New Zealand dự kiến sẽ tăng lãi suất trong tuần này. Động thái này có thể ghi dấu New Zealand là nền kinh tế tiên tiến đầu tiên của khu vực châu Á-Thái Bình Dương bắt đầu thực hiện tiến trình bình thường hóa chính sách tiền tệ, trong bối cảnh sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ của New Zealand đang xuất hiện những dấu hiệu quá nóng.
Theo bài viết đăng trên trang thông tin của hãng Bloomberg và được tờ The Age của Australia dẫn lại, 13 trong số 17 nhà phân tích được Bloomberg khảo sát dự đoán Ngân hàng Dự trữ New Zealand (RBNZ, ngân hàng trung ương) sẽ thông báo tăng lãi suất chính thức thêm 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp của Hội đồng quản trị RBNZ vào ngày 18/8.
Một nhà kinh tế học khác dự đoán mức tăng thậm chí có thể là đạt 0,5 điểm phần trăm và ba chuyên gia còn lại cho rằng lãi suất sẽ được giữ nguyên.
Đồng thuận với ý kiến của đa số các chuyên gia, các thị trường hiện đều kỳ vọng RBNZ tăng lãi suất, do lo ngại về tình trạng thiếu hụt lao động có thể dẫn tới lạm phát cao do tiền lương tăng.
Bà Sharon Zollner, nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng ANZ New Zealand ở thành phố Auckland, cho rằng: "Rõ ràng nền kinh tế New Zealand hiện không còn nhu cầu kích thích tiền tệ mạnh mẽ nữa. Các dấu hiệu (nền kinh tế) quá nóng đã xuất hiện trên diện rộng, rủi ro của chu kỳ bùng nổ và suy thoái đang ở mức cao và vẫn tiếp tục gia tăng".
Vào tháng 7/2021, Thống đốc RBNZ, Adrian Orr, bất ngờ tuyên bố kết thúc nới lỏng định lượng, một dấu hiệu cho thấy RBNZ đã lo ngại về khả năng tăng trưởng quá nóng của nền kinh tế, do tác động của các chính sách kích thích tiền tệ nhằm ứng phó với đại dịch. Sau động thái nói trên, tỷ lệ thất nghiệp của New Zealand đã giảm xuống còn 4% và mức lương tại khu vực tư nhân tăng lên ngưỡng cao nhất trong vòng 13 năm.
RBNZ được cho là sẽ tiên phong hành động trong khu vực, trước cả Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BoK), vốn đã đánh tín hiệu về khả năng bình thường hóa chính sách tiền tệ trong những tháng tới. Dự kiến BoK sẽ có cuộc họp trong tháng Tám và nội dung chính nhiều khả năng tập trung vào vấn đề tăng lãi suất.
Thống đốc Orr sẽ có cuộc họp báo vào lúc 15 giờ ngày 18/8, sau khi chương trình nghị sự của Hội đồng quản trị RBNZ kết thúc. Hầu hết các nhà kinh tế đánh giá động thái của RBNZ sẽ là bước đi đầu tiên trong một loạt các đợt tăng lãi suất tiếp theo. Các nhà đầu tư đồng ý rằng mức tăng lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm vào thời điểm hiện tại là hợp lý, và tới cuối năm lãi suất của New Zealand nên quay về mức 1%.
Chi phí đi vay cao hơn có khả năng sẽ giúp các nhà hoạch định chính sách New Zealand kiềm chế giá nhà, vốn đã tăng 31% trong vòng một năm qua tính đến tháng 7/2021. RBNZ không nhắm mục tiêu vào thị trường bất động sản, nhưng được yêu cầu đánh giá tác động chính sách tiền tệ, đồng thời đóng góp cho các chính sách của Chính phủ New Zealand nhằm hỗ trợ thị trường nhà ở bền vững hơn.
New Zealand đã thành công trong việc kiểm soát sự lây lan của virus SARS-CoV-2 trong cộng đồng, phần lớn bằng cách hành động sớm, đóng cửa biên giới quốc gia với hầu hết người nước ngoài và yêu cầu công dân trở về quê hương phải cách ly kiểm dịch chặt chẽ.
Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 cho người dân tại Auckland, New Zealand. Ảnh: AFP/ TTXVN
Ngày 17/8, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern đã ban bố một lệnh phong toả trên quy mô toàn quốc sau khi một ca mắc mới COVID-19 được phát hiện tại Auckland, thành phố lớn nhất nước này. Tuy nhiên, số ca nhiễm COVID-19 tại New Zealand thấp hơn nhiều so với phần lớn các nước châu Á-Thái Bình Dương, nơi biến thể Delta đã khiến chính sách "không COVID-19" bộc lộ những hạn chế và làm nổi bật thực trạng triển khai vaccine chậm chạp của các nước này. Đặc biệt là Australia, nơi đang chứng kiến hơn một nửa dân số bị phong tỏa do biến thể Delta lan rộng và nền kinh tế quốc gia dự kiến sẽ bị suy giảm trong quý III/2021.
Chính sách biên giới cứng rắn của New Zealand cũng đã ngăn chặn lao động nhập cư, gây ra tình trạng thiếu lao động và kết quả là nền kinh tế đang nóng lên khi nhu cầu tuyển dụng tăng cao. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là không tồn tại rủi ro.
Giống như hầu hết các nước khác trong khu vực, tiến trình tiêm chủng vaccine ngừa COVID-19 của New Zealand tương đối chậm chạp, khiến nước này rất dễ bị tổn thương nếu virus xâm nhập qua hệ thống phòng thủ, gây cản trở khả năng phục hồi kinh tế.
Tuần trước, Thủ tướng Jacinda Ardern đã tuyên bố tăng tốc chương trình tiêm chủng, với lý do quan ngại về rủi ro từ biến thể Delta. Bà Ardern đang hướng đến mục tiêu mở lại biên giới quốc gia theo từng giai đoạn, bắt đầu từ quý I/2022. Chiến lược của New Zealand đã mang lại một bước khởi đầu hoàn hảo cho sự phục hồi quốc gia.
Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, một loạt ngân hàng trung ương khác, từ Ireland cho đến Chile, đã tăng chi phí cho vay, nhưng hầu hết các ngân hàng đồng cấp tại thị trường phát triển của New Zealand vẫn thận trọng với bước đi này.
Trong khi, Canada đã báo hiệu lãi suất sẽ ở mức thấp nhất có thể cho đến nửa cuối năm 2022 và Australia không dự kiến sẽ tăng lãi suất trước năm 2024. Các nhà kinh tế học cho rằng tỷ lệ thất nghiệp của New Zealand có thể giảm xuống 3,5% trong năm tới, khi tình trạng thiếu hụt lao động ngày càng trầm trọng hơn. Lạm phát trong quý II/2021 đã tăng lên 3,3% - lần đầu tiên vượt mục tiêu từ 1-3% của RBNZ kể từ năm 2011.
Thậm chí, một báo cáo vào tuần trước chỉ ra rằng kỳ vọng lạm phát của New Zealand đã tăng lên mức cao nhất trong bảy năm. Ông Stephen Toplis, Trưởng bộ phận nghiên cứu của Ngân hàng New Zealand, cho biết: "Các mục tiêu lạm phát và việc làm bền vững của RBNZ đã được đáp ứng và sẽ tiếp tục được duy trì trong tương lai gần. Tất cả những điều này cho thấy rằng đã đến lúc RBNZ cần chuyển sang trạng thái trung lập càng nhanh càng tốt".