị tài sản tại VSD. Lúc này số dư tiền tại SSI là 297 triệu đồng. Tổng tài sản tiền mặt của khách hàng 997 triệu đồng.
Hôm sau giá vốn vị thế là giá đóng cửa hôm trước. Hợp đồng HNX30F1712 là 90 và VN30F1712 là 690 điểm (đáo hạn vào quý 4/2017). Hôm sau khi giá của HNX30F1712 xuống 88 và Vn30F1712 tăng lên 170. Lãi trong ngày là 18 triệu (3 triệu của vị thế HNX30F1712 và 16 triệu VN30F1712). Nhà đầu tư thấy lãi nên đóng vị thế. Nếu đóng thành công (có phía đối ứng). Thì VSD sẽ thanh toán 18 triệu tiền lãi vào tài khoản tại SSI. Số dư tiền tại SSI là 315 triệu đồng. Tổng tài sản tiền mặt của khách hàng là 1.015.000.000 đồng. Như vậy sau 2 ngày giao dịch khách hãng lãi 15 triệu đồng.
Nguồn: SSI