Giá tỏi thế giới tăng mạnh do Covid-19

Giá tỏi Trung Quốc đã tăng từ nhiều tháng nay. Năm 2020, giá có hình chữ V, khi giá tháng 1/2021 ở mức 9.209 nhân dân tệ (1.400 USD)/tấn, cao nhất trong vòng 3 năm, trước khi giảm xuống mức thấp 4.695 nhân dân tệ (730 USD)/tấn vào tháng 6/2020 sau đó dần phục hồi. Kể từ tháng 9/2020, giá dao động ở mức xấp xỉ 6.000 nhân dân tệ (930 USD)/tấn. Trong nửa cuối năm 2020, giá cao nhất vào tháng 12, ở mức 6.321 nhân dân tệ (980 USD)/tấn.

Hiện giá tỏi Trung Quốc đang ở mức 5,3 nhân dân tệ [0,83 USD]/kg cao nhất trong vòng ít nhất 6 năm, và dự báo sẽ còn tiếp tục tăng thêm nữa, có thể trở lại mức 6 nhân dân tệ [0,94 USD]/kg hoặc cao hơn thế trong mùa Hè này. Đó là chưa kể nhu cầu mua mạnh đối với tỏi nguyên liệu dùng chế biến hoặc cắt lát có thể đẩy giá lên 7 nhân dân tệ (1,1 USD)/kg.

Giá tỏi Trung Quốc xuất sang Châu Âu hiện có giá 1.100 – 1.200 USD/tấn, FOB, tăng khoảng 40% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tỏi xuất khẩu của Trung Quốc chủ yếu tới Indonesia, Việt Nam, Malaysia, Pakistan Mỹ và Bangladesh.

Còn tính theo khu vực thì Đông Nam Á, Brazil, Trung Đông và Châu Âu đóng vai trò là những thị trường quan trọng. Tỏi Trung Quốc được xuất khẩu dưới nhiều hình thức, bao gồm cả tươi, bảo quản lạnh, sấy khô, ngâm và ngâm nước muối, trong đó tỏi tươi và bảo quản lạnh chiếm 89,2% lượng tỏi xuất khẩu và tỏi khô chiếm 10,1%.

Do đại dịch Covid-19, thị trường xuất khẩu tỏi thế giới có nhiều xáo trộn. Nhu cầu chủ yếu vẫn tập trung vào nguồn tỏi Trung Quốc.

Theo thống kê hải quan Trung Quốc, khối lượng xuất khẩu tỏi tươi và tỏi bảo quản lạnh của nước này năm 2020 đạt 2,232 triệu tấn, mức cao trong một thập kỷ qua. Con số này cao hơn 500.000 tấn, tương đương 28,4% so với năm 2019, khi tổng lượng xuất khẩu là 1,738 triệu tấn. Trong khi đó, doanh thu xuất khẩu tỏi của Trung Quốc năm 2020 lên tới 14,02 tỷ nhân dân tệ (2,2 tỷ USD), tăng 3,7% so với cùng kỳ năm trước; giá tỏi trung bình năm 2020 là 6.280,4 nhân dân tệ (970 USD)/tấn. Xuất khẩu năm 2021 vẫn mạnh, với các thị trường như Hà Lan, Canada và Mỹ tăng cường mua.

Xuất khẩu tỏi của Trung Quốc chủ yếu tập trung vào Đông Nam Á trong những năm gần đây, trong đó chủ yếu sang Indonesia.

Indonesia tiếp tục là điểm xuất khẩu tỏi chính của Trung Quốc, với 90% lượng tỏi nhập khẩu của nước này có nguồn gốc từ Trung Quốc. Năm 2019, tổng lượng tỏi Trung Quốc xuất khẩu sang Indonesia lên tới 465.800 tấn. Năm 2020, con số này tăng 158.700 tấn, tăng 34,1%, lên 624.500 tấn. Giá trung bình của tỏi Trung Quốc tại Indonesia năm 2020là 5.061 nhân dân tệ (780 USD)/tấn, thấp hơn 19,4% so với giá trung bình chung của thị trường.

Tuy nhiên, thị trường Indonesia khá nhạy cảm về giá, mặc dù yêu cầu của họ về chất lượng sản phẩm không quá khắt khe.

Trong tháng 2 năm 2020, Indonesia đã tạm ngừng nhập khẩu tỏi Trung Quốc do đại dịch COVID-19, khiến giá tỏi ở Indonesia tăng mạnh 70%. Tuy nhiên, nhập khẩu tỏi của Trung Quốc đã sớm được khôi phục trở lại. Trong Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Lương thực Jakarta, Syahrul Yasin Limpo, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Indonesia, đã thảo luận về việc nước này phụ thuộc vào Trung Quốc để nhập khẩu tỏi và tuyên bố rằng Indonesia sẽ không thể tự chủ trong sản xuất tỏi và nguồn cung tỏi của đất nước sẽ nhiều khả năng vẫn phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu. Ông cũng chỉ ra rằng tỏi Trung Quốc nhập khẩu có chất lượng cao, củ to và giá rẻ.

Nga cũng đang nhanh chóng trở thành một thị trường xuất khẩu tỏi quan trọng của Trung Quốc. Năm 2020, Trung Quốc xuất khẩu 53.000 tấn tỏi sang Nga, tăng 928% so với năm tước, trong khi giá trị xuất khẩu tăng 1.305%. Do nhu cầu mạnh mẽ về tỏi của người tiêu dùng Nga, nhập khẩu tỏi của nước này đang tăng lên hàng năm và tỏi Trung Quốc, với chất lượng cao và giá rẻ, đã được đón nhận nồng nhiệt tại thị trường này. Manzhouli, một tiểu thành phố nằm trong Khu tự trị Nội Mông của Trung Quốc, là điểm tập kết chính cho các sản phẩm xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga. Từ thành phố này, một dòng chảy tỏi Trung Quốc đều đặn đến bàn ăn của người tiêu dùng Nga. Vào năm 2020, xuất khẩu tỏi được chế biến ở Manzhouli tăng 71% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, ngành xuất khẩu tỏi đang phải đối mặt với một số thách thức, bao gồm tình trạng thiếu container vận chuyển, giá vận chuyển tăng và đại dịch đang diễn ra ở thị trường nước ngoài. Trong đó, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 là rất nghiêm trọng.

Tỏi của các nước khác

Ngoài Trung Quốc, trên thị trường xuất khẩu tỏi thế giới còn có một số xuất xứ khác. Vụ thu hoạch tỏi hàng năm lần lượt có đầu tiên là Tây Ban Nha, rồi đến Peru, Chile và Argentina.

Sản lượng tỏi Peru năm nay dự báo được mùa. Mùa tỏi nước này kéo dài từ tháng 7 đến tháng 10, và các thị trường xuất khẩu tỏi tím là Canada, Australia, một số vùng của Mexico và Mỹ. Đối với tỏi trắng, tỏi Peru phải cạnh tranh với tỏi Trung Quốc (có quanh năm), và với Mexico và Tây Ban Nha.