Nhờ thị trường tiêu thụ tốt nên tổng giá trị xuất khẩu cá tra trong 4 tháng đầu năm nay đã tăng gần 97% so với cùng kỳ năm trước, đạt trên 963 triệu USD. Kết quả này đang tiếp thêm sức mạnh cho nhiều doanh nghiệp cá tra Việt Nam trên chặng đường xuất khẩu sắp tới.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), 4 tháng đầu năm nay, XK cá tra sang các thị trường lớn đều tốt và ổn định. Trung Quốc - Hồng Kông vẫn là thị trường thu hút nhiều nhất doanh nghiệp XK cá tra với giá trị đạt hơn 300 triệu USD, tăng 156% so với cùng kỳ năm ngoái. Mỹ là thị trường lớn thứ 2, giá trị XK cũng tăng 136% tương đương 241 triệu USD. XK cá tra sang thị trường EU cũng tăng hơn 84% với giá trị đạt 65 triệu USD.
Tại Triển lãm Thủy sản toàn cầu tại Tây Ban Nha vào cuối tháng 4 vừa qua, nhiều DN cá tra Việt Nam đã giới thiệu cho khách một số sản phẩm giá trị gia tăng và tranh thủ tìm kiếm, kí thêm nhiều đơn hàng mới. Dự báo, trong quý 2 này, XK cá tra sang các thị trường truyền thống lớn tiếp tục khả quan.
Ngoài những thị trường kể trên, trong 4 tháng đầu năm nay, các doanh nghiệp XK cá tra Việt Nam rất năng động phát triển sang các thị trường tiềm năng. Trong đó đáng chú ý là 3 thị trường: Mexico, Ai Cập và Thái Lan.
Theo bà Tạ Hà, chuyên gia thị trường cá tra của VASEP, sau hơn 3 năm bị ảnh hưởng bởi Covid-19, hoạt động XK cá tra sang 3 thị trường này nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Số DN tham gia XK cũng đông đảo hơn. Hiện nay, Mexico là thị trường có giá trị XK lớn nhất trong khối thị trường CPTPP.
Chỉ tính riêng trong 4 tháng đầu năm, tổng giá trị XK cá tra sang Mexico đạt trên 40 triệu USD, tăng 69%; XK sang Thái Lan đạt trên 38 triệu USD, tăng 80%; XK sang Ai Cập đạt 14 triệu USD, tăng 85% so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó, đáng chú ý là thị trường Thái Lan vốn là bạn hàng mới của cá tra Việt Nam trong những năm gần đây. Cũng giống như Trung Quốc, yếu tố về khoảng cách địa lý, nhu cầu nhập khẩu cá tra tăng trưởng đã thu hút nhiều doanh nghiệp cá tra Việt Nam. Hiện nay, có tới gần 60 doanh nghiệp tham gia XK tích cực sang Thái Lan. Ngoài ra, Malaysia cũng đang là thị trường mục tiêu của nhiều doanh nghiệp XK cá tra Việt Nam trong năm nay.
Mới đây, Cơ quan Thanh tra và An toàn Thực phẩm Mỹ đã công nhận thêm 6 nhà máy chế biến cá tra được phép chế biến, XK cá tra đông lạnh sang thị trường Mỹ. Cơ quan Kiểm dịch động thực vật Liên bang Nga cũng bổ sung thêm 2 doanh nghiệp vào danh sách được phép XK vào Liên minh kinh tế Á – Âu. Cuộc xung đột Nga - Ukraine vẫn chưa tới hồi kết, sau sự ngưng trệ của hoạt động giao thương thì nay XK cá tra sang hai thị trường này đã kết nối trở lại. Những diễn biến mới này có thể thúc đẩy XK cá tra tăng trưởng khả quan hơn nữa trong thời gian tới.
Bà Tạ Hà phân tích, thị trường cá tra thế giới đang có chiều hướng tốt, đơn hàng tăng nhưng cá nguyên liệu đang thiếu. Cho tới thời điểm này, giá cá tra nguyên liệu tại ĐBSCL vẫn duy trì ở mức cao, dao động từ 31.000 - 32.500 đồng/kg.
Theo số liệu của Tổng cục Thủy sản, hiện nay, diện tích thả nuôi mới cá tra chỉ bằng 94% so với cùng kỳ năm trước. Sản lượng thu hoạch đạt 350 nghìn tấn tăng 8,8% so với cùng kỳ năm trước. Tại một số địa phương chủ lực sản xuất cá tra như Đồng Tháp, diện tích nuôi cá tra cũng chỉ đạt 94,6%; diện tích nuôi cá tra thâm canh của Vĩnh Long cũng giảm 22,9% so với cùng kỳ năm trước.
Tương tự, giá thức ăn chăn nuôi cũng tăng từ 10-20% so với trước. Thị trường tiêu thụ tốt nhưng cá nguyên liệu cho chế biến vẫn đang thiếu hụt, đặc biệt nguồn cá đủ tiêu chuẩn xuất đi Mỹ và EU. Dự báo, sự mất cân đối nguồn cung này sẽ còn tiếp tục cho tới hết quý 3 năm nay. Đây sẽ là những thách thức không nhỏ đối với doanh nghiệp xuất khẩu cá tra của Việt Nam.
Hiện nay, cá tra Việt Nam vẫn đang phải cạnh tranh với nhiều sản phẩm cá thịt trắng khác tại Canada, trong đó nổi bật là sản phẩm cá tuyết cod và cá haddock, cá rô phi. Tuy nhiên, những năm gần đây, sản phẩm cá tra Việt Nam đang chiếm dần thị phần của các sản phẩm cá thịt trắng.
Theo bà Tạ Hà, ít nhất trong năm 2022, XK cá tra sang thị trường Mỹ dự báo nhiều lạc quan, xu hướng này cũng tương tự như XK sang Canada. Do đó, các doanh nghiệp cá tra Việt Nam cần tận dụng cơ hội này để đẩy mạnh hơn nữa XK sang Canada - thị trường nhập khẩu thủy sản giá cao ở Bắc Mỹ.