Thứ trưởng Bộ Dầu mỏ Fayadh al-Nema cho biết Tổ chức Thị trường Dầu mỏ Nhà nước Iraq (SOMO) có kế hoạch tổ chức các cuộc đàm phán với Chính quyền Khu vực người Kurd (KRG), có thể vào tuần này, về xuất khẩu dầu của Iraq thông qua Thổ Nhĩ Kỳ. Ông cho biết qua điện thoại nếu cuộc đàm phán này không đạt được thỏa thuận “chúng tôi sẽ bắt đầu tìm một cách khác để bán dầu của chúng tôi vì chúng tôi cần tiền, hoặc qua Iran hoặc các nước khác”.
Iraq, nhà sản xuất lớn thứ hai của OPEC sau Saudi Arabia, phụ thuộc vào doanh số bán dầu cho 95% thu nhập của họ. Nền kinh tế này đang quay cuồng dưới tác động kéo của giá dầu thấp và cuộc chiến chống lại quân nhà nước hồi giáo IS.
Khu vực người Kurd sản xuất khoảng 500.000 thùng/ngày trên lãnh thổ của họ và xuất khẩu khối lượng này qua Thổ Nhĩ Kỳ. Baghdad sẽ không thể định lại khối lượng này sang Iran nhưng có thể thu xếp vận chuyển khoảng 150.000 thùng/ngày đang được sản xuất gần tỉnh Kirkuk qua Iran.
Một thỏa thuận giữa Iran và Iraq có thể thực hiện tương tự như thỏa thuận hoán đổi dầu Tehran đã có với các quốc gia biển Caspian, theo một quan chức dầu mỏ.
Iran sẽ nhập khẩu dầu của Iraq cho các nhà máy lọc dầu của mình và xuất khẩu khối lượng dầu thô của mình tương đương thay mặt cho Baghdad từ các cảng của Iran trên vùng Vịnh. Iraq có các cảng ở Vịnh nhưng chúng không liên kết qua đường ống với các giếng dầu Kirkuk phía bắc.
Công ty Dầu phía Bắc NOC của Iraq đã nối lại việc bơm dầu thô thông qua đường ống người Kurd kiểm soát sang Thổ Nhĩ Kỳ tuần trước, như một dấu hiệu thiện chí đẻ mời người Kurd bắt đầu đàm phán.
Ông Nema cho biết việc khôi phục bơm dầu theo chỉ định của Thủ tướng Haider al-Abadi sau một số thông cảm lẫn nhau giữa Baghdad và Erbil. Ông Abadi cho biết quyết định này được thực hiện để tránh thiệt hại kho chứa.
Dòng dầu thô được công ty dầu phía bắc tách từ khu vực Kirkuk và bơm trong đường ống với công suất 75.000 thùng /ngày kể từ tuần trước, hay một nửa tốc độ trước khi ngừng chảy trong tháng 3.
Có một thỏa thuận với người Kurd, dòng chảy trong đường ống này sẽ tăng lên hơn 100.000 thùng/ngày, chưa bằng mức 150.000 thùng/ngày trước đó.
Nema cho biết khoảng 20.000 thùng/ngày sẽ được cung cấp cho nhà máy lọc dầu của Suleimamiya, tại khu vực người Kurd, và 30.000 thùng /ngày sẽ được lọc tại Kirkuk.
Đường ống này mang dầu thô sang cảng Địa Trung Hải của thành phố Ceyhan, nơi người Kurd đang bán dầu độc lập trên thị trường quốc tế, cùng với dầu sản xuất tại khu vực phía bắc,
Chính quyền người Kurd đang kêu gọi Baghdad từ tháng 3 để khôi phục việc bơm dầu thô Kirkuk giúp Erbil chống lại nhà nước hồi giáo IS.
Người phát ngôn của KRG trong tháng 6 đã trả lời hãng Reuters rằng người Kurd sẵn sàng đi đến một thỏa thuận với Baghdad nếu Baghdad đảm bảo lợi nhuận hàng tháng của họ 1 tỷ USD, hơn gấp đôi những gì họ có được hiện nay từ việc bán dầu của mình.
Người phát ngôn của KRG cho biết “nếu Baghdad đến và nói OK, đưa cho tôi tất cả dầu bạn có và tôi sẽ đưa cho bạn 17% theo ngân sách, tương đương 1 tỷ USD, tôi nghĩ về logic đây nên là điều chấp nhận”. “Chúng tôi đã sẵn sàng bước vào đối thoại với Baghdad”.
Chính quyền người Kurd đã dừng giao dầu thô cho chính quyền trung ương khoảng một năm trước, một quyết định được thực hiện khi việc thanh toán của Baghdad giảm dưới 400 triệu USD/tháng.
Đây cũng là một tranh chấp với chính quyền trung ương về Kirkuk, nơi công ty dầu phía bắc sản xuất dầu thô của mình mà người Kurd tuyên bố là một phần lãnh thổ của họ. Người Kurd thực hiện kiểm soát khu vực này hai năm trước sau khi quân đội Iraq tan rã khi quân IS tràn vào 1/3 của đất nước này.
Nguồn: VITIC/Reuters