Chính sách thuế mới của Mỹ không nhận được sự ủng hộ của nhiều đồng minh lâu năm của Mỹ, những nước bất ngờ bị áp mức thuế cao. Các biện pháp này tạo ra hàng rào mới đối với nền kinh tế tiêu dùng lớn nhất thế giới, đảo ngược xu hướng tự do hóa thương mại đã định hình trật tự kinh tế toàn cầu trong nhiều thập kỷ. Thị trường dự đoán các đối tác thương mại của Mỹ sẽ phản ứng bằng cách tăng thuế quan tương tự, đẩy giá cả hàng hóa lên cao hơn.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent kêu gọi các nước không nên đáp trả vội vàng, cảnh báo rằng sự leo thang của một cuộc chiến thuế quan có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Tuy nhiên, thị trường tài chính đã phản ứng tiêu cực ngay sau thông báo của ông Donald Trump. Chỉ số Nikkei của Nhật Bản chạm mức thấp nhất trong tám tháng vào sáng thứ Năm (3/4), trong khi thị trường chứng khoán Mỹ và Châu Âu cũng giảm mạnh. Kể từ giữa tháng 2/2025, chứng khoán Mỹ đã mất gần 5 nghìn tỷ USD.
Trong số các mức thuế mới, hàng hóa Trung Quốc sẽ chịu mức thuế 54%, bao gồm mức thuế 34% mới được công bố và 20% đã áp trước đó. Các đồng minh thân cận như Liên minh Châu Âu (EU) cũng không được miễn trừ, bị áp mức thuế 20%, trong khi Nhật Bản phải chịu mức thuế 24%. Các mức thuế cơ bản có hiệu lực từ ngày 5/4, trong khi các mức thuế đối ứng cao hơn sẽ được áp dụng từ ngày 9/4.
Theo Fitch Ratings, thuế nhập khẩu trung bình của Mỹ đã tăng lên 22% dưới thời Tổng thống Donald Trump, so với chỉ 2,5% vào năm 2024. Nhà kinh tế Olu Sonola nhận định: "Lần cuối Mỹ có mức thuế nhập khẩu cao thế này là vào năm 1910. Đây là một bước ngoặt không chỉ đối với nền kinh tế Mỹ mà còn với cả thế giới. Nhiều quốc gia có thể rơi vào suy thoái nếu mức thuế này duy trì trong thời gian dài."
Ông Trump tuyên bố mức thuế đối ứng mới là phản ứng trước các rào cản thương mại mà các nước khác áp đặt lên hàng hóa Mỹ, đồng thời khẳng định đây là biện pháp để hồi sinh ngành sản xuất trong nước.
Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cảnh báo rằng thuế quan có thể làm chậm nền kinh tế toàn cầu, gia tăng nguy cơ suy thoái và khiến mỗi gia đình Mỹ tốn thêm hàng nghìn USD chi phí sinh hoạt.
Hai đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, Canada và Mexico, trước ngày 2/4 đã phải chịu mức thuế 25% đối với nhiều mặt hàng và không bị ảnh hưởng bởi đợt áp thuế mới này.
Ngay cả một số nghị sĩ Cộng hòa cũng tỏ ra lo ngại về chính sách thương mại quyết liệt của Tổng thống Donald Trump. Ngay sau thông báo của ông Trump, Thượng viện Mỹ đã bỏ phiếu 51-48 để thông qua dự luật chấm dứt thuế quan đối với Canada, với một số thành viên đảng Cộng hòa đứng về phía phe Dân chủ. Tuy nhiên, dự luật khó có khả năng được thông qua tại Hạ viện, nơi đảng Cộng hòa chiếm đa số.
Ông Stephen Miran, cố vấn kinh tế hàng đầu của ông Trump, thừa nhận rằng các biện pháp thuế quan có thể gây xáo trộn trong ngắn hạn nhưng khẳng định chúng sẽ mang lại lợi ích lâu dài cho nền kinh tế Mỹ.
Ngoài thuế nhập khẩu, ông Tổng thống Donald Trump cũng ký sắc lệnh hành pháp hủy bỏ chính sách miễn thuế đối với các gói hàng có giá trị nhỏ từ Trung Quốc đại lục và Hong Kong (Trung Quốc), nhằm lấp lỗ hổng thương mại được sử dụng để vận chuyển các gói hàng giá trị thấp miến thuế từ Trung Quốc, được gọi là "de minimis". Sắc lệnh này sẽ có hiệu lực từ ngày 2/5 tới.
Ngoài ra, ông Trump cũng lên kế hoạch đánh thuế vào các ngành quan trọng là bán dẫn, dược phẩm và khoáng sản, nhằm tái định hình chuỗi cung ứng toàn cầu.
Chính sách thuế mới của ông Trump đã gây chấn động thị trường tài chính và doanh nghiệp toàn cầu, vốn đã quen với các thỏa thuận thương mại được duy trì từ giữa thế kỷ trước. Trong cùng ngày, chính quyền Mỹ cũng xác nhận mức thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu mà ông Trump công bố tuần trước sẽ có hiệu lực từ thứ Năm (3/4).
Trước đó, Tổng thống Donald Trump đã áp thuế 25% đối với thép và nhôm, sau đó mở rộng sang gần 150 tỷ USD sản phẩm tinh chế từ hai kim loại này. Những lo ngại về thuế quan đã làm chậm hoạt động sản xuất trên toàn cầu, đồng thời thúc đẩy người tiêu dùng mua ô tô và các sản phẩm nhập khẩu trước khi giá tăng mạnh.
EU cảnh báo rằng một cuộc chiến thương mại không mang lại lợi ích cho bất kỳ bên nào. Thủ tướng Ý Giorgia Meloni khẳng định EU sẽ làm mọi cách để đạt được thỏa thuận với Mỹ, nhằm ngăn chặn một cuộc đối đầu thương mại có thể làm suy yếu phương Tây trước các đối thủ toàn cầu khác.
Trong khi đó, Hạ nghị sĩ Gregory Meeks, lãnh đạo phe Dân chủ trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, tuyên bố sẽ đề xuất dự luật nhằm bãi bỏ các mức thuế này. Tuy nhiên, với việc đảng Cộng hòa kiểm soát Quốc hội, khả năng dự luật được thông qua là rất thấp. Meeks chỉ trích Trump đã áp đặt một "đợt tăng thuế lũy tiến lớn nhất trong lịch sử hiện đại", cho rằng chính sách này không chỉ làm thị trường lao đao mà còn tác động nặng nề đến các gia đình lao động Mỹ.
Trong khi đó, Nghị sĩ Gregory Meeks, đảng viên Dân chủ hàng đầu tại Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, tuyên bố sẽ đề xuất luật để bãi bỏ thuế quan. Tuy nhiên, dự luật này khó có cơ hội thông qua trong Quốc hội do Đảng Cộng hòa kiểm soát.
Ông Meeks nhận định: "Động thái tăng thuế mạnh nhất trong lịch sử của Tổng thống Donald Trump sẽ ảnh hưởng tớie 'túi tiền' của người dân Mỹ".