Năm 2013 nhập khẩu tôm vào Việt Nam tăng

Giá tôm trên thị trường thế giới tăng mạnh do ảnh hưởng của nguồn cung khan hiếm bởi dịch bệnh hoành hành tại một số nước sản xuất tôm lớn đã góp phần không nhỏ cho XK tôm nước ta trong năm vừa qua.

Ngoài ra, tôm NK cũng đóng vai trò đáng kể trong việc duy trì hoạt động chế biến và XK tôm, đặc biệt là trong những thời điểm chưa vào vụ thu hoạch cũng như sản xuất trong nước chịu tác động của dịch bệnh. Năm 2013, nguồn tôm NK đã giúp DN thoát khỏi “cơn bĩ cực” về nguồn nguyên liệu cho việc thực hiện các đơn hàng lớn khi tôm nguyên liệu trong nước bị tận thu bởi thương lái để chuyển sang thị trường Trung Quốc.

Năm 2013, nguồn cung tôm từ Thái Lan, nước sản xuất tôm lớn thứ 2 trên thế giới sau Trung Quốc, giảm mạnh do ảnh hưởng của EMS (Hội chứng tôm chết sớm) khiến sản lượng nước này ước giảm 50%, từ 500.000 tấn năm 2012 xuống còn khoảng 250.000 tấn. Sản xuất tôm của Trung Quốc năm vừa qua cũng chịu ảnh hưởng nặng bởi EMS trong 2 năm qua. Sản lượng tôm của nước này theo ước tính giảm khoảng 400.000 tấn, từ 1,5 triệu tấn năm 2011 xuống còn 1,1 triệu tấn.

XK tôm Thái Lan và Trung Quốc sang các thị trường tiêu thụ chính trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản hay EU giảm đã mở thêm nhiều cơ hội cho tôm Việt Nam. Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, tính đến hết tháng 11 năm 2013, XK tôm của Việt Nam sang Mỹ đạt trên 748,5 triệu USD, tăng 75,7% so với cùng kỳ năm 2012, XK sang Nhật Bản tăng gần 13% lên 645,9 triệu USD, và sang EU tăng 28,9% đạt 369,5 triệu USD.

Nhu cầu từ các thị trường đối với tôm Việt Nam gia tăng trong khi nguồn cung tôm nguyên liệu trong nước, đặc biệt trong nửa đầu năm vừa qua đã không đủ cho chế biến buộc các DN trong nước phải gia tăng NK.

Thống kê từ Hải quan cho thấy 11 tháng đầu năm 2013, giá trị NK tôm của Việt Nam đạt trên 169 triệu USD, tăng 7% so với cả năm 2012 (158 triệu USD). Trong đó, NK từ Ấn Độ và Ecuador tăng mạnh. NK từ Ấn Độ tăng 92%, từ 53,7 triệu USD lên 102,9 triệu USD, từ Ecuador tăng 30%, từ 8,3 triệu USD lên 10,8 triệu USD.

Năm 2013, Ấn Độ và Ecuador là hai nước ít chịu ảnh hưởng của dịch bệnh và không bị EMS tấn công. Nhờ đó hai nước này trở thành nguồn cung tôm cho nhiều nước, trong đó có Việt Nam. Theo ước tính năm tài khóa 2012-2013, sản lượng tôm của Ấn Độ đạt gần 270.000 tấn. Sản lượng tôm của Ecuador năm qua ước đạt 230.000 tấn.

Nhập khẩu tôm nguyên liệu đã trở thành giải pháp “tối ưu” cho các DN chế biến tôm khi nguồn nguyên liệu trong nước khan hiếm. Tuy nhiên, việc NK tôm lại bị hạn chế với lý do “để khuyến khích sản xuất trong nước” vì vậy sắp tới thuế NK 2 mặt hàng chính là tôm sú và tôm chân trắng có thể sẽ tăng thêm 2-3% so với mức thuế cao 10% hiện nay.

Năm 2014, nếu EMS tiếp tục được kiểm soát tốt hơn, dịch bệnh tôm được kiểm soát tốt hơn, nguồn cung tôm nguyên liệu trong nước ổn định hơn có lẽ nhu cầu NK tôm sẽ giảm và DN CB&XK tôm trong nước cũng sẽ không phải đối mặt với nhiều thủ tục hành chính về kiểm dịch ATTP.