Các hoạt động sản xuất và xuất khẩu sẽ được khôi phục lại trong vài giờ tới, mặc dù việc khởi động tại Es Sider và Ras Lanuf, nơi các công nhân được sơ tán và các bể chứa đã thiệt hại trong cuộc chiến tháng trước, được dự kiến dần dần. Một bể chứa tại cảng Hariga bắt đầu nạp 1 triệu thùng dầu thô vào chiều ngày 11/7.
Các phe phái miền đông đã ngăn chặn xuất khẩu một cách hiệu quả từ khu vực họ kiểm soát kể từ cuối tháng 6, cho biết doanh thu dầu mỏ được xử lý thông qua Tripoli quá nhiều sẽ chuyển tới các tổ chức vũ trang tại miền tây Libya, gồm cả đối thủ của họ.
Sự gián đoạn này đã đe dọa đóng cửa sản xuất 850.000 thùng dầu mỗi ngày của Libya, so với sản lượng trước đó hơn 1 triệu thùng/ngày. Nó có nguy cơ làm sâu sắc thêm sự cạnh tranh giữa các liên minh chính trị và quân sự ở miền đông và miền tây Libya kể từ cuộc bầu cử tranh chấp 4 năm trước, và khả năng làm phức tạp thêm những nỗ lực của Liên hợp quốc để kết thúc nhiều năm bất ổn kể từ cuộc nổi dậy năm 2011.
Các kho cảng Ras Lanuf và Es Sider đã đóng cửa khi các đối thủ vũ trang của thủ lĩnh Khalifa Haftar ở miền tây tấn công nơi đây vào ngày 14/6. Cuộc tấn công đã bị đẩy lùi một tuần sau đó, nhưng các quan chức miền đông liên kết với Haftar đã ngăn chặn NOC được quốc tế công nhận tại Tripoli vào các cảng này và dừng việc nạp tại kho cảng Zueitina và Hariga, cho biết họ sẽ tiếp quản xuất khẩu thông qua NOC ở miền đông.
NOC ở Tripoli cho biết các cảng được khôi phục lại hoạt động trong ngày 11/7, cho phép họ dỡ bỏ tuyên bố bất khả kháng, một sự miễn trừ pháp lý về nghĩa vụ hợp đồng, ở tất cả 4 cảng. Họ đã ca ngợi Quân đội Quốc gia Libya của Haftar đặt lợi ích quốc gia lên đầu khi giao các cảng lại cho họ.
Thiệt hại ở các cảng
Faraj Said, giám đốc NOC miền đông và bảo vệ các cơ sở dầu mỏ ở khu vực này đã khẳng định các cảng đang được mở lại, mặc dù ông Said cho biết Ras Lanuf và Es Sider đã yêu cầu được sửa chữa.
Một nhóm Reuters đến thị sát các cảng này ngày 10/7 đã tìm thấy trong khu vực này các xe vũ trang đã bị phá hủy trong cuộc đụng độ hồi tháng trước. Một kỹ sư tại các bể chứa Harouge ở Ras Lanuf cho biết 4 trong số 14 bể chứa vẫn hoạt động, với khoảng 600.000 thùng sẵn sàng xuất khẩu.
Tại Es Sider, một kỹ sư cho biết thiệt hại bị hạn chế ở các lỗ đạn và ăn trộm xe, 5 bể chứa giữ 1,4 triệu thùng đang sử dụng để xuất khẩu. Trong hơn hai tuần qua các phe phái miền đông đã bị áp lực quốc tế để kết thúc việc ngăn chặn này.
Các nguồn tin tại miền đông cho biết điều kiện để mở lại các cảng gồm đảm bảo phân phối nguồn tài nguyên công bằng khắp Libya và hoan nghênh đề xuất của chính quyền được Liên hợp quốc ủng hộ tại Tripoli về một ủy ban xem xét chi tiêu của ngân hàng trung ương.
Nhưng các nhà phân tích cho biết bất cứ thỏa thuận nào có thể rất mong mạnh do sự tiến bộ chậm trong việc thống nhất các ngân hàng trung ương đối thủ tại miền đông và miền tây Libya, cải cách chi tiêu và giảm sức mạnh kinh tế của các tổ chức vũ trang.
Sản lượng dầu mỏ của Libya biến động nhiều kể từ năm 2013, khiến một trong những nền kinh tế giàu có nhất khu vực chìm vào khủng hoảng.
Chênh lệch tỷ giá ngoại tệ giữa thị trường chính thức và chợ đen gây ra tham nhũng và hoạt động tội phạm. Mức lương và trợ cấp nhà nước vẫn chưa được cải thiện.
Nguồn: VITIC/Reuters